Küresel teknoloji şirketleri 2022 yılının son çeyreğinden itibaren pandemi sonrası süreç, Rusya-Ukrayna savaşının getirdiği ekonomik dengesizlikler ve gelecekteki muhtemel mali belirsizlikle ilgili endişeleri gerekçe göstererek büyük bir eleman çıkarma dalgası başlattı.

Pandemi döneminde genç yetenekleri rakiplere kaptırmama endişesiyle orantısız olarak şişirilen kadrolar, şimdi hızla ve mantıksız sayılabilecek çılgınlıkla daraltılmaya çalışılıyor. İşten çıkarmaları raporlayan Layoffs.fyi adlı internet sitesine göre teknoloji şirketleri 2022’de 164 bin 411, 2023’ün ilk dört ayında ise 170 binden fazla kişiyi işten çıkardı. Ve bu süreç hâlâ devam ediyor.

Önce ABD’deki Silikon Vadisi şirketleri çerçevesinde baş gösteren bu kıyım dalgası, doğal olarak tüm dünyayı etkiler hâle geldi. Ancak bu noktada ortaya çıkan yeni bir bulgu var; o da Silikon Vadisi şirketlerinin o an çalışması gerekmese de gelecekte ihtiyaç olur diye personel istihdam ettiği gerçeği.

Bu itiraf, 2021 sonbaharından itibaren Facebook'un çatı şirketi Meta'da işe alım görevlisi olarak çalışan 33 yaşındaki Madelyn Machado'dan geldi. TikTok'ta paylaştığı bir videoda Machado, Meta’dan önce Microsoft'ta çalıştığını, kendisine yılda 70 bin dolar zam teklif edildiğini ileri sürüyor ve ‘Hiçbir şey yapmamak’ için yılda 190 bin dolar aldığını iddia ediyor.

Peki, Silikon Vadisi şirketleri, neden çalışmaları gerekmediği hâlde rakip şirketlerden personel transfer ediyor ve bu personellere yüksek maaşlar ödüyor? Bu durumu kamuoyuna ifşa eden teknoloji şirketleri çalışanları, Meta'nın yetenek avı amacıyla sektördeki başarılı çalışanları topladığını ve rakiplere kaptırmamak için onları boş oturmaya zorladığını savunuyor.

Bu stratejiyi doğrulayanlardan biri de yine eski bir Meta çalışanı olan 35 yaşındaki Britney Levy idi. TikTok'ta paylaştığı videoda Levy, "Meta diğer şirketler sahip olmasın diye bizi işe alıyor gibiydi" ifadelerini kullandı ve ekledi: “Bizi Pokémon kartları gibi istifliyor gibiydiler.”

Meta’da geçirdiği sekiz aylık süre içinde kendisine yapacak iş bulmak için çabaladığını ve sadece bir görev bulabildiğini söyleyen Levy, yaşadıklarını, “Yani orada öylece oturuyorduk.” diye özetliyor şaşkınlıkla.

Wall Street Journal'e konuşan teknoloji girişimcisi Val Katayev, dışarıdan bakıldığında bize garip gelen bu durumu daha da netleştiriyor. Katayev, zengin ve büyümekte olan teknoloji şirketlerinin, sadece iyi bir yetenek havuzuna sahip olmak için, ihtiyaçları olsun ya da olmasın herkesi işe aldıklarını söylüyor.

Yatırım bankacılığı danışmanlık şirketi Evercore tarafından düzenlenen bir etkinlikte konuşan risk sermayedarı Keith Rabois de bu görüşü destekliyor. Rabois, teknoloji şirketlerinin yetenekli kişileri rakip şirketler için çalışmalarını engellemek için kasıtlı olarak işe aldığını doğruluyor.

Özetle mantık şuydu: Genç yetenekler rakiplere gitmesin. İleride ihtiyaç duyabiliriz. Gerektiği anda hemen bulmak zor olabilir. O nedenle, maaş ödeyelim bir kenarda otursunlar.