Türkiye’de uygulanan miras hukukuna göre kişinin mirası, yasal mirasçı ve atanmış mirasçılara kalır. Yasal mirasçılar, kişinin eşi, altsoyları, annesi, babası, büyük anne ve büyük babasıdır. Miras bırakanın ölümü ile en çok karşımıza çıkan miras hukuku sorunlarından biri olan miras paylaşımı, kimi zaman büyük problemlere yol açmaktadır. Miras payını bölüşemeyen ve miras payları oranında anlaşamayan mirasçılar, bu durum karşısında yasal yollara başvurarak dava açmaktadır. Bilindiği üzere miras, ölenin mal ve haklarının mirasçılarına intikal etmesi ile kanunda düzenlenen belli oranlarda paylaştırılmasıdır. Peki ya miras paylaşımı nasıl yapılır?
Miras paylaşımı, miras bırakanın ölümünden sonra kalan mallarının yasal mirasçılarına kanunda belirtilen oranlar doğrultusunda paylaştırılması ile yapılır. Bir diğer ifadeyle Miras paylaşımı, ölmüş olan kişilerin mallarının mirasçıları arasında paylaştırılmasıdır. Murisin yasal mirasçıları, birinci derece kan hısımları olan eşler ve çocuklarıdır. Vasiyetname ile mirasın ne şekilde dağıtılacağının belirlenmediği durumlarda murisin malvarlığı, eşler ve çocuklar arasında paylaştırılır. Diğer mirasçıların mirastan pay talep edebilmesi için, miras bırakanın eşinin ve çocuklarının hayatta olmaması gerekir. Aksi takdirde diğer kan hısımları ölenin mirasçısı olamaz.
Vefat eden kişinin kalan mirasının hak sahipleri birinci dereceden mirasçılarıdır. Miras bırakanın birinci derece mirasçıları, onun altsoyudur. Çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar. Öncelikle miras paylaşımı buna göre yapılır ve murisin ölümü ile sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre miras bırakana mirasçı olma hakkına sahiptir. Miras bırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini ise, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır. Altsoyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar da eşit olarak mirasçıdırlar.
Miras paylaşımı yapılırken dikkat edilmesi gereken bir başka husus, miras bırakanın hayattayken vasiyetname ve miras sözleşmesi gibi tasarrufları yapabileceğidir. Ancak, miras bırakanın vasiyetname ya da miras sözleşmesi ile yasal mirasçıların saklı payı üzerinde tasarrufta bulunmasını önlemek amacıyla kanun yasal mirasçıların haklarını koruma yoluna gidilmiştir. Örnek vermek gerekirse, vefat eden kişinin mirası (saklı pay sahibi) yasal mirasçılarından başka bir kişiye verilmişse mirasçılar tenkis davası açabilir. Peki saklı paylı mirasçılar kimlerdir?
Saklı paylı mirasçılar ise ölenin eşi, alt soyu ve üst soyudur. Bu saklı paylı mirasçılar miras bırakanın vasiyetname veya miras sözleşmesi ile yasal mirasçıların mirasta bulunan saklı payı üzerinde tasarrufta bulunması halinde tenkis davası açarak, miras hakkına yapılan tecavüzün önlenmesini isteyebilir.
Son olarak, mirasçılardan her biri satış yoluyla mirasın paylaşımını sulh hukuk mahkemesinden isteyebilir. Mirasçılardan birinin istemi üzerine hâkim, terekedeki malların her birini göz önünde tutarak bir mirasçıya verilmesi suretiyle paylaştırmayı yapar. Mirasçılara verilen malların değerleri arasındaki fark para ödenmesi yoluyla giderilerek miras payları arasında denkleştirme sağlanır. Miras paylaşım davası, miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesinde açılır.
