Bu dönemin en popüler konusu kuşkusuz yapay zekâ ve onun sihirli araçları. ChatGPT ile kelime bazında inanılmaz işler başarılırken, görsel tarafta da benzersiz çalışmalara imza atılıyor. Faydalı amaçlar için kullanımı bir yana, kötüye kullanıldığında neler yaşayacağımıza dair bulgular düşüyor önümüze.
Yapay zekâ destekli görsel oluşturma yazılımı Midjourney’nin kahramanı olduğu olaylar zinciri çok ses getirdi. Açık kaynaklı araştırmacı gazetecilik sitesi Bellingcat'in kurucusu Eliot Higgins, tutuklanacağını iddia eden eski ABD Başkanı Donald Trump’ı yapay zekâ desteğiyle görselleştirdi.
Ortaya Trump’ın polis tarafından yerlerde sürüklenmesinden, cezaevinde turuncu tulum içindeki hâline kadar pek çok görsel çıktı. Bu görsellerin sosyal medyada paylaşılması infiale neden olunca Higgins’in Midjourney’i kullanımı yasaklandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i hapiste, Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis’i şişme montla gezerken gösteren fotoğraflar sosyal medyada dolaşıma çıktı. Bu görsellerin gerçek olup olmadığı konusunda kafa karışıklığı yaşanması, konunun üzerinde ciddiyetle durulması gerektiğini gösteriyor.
Bugün yapay zekâ yazılımları, nasıl bir görsele ihtiyaç duyduğunuzu yazılı olarak tarif ettiğinizde, gerçeğinden ayırt edilemeyecek fotoğraflar oluşturabiliyor. Bu durum, gerçekle kurguyu ayırt etmenin daha da zorlaştığı bir döneme girdiğimizin işareti.
Daha önce her bireyin mutlaka medya okuryazarlığı becerisine sahip olması gerektiğini savunur, bunu eğitimde müfredata bile sokarken; ardından sosyal medya okuryazarlığını konuşmaya başladık, sosyal medya hayatımızda vazgeçilmez ölçüde yer aldığı için.
Şimdiyse metin ve görsel çıktılar veren yapay zekâ uygulamaları hayatımızın vazgeçilmez araçları hâline geldiğinden, yeniden bir durum değerlendirmesi yapmak ve yapay zekâ okuryazarlığı gibi yeni bir beceriyi öğrenmek zorundayız.
En azından karşımıza çıkan her metnin ve her görselin, gerçek olup olmadığı konusunda şüpheci ve sorgulayıcı olarak işe başlayabiliriz. Ardından karşımıza çıkan metin ve görsellerin gerçekliğini doğrulayacak araç setine sahip olmak ve bunları kullanabilecek beceriyi edinmek zorundayız.
Yapay zekânın kötü amaçlarla kullanımı çok vahim sonuçlar doğurabilir. Yapay zekâ desteğiyle hazırlanan içeriklerle kurgulanan bir provokasyon toplumda infiale neden olabilir. İşin daha vahimi, gerçek ortaya çıkana kadar kötü niyetli kişiler çoktan amaçlarına ulaşmış olabilir.
Bu konuda önlem almak öncelikle teknoloji şirketlerine düşüyor. Arama motorları ve web tarayıcılarına yapay zekâ desteği kazandırılırken, yapay zekâ destekli çalışmaların tespit edileceği yetenekler de eklenmeli mutlaka. Bu hem bireyleri hem de kamu barışını korumak için bir zorunluluk.
Son aşamada ise bu konuda mağduriyet yaşanmaması için yasal düzenlemelerle tedbir alınması gerekiyor. Yasaların günün gerekliliklerine göre gözden geçirilmesi, bireylerin hakları ile kamu düzeninin korunmasına ilişkin geniş çerçevede önlem alınması şart.
