Son günlerde ülkemizde çıkan orman yangınları doğayı ve insanlığı bir hayli etkiledi. Son bir haftadır ülkemizdeki yangınların çıkış sebebi araştırılırken, yangın söndürme çalışmaları da hızla devam ediyor. Bu elzem durum karşısında Türkiye’de çıkan orman yangınlarının, insan eliyle çıkmış olması ihtimali de akıllarda soru işareti bırakıyor. Bu noktada hukukî anlamda akla gelen soruların başında ise; “ormanda yangın çıkarmak suç mudur? ormanda yangın çıkarmanın cezası nedir? Yangına sebebiyet veren kişiye ne gibi cezalar verilir?” gibi sorular geliyor. Gelin şimdi hep birlikte orman yangınlarına uygulanan cezalara bir bakalım.

Ormanlar, Türkiye Anayasa’sı ile güvence altına alınmıştır. Ormanlara zarar vermek İnsanın, sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı başta olmak üzere; bireylerin maddi ve manevi varlığının korunmasını, sosyal ve ekonomik haklar alanında birden çok temel insan hak ve özgürlüğünü ihlal eder.

Anayasa’nın “Ormanların Korunması ve Geliştirilmesi” başlıklı maddesine göre “Devlet, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir. Bütün ormanların gözetimi Devlete aittir. Ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez. Ormanların tahrip edilmesine yol açan siyasi propaganda yapılamaz; münhasıran orman suçları için genel ve özel af çıkarılamaz. Ormanları yakmak, ormanı yok etmek veya daraltmak amacıyla işlenen suçlar genel ve özel af kapsamına alınamaz.” Şeklinde düzenlenmiş ve ormanların denetim ve gözetimi devlet tarafından koruma altına alınmıştır.

Ormanda Yangın Çıkarmak Suç mudur?

Orman yangını çıkarmak ya da orman yakmak kasten işlenebilen bir suç olabileceği gibi; dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket ederek de işlenebilir. (örneğin, Ormanlarda izin verilen ve ocak yeri olarak belirlenen yerler dışında ateş yakmak veya izin verilen yerlerde yakılan ateşi söndürmeden mahalli terk etmek, Ormanlara sönmemiş sigara veya yangına dolaylı olarak yol açabilecek madde atmak gibi) Tabi ki kasten yapılan bir eylem ile dikkat ve özen göstermeden (taksirle) yapılan bir fiil sonucunda orman yangını çıkarmanın cezai yaptırımı aynı olmaz.

Ormanda Yangın Çıkarmanın Cezası Nedir?

6831 sayılı Orman Kanunu’na göre, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet verenler iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Kasten orman yakan kişi ise, on yıldan az olmamak üzere hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Devletin güvenliğine karşı suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde devlet ormanlarını yakan kişi müebbet hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Son olarak 5237 sayılı TCK’nın 170 ve 171. Maddelerinde genel güvenliğin tehlikeye sokulması suçu düzenlenmiştir.

170. maddede düzenlenen genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçu; Kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olacak biçimde ya da kişilerde korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda; Yangın çıkaran kişinin altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağını, Yangına neden olan kişinin ise, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandıracağı şeklindedir.

171. maddede düzenlenen genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması suçunda ise taksirle; Yangına neden olan kişi, fiilin başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olması halinde, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı belirtilmiştir. Ancak ormanlarda taksirle yangın çıkaran kişiler için 5237 sayılı TCK hükümleri değil, 6831 sayılı Orman Kanunu hükümleri uygulanır.