Son dönemlerde dalgalanan döviz piyasası sebebiyle vatandaşlar elinde bulunan paranın değer kaybetmesini önlemek amacıyla yatırımlarını dolar ve euro gibi yabancı para birimlerine yapmaktadır. Ancak bu durum bazı zamanlarda vatandaşlar tarafından Türk lirası üzerinden kredi çekilerek, döviz alma işlemi şeklinde de gerçekleşiyor. Bu durum karşısında da “kredi çekerek dolar ya da euro almanın” herhangi bir yaptırımı olup olmadığı akla gelen soruların başında yer alıyor.
Yatırım araçlarından olan dolar ve euro gibi yabancı para birimlerine son dönemde rağbet iyiden iyiye artıyor. Öyle ki bazı vatandaşlar kredi çekip TL olarak aldıkları parayı dövize çeviriyor. Bankalar vatandaşların, ihtiyaç kredisini ne amaçla kullanılacağını denetlemez. Kredi çekerek döviz almanız banka için bir sorun teşkil etmez.
Bu duruma engel olmak isteyen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), bankalardan kredi çekerek döviz alanlar hakkında gözetim ve denetim yaparak, müşterilerin amacına uygun olmayan bir şekilde kredi kullanmamasına dair imza almaya başlamıştı ve bankaların iç denetim mekanizmalarının zamanında oluşturulmadığı gerekçesiyle işlem yapmaya başladı.
BDDK, Türk lirası cinsinden kullandırılan kredilerin amacına aykırı olarak kullandırılması konusunda tespit edilen aykırılıklar hakkında gerekli idari işlemler tesis etmeye başladı. BDDK, gerekli önlemleri zamanında alamayan bankalara yönelik olarak 148/b maddesi gereği 50 bin TL ile 500 bin TL arasında olan cezanın alt sınırdan uygulanmasına karar verdi.
BDDK’nın 24.06.2022 tarihli ve 10250 sayılı Kurul Kararı ise şu şekildedir; “Bilindiği üzere Kurumumuz tarafından daha önce bankalara, kredilerin kullandırım amacına uygun olmayan işlemlerin gerçekleştirilmesinde kullanılmasının engellenmesi için azami özenin gösterilmesi yönünde talimatlar verilmişti. Ancak bazı şirketlerin, döviz borcu ya da döviz yükümlülüğü olmamasına hatta döviz pozisyon fazlası bulunmasına rağmen, TL kredi kullanarak döviz alımı gerçekleştirdikleri ve döviz pozisyonu tuttukları görülmüştür. Yani üretime, istihdama, yatırıma gitmesi gereken uygun koşullu TL ticari kredi kaynakları, gerçek bir ihtiyaç olmadığı hâlde bazı şirketlerce döviz alımı amacıyla kullanılmaya devam etmektedir. Bu itibarla, finansal istikrarın güçlendirilmesi ve kaynakların daha verimli ve üretken alanlarda kullanılarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını ve kredilerin amacına matuf bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla gerekli görülen bir makro ihtiyati tedbir olarak karar alınmıştır.”
Ancak cezalar kredilerin döviz olarak kullanımından dolayı değil, bankaların buradaki iç kontrol mekanizmasını zamanında oluşturamamasından dolayı kesildi.
Sonuç olarak kredi çekerek döviz almak suç olmamakla birlikte vatandaşların kredi çekip döviz alması durumunda kredi tutarının ödenmesinde uygulanan faiz miktarları çok yüksek olduğu için kredi tutarları ve faiz miktarlarına dikkat etmesi gerekmektedir.
