İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne açtığı savaş yedinci ayını doldurmaya yaklaşırken ateşkes ve esir takası için yürütülen müzakerelerde ilerleme sağlanamıyor.
Gazze Şeridi’ndeki direnişe ve Hamas yönetimine son vermek isteyen İsrail ve müttefikleri hedeflerine ulaşmalarını sağlayacak bir anlaşma peşindeler.
Ancak Hamas’ın işgale karşı direnişi sona erdirecek koşulları kabul etmesi mümkün değil.
Bu nedenle Washington, Doha’dan ateşkes anlaşmasına ve esir takasına razı olması için Hamas’a baskı yapmasını talep ediyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın geçen ay Hamas’a “Ya ateşkes anlaşmasını kabul edersiniz ya da Katar’dan kovulursunuz.” mesajının iletilmesini istediği bilgisi medyaya yansımıştı.
Geçenlerde de ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Steny Hoyer, Gazze Şeridi’nde tutulan İsrailli “rehinelerin” serbest bırakılması için Doha’nın Hamas’a baskı yapmaması hâlinde ABD’nin Katar’la ilişkilerini gözden geçirmesi gerektiğini söyledi.
Bunun üzerine Katar’ın Washington Büyükelçiliği bir bildiri yayınlayarak Doha’nın sadece ara bulucu olduğunu, İsrail’i ya da Hamas’ı kontrol etmediğini, anlaşmaya varılamamasından İsrail ve Hamas’ın sorumlu olduğunu ifade etti.
Bildiride Hamas’ın ve İsrail’in birbirleriyle doğrudan konuşmadığı, bu nedenle 2012 yılında ABD’nin Katar’dan ara buluculuk rolünü oynamasını istediği hatırlatıldı.
Ara bulucuyu suçlamanın ve tehdit etmenin yapıcı bir yaklaşım olmadığına, Katar’ın “10 bin Amerikan askerine” ve “ABD’nin Orta Doğu’daki en büyük askerî üssüne” ev sahipliği yaptığına işaret edildi.
Bu arada, Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Âl Sâni, Katar’ın ara buluculuk rolünü gözden geçireceğini açıkladı.
Katar’ın İsrail ve Hamas arasında “ABD’nin isteği üzerine” ara buluculuk yaptığı yönündeki savunmasına ek olarak, 7 Ekim’den hemen sonra Katar Emiri Temim bin Hamed Âl Sâni’nin Hamas’ı Doha’dan kovmayı önerdiğinin ancak Blinken’ın Katar’dan Hamas’ı kovmak yerine ateşkes sağlanması için hareket ile ilişkilerini kullanmasını istediğinin öne sürüldüğünü de hatırlatalım.
Katar Başbakanı’nın açıklamaları Doha’nın İsrail ve Hamas arasında ara buluculuk yapmayı bırakma ihtimalini ve bu ihtimal de “Katar bırakırsa kim ara bulucu olacak?” sorusunu gündeme getirdi.
Yeni ara bulucu olarak ilk akla gelen ülke Türkiye.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan geçen gün Doha’da Hamas liderleriyle görüştü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Hamas’ı Kuvayımilliye’ye benzeten açıklamalarının ardından Hamas’ın yayınladığı bildiride, hareketin bu benzetmeden derin memnuniyet ve gurur duyduğu dile getirildi.
Erdoğan’ın cesur açıklamaları ve onurlu duruşu ile Türk halkının asil tarihî duruşunu yansıttığı belirtildi.
Hamas lideri İsmail Heniyye’nin Türkiye’ye yapacağı ziyaret öncesi gelen bu açıklamalar Ankara’nın Gazze Şeridi’ndeki savaşı sona erdirmek için daha aktif bir ara buluculuk rolü üstlenme ihtimalini güçlendiriyor.
Savaşın başından bu yana Gazze Şeridi’ne en çok yardımı yapan Türkiye hâlihazırda zaten ilgili taraflarla görüşüyor, bir an önce ateşkes sağlanması ve akan kanın durması için yoğun çaba sarf ediyor.
Bununla birlikte mevcut koşullarda ara bulucunun rolünün sınırlı olduğunu unutmayıp beklenti çıtasını çok fazla yükseltmemek gerek.