Hayatın bir gerçeği olan ölüm, birtakım sorunları ve bu sorunlara çözüm arayışlarını beraberinde getiriyor. Cenaze işlemlerinin bitiminden sonra, “ölenin eşi, çocuğu gibi hiçbir geliri olmayan yakınları” ölenin maaşının nasıl ve ne kadarını alabileceğini merak ediyor.
Halk arasında ölenin maaşı olarak adlandırılan ölüm aylığını, sigortalının ölümü ile “hak sahibi olan eş veya çocuklarına bağlanan aylık” olarak ifade edebiliriz. Ölenin eşi, babası, annesi, çocukları “ölüm aylığı” adı altında ölenin maaşından bir miktar kesinti yapılarak ölüm aylığı alabilir. Ölüm aylığı almak isteyen hak sahipleri, ölenin ölüm tarihini gösteren bir belge ve Sosyal Güvenlik Kurumlarına verilecek dilekçeyle ölüm aylığı başvurusu yapmalıdır. Ancak ölüm aylığı başvurusu yapabilmek için, ölen sigortalının “ölüm tarihinin” nüfus kütüğüne işlenmiş olması gerekir.
Ölüm aylığı almanın şartları nelerdir?
Ölen kişinin maaşını almak için birtakım şartlar bulunur. Ölen sigortalının ölüm aylığının hak sahiplerine bağlanabilmesi için;
1-) En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
2-) 4/1-(a) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, olması şartıyla bağlanır.
Ölüm aylığı için gerekli belgeler
Ölüm aylığı başvurusu yapabilmek için öncelikle ölüm aylığı talep dilekçesi yazılmalıdır. Sonrasında sırasıyla; veraset ilamı, vukuatlı nüfus kayıt örneği, nüfus cüzdanı fotokopisi, iki adet fotoğraf, başvuruda bulunacak olan hak sahibinin sigortalı olmadığına dair e-devlet çıktısı, banka hesap numarası, çocuklar için öğrenim belgesi, çalışan ve maaş alan eş ya da çocuklar için gelir belgesi, malul çocuklar için sağlık kurulu raporu, hak sahipleri için beyan ve taahhüt belgesi ile ölüm aylığı başvurusu yapılır.
Ölüm aylığı başvurusu
Ölen kişinin maaşını alabilmek için yapılan ölüm aylığı başvuruları, SGK ve Emekli Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne yapılır. Bağ-Kur emeklilerinin başvuruları ise SGK il/ilçe müdürlüklerine yapılır. Söz konusu başvurular e-devlet üzerinden de yapılabilir.
Bu belgeler ile yapılan başvuru sonucunda ölüm aylığı bağlanan kişilere, Sosyal Güvenlik Kurumu, “ölen sigortalının aylık ve maaşının ödendiği tarihte” her ay ödeme yapar. Sigortalının ölümü ile hak sahibi olan kişilere bağlanan bu aylıklar, bu kişiler adına başvuru sırasında yazılan banka hesaplarına yatırılır.
*
Çocuklara ölüm aylığı bağlanma şartları
Ölenin erkek çocuğuna ölüm aylığı bağlanabilmesi için, evli olup olmadıklarına bakılmaksızın, erkek çocukların üniversiteye gitmeleri halinde 25 yaşını doldurmamış olmaları, ortaöğretimde okumaları durumunda 20 yaşını doldurmamış, herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görmemeleri halinde ise 18 yaşını doldurmamış olmaları, yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları ve sigortalı olmamaları, sigorta nedeniyle aylık bağlanmamış olması şarttır.
Ölenin kız çocuklarının ölüm aylığı alabilmesi için, erkek çocuklarda olduğu gibi yaş veya öğrenim durumu şartı yoktur. Ölenin kız çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için, yabancı ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları, sigortalı olması nedeniyle aylık bağlanmamış olması, evli olmamaları veya boşanmış ya da dul olmaları şarttır.
Son olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, Sağlık Kurul kararı ile çalışma gücünü % 60 oranında yitirdiği tespit edilen çocuklara da; evlilik, yaş veya cinsiyet kriterlerine bakılmaksızın, ölüm aylığı bağlanır.
