Geçmişten günümüze kadar gelen süreçte, ülkemizde oldukça yaygın olan dilencilik, günümüz dünyasının hemen hemen her yerinde beden veya ruh bakımından kendisini idare edemeyen kimseler tarafından yapılıyor. Kimi zaman kendi yaşamlarını idame edemeyen kişiler tarafından yapılan dilencilik eylemi, bazı durumlarda ise bu kişilerin araç olarak kullanılması şeklinde karşımıza çıkıyor. Bu gibi durumlar karşısında akıllara; “Dilencilik yapmak suç mudur?”, “Dilencilik yapmanın cezası nedir?” şeklinde sorular geliyor.
Türk Ceza Kanunu’muzun 229. Maddesinde düzenleme alanı bulan dilencilik, genel ahlaka karşı suçlar başlığı altında; “Çocukları, beden veya ruh bakımından kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimseleri dilencilikte araç olarak kullanan kişi”nin cezalandırılacağı şeklinde tanımlanmış ve bu eylemi yapan kişilerin bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı şeklinde düzenlenmiştir. Ancak dilencilik suçunun üçüncü derece dahil kan veya kayın hısımları ya da eş tarafından işlenmesi halinde verilecek cezanın yarı oranında artırılacağı belirtilmiştir. Dilencilik suçunun, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması halinde ise verilecek ceza bir kat artırılacaktır.
Türk Ceza Kanunu’nda, bir kişiye dilencilik yaptırmak suç olarak düzenlenmiş olup, kişinin kendisi tarafından yapılan dilencilik fiili suç olarak tanımlanmamış, kabahat olarak düzenlenmiştir ve idari para cezası yaptırımı uygulanır.
Kabahatler Kanunu’nun 33. maddesinde yer alan düzenleme ise dilencilik eyleminde, dilencilik yapan kişiye elli Türk lirası idarî para cezası verileceği şeklindedir. Ayrıca, dilencilikten elde edilen gelire el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir.
Engellilere ve çocuklara dilencilik yaptırılması ve dilencilik suçunda araç olarak kullanılması suç olarak tanımlanmış; bu suç ile çocukları ve engelli kişileri, dilencilikte araç olarak kullanarak başkalarının duygularının istismar edilmesinin ve haksız kazanç elde edilmesinin önüne geçilmek istenmiştir.
Dilencilik suçunda mağdur olan kişinin rızasının olması suçu hukuka uygun hale getirmez. Ancak şartların varlığı ve zorunluluk halinde dilencilik suçunun işlenmiş olması dilencilik eylemini hukuka uygun hale getirebilir.