Zor zamanlar yaşıyoruz. Zor ve imtihan dolu zamanlar. Gözlerimizin önünde insanlık ölüyor ve ne acı ki bir şey yapmaya gücümüz yetmiyor. Sanırım en zor olanı da bu; elinden bir şeyin gelemiyor olması.
Peki ama vicdanı nerede bütün bu insanlığın? Yani niye ve yine sadece bizim vicdanımız sızlıyor da kimsenin sesi çıkmıyor. İnsan, insanlığını bu kadar mı yitirdi? Çocuklarının cansız bedenini taşıyan babaları, ölmüş annelerinin yüzlerine bakan çocukları, günlerdir öldürülen yüzlerce masum insanı görünce nasıl oluyor da yaşayabiliyorlar, nasıl susabiliyorlar?
Masumların “Sizi Allah’a şikâyet edeceğim!” sözü hâlen kulaklarımızda yankılanırken bir kez daha bunca yükü ve bunca vebali çekebilecek mi vicdanımız? Allah’ım nasıl dayanılmaz bir çağ bu ve vicdanı olana ne kadar da ağır.
…
“Vicdan” Arapça bir kelime. “vcd” kökünden geliyor ve ilk akla gelen anlamı; bulmak. Mevcut, vecd gibi kelimeler de aynı kökten. Bulmak anlamının dışında bir de keşfetmek manası var. Baktığım sözlüklerden bir tanesinde (Ahmed Vefik Paşa, Lügat-ı Osmanî) çok güzel bir mana verilmiş ve ben bayıldım buna. Aynen şöyle yazıyor; “Vicdan, gönül şahadetidir.” Muazzam, gerçekten öyle; gönül şahadeti. Çok güzel…
Peki bizim bunca manası ve bunca güzelliği olan bu kelimenin yerine arayıp, bulup ve kullandığımız ya da kullanmaya mecbur kaldığımız kelime ne biliyor musunuz? Moral… Hani tüm kelimelerimizi bırakıp da yerine uydur kaydır kelimeler bulunan dönemde Fransızcadan alıp da getirdikleri kelime bu işte. “Neden bunca vicdansız insan var?” diye soru varsa cevabı tam da burada. Vicdan yok; çünkü öyle bir kelime yok sözlükte.
“Elini vicdanına koy” diyeceğimiz o kadar çok an ve o kadar olay var ki ama hangi el ve hangi vicdan? Yerini bulsa o elini vicdanına koyacak belki ama problem de zaten burada; vicdana el değil gönül koyuluyor. Sen gönlü de vicdanı da silersen lügatten geriye bu kalıyor; moral…
Yoksa bunca acı ve bunca zulüm, bu dünyaya nasıl bu kadar dağılacaktı ki ve nasıl dayanacaktı vicdanlı insanlar? Bu çağda vicdan; insanlara ağır, taşınmaz bir yük gibi. Ama dünyayı da o vicdanlı insanlar kurtaracak, biliyorum.
…
Bahtiyar Vahapzâde “Vicdanından korkmayandan korkarım” diyor bir şiirinde. Doğru, çok doğru. Zira vicdan gönül şahadetidir ve gönül Allah’ındır. O vakit vicdanından korkmayan Allah’tan da korkmaz.
