Dijitalleşmeyle birlikte birçok yenilik hayatımızda yer almaya başladı. Özellikle internetin her geçen gün büyümesi işlerimizde büyük kolaylık sağladı. Bugün milyonlarca kişi E- Devlet üzerinden kolayca işlerini halledebiliyor. Bu nedenle bazı işlemlerin nasıl yapılacağı sıkça merak ediliyor. Bu işlemlerden birisi de e-haciz işlemleri. E-Haciz, bir diğer adı ile elektronik haciz, devlete ödenmemiş borçlar sebebiyle uygulanan bir haciz türüdür. Peki E-Haciz nedir? Nasıl ödeme yapılır?
Elektronik haciz uygulaması (E-Haciz) 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (AATUHK) ile yapılan düzenleme ile uygulama alanı buldu. Bu kanun ile düzenleme alanı bulan e- haciz; kamu borçlusunun, hak ve alacaklarının bulunduğu banka hesaplarına yönelik uygulanıyor.
Elektronik haciz, takip borçlusunun devlete olan borçlarının ödenmemesi sebebiyle genel olarak borçlunun banka hesabına uygulanan bir haciz türüdür. E-haciz, Kimi zaman vergisini ödemeyen kimi zaman hakkında verilen para cezalarını ödemeyen borçlu aleyhine uygulanır.
Elektronik haciz uygulaması borçlu bilgilerinin, Vergi Dairesi Otomasyon Programı (VEDOP) ile alınarak, borçlunun bağlı bulunduğu vergi dairesine iletilir ve borçlu bilgileri Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) gönderilir. GİB bu durumu ilgili bankaya bildirir ve borçlunun hesabına elektronik haciz uygulanır.
Peki borçlunun hangi borçlarından dolayı E-Haciz uygulanır?
Bu borçlara; trafik idari para cezaları, HGS ve OGS’den kaçak geçişler nedeniyle kesilen para cezaları, MTV, Öğrencilerin, KYK borçları, ödenmeyen sigorta primleri, Mahkeme kararları nedeniyle verilen cezalar, vatandaşın vergi dairesine ödemekle yükümlü olduğu diğer vergiler vb. gibi borçlar şeklinde örnek verebiliriz. Hakkında E-Haciz uygulanan borçlu E-Devlet sistemi aracılığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sitesine girerek borcunu sorgulayabilir, borcu ödeyebilir, taksitlendirebilir ve bu borca itiraz edebilir.
E-Haciz nasıl sorgulanır?
Vatandaşın borcundan dolayı E-haciz uygulanabilmesi için mutlaka ödeme emrinin borçluya tebliğ edilmesi gerekir. Tebliğ edilmeyen cezalara elektronik haciz yapılamaz. E-Haciz borçluları, E-Devlet üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine girerek borçlarını sorgulayabilir.
Borçlunun borcuna E-Haciz uygulanmadan önce borcun yazılı olduğu ödeme emri borçluya tebliğ edilir. Ödeme emrinde borçlunun, borcun kendisine tebliğinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi; ödenmemesi halinde haciz işlemlerinin başlatılacağı yazılır. Bu sürede söz konusu borç, borçlu tarafından ödenirse E-Haciz işlemi yapılmaz.
E-haciz kararıyla borçlunun, borcunu taksitlendirmesi de mümkündür. Borcun nasıl taksitlendirileceği konusunda ise; E-Haciz konusu borcunu taksit yoluyla ödemek isteyen borçlu, ilk taksit olarak borcun %20’sini öder. Daha sonra belli tarihler aralığında düzenli olarak E-Haciz konusu borç taksitlendirilerek ödeme yapılır. Ayrıca Borcunu taksitlendiren borçlu aleyhine de E-Haciz uygulanmaz.
****
Haciz ile E-Haciz arasındaki fark
Haciz işlemleri icra müdürlükleri tarafından yapılır. E-Haciz işlemleri ise vergi dairesi aracılığı ile uygulanır. Bu iki durum dışında Elektronik haciz ile haciz arasında çok da bir farklılık bulunmaz.
Elektronik yolla yapılan hacizlere borçlu tarafından itiraz edilmesi de mümkündür. E-Hacze itiraz, borçluya ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 günlük yasal süreye tabidir. İcra İflas Kanunu’na göre bir kişi 7 gün içinde tahsil dairesine yazılı bildirimde bulunarak hacze itiraz edebilir. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre ise borçlunun 15 gün içerisinde kamu alacaklarına itiraz edebilme hakkı vardır. Borçlu ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren, söz konusu borcun ödendiği, böyle bir borcunun olmadığı ve buna benzer sebeplerle yazılı olarak söz konusu borca itiraz etmek zorundadır. Aksi takdirde E-Haciz konusu borç kesinleşecek ve borçlunun maaşına, kimi zaman da taşınır-taşınmaz mallarına haciz uygulanabilecektir.
Hakkında E-Haciz uygulanan borçlunun bankalardan kredi çekmesi de pek mümkün olmaz. Çünkü bankalar, vatandaşlara kredi verirken; vatandaşların kredi notuna, aylık düzenli gelirlerine, geçmiş ödeme performansı gibi birçok kritere dikkat ederler. Ancak bu hususla ilgili yasada bir düzenleme bulunmamaktadır. Vergi borcu bulunan vatandaşlar da kefil bulmaları durumunda kredi talepleri bankalar tarafından kabul edilebilir. Ayrıca E-Haciz uygulanan borcun kaynağının yukarıda sayılan borçlar dışında başka bir borç olması durumunda da bankalar borçluya kredi verebilmektedir.
E-Haciz nasıl kaldırılır?
Peki vatandaşa uygulanan E-Haciz nasıl kaldırılacaktır? E-Haciz kararının borçluya tebliğ edilmesinden itibaren 15 günlük yasal sürede borçlu tarafından ödeme yapılmaması durumunda haciz işlemleri başlar. Borcun 15 günlük sürede ödenmesi ya da taksitlendirilmesi halinde borçluya uygulanan haciz işlemi kaldırılır.
