İşçinin iş akdini fesihte dayandığı nedenin önem arz eden kısmı, yıllarını verdiği işyerinden ayrılırken kendisine yasa ile tanınan kıdem tazminatı hakkına hak kazanıp kazanmadığı noktasında kendisini göstermektedir.
Eğer işçinin elinde iş aksini feshederken yasal düzenlemede yer alan haklı fesih nedenlerinden biri yok ise yıllar süren çalışmalarının karşılığı olan kıdem tazminatı hakkından yoksun kalabilecektir.
Aşağıda yer verilen fesih nedenlerinden birinin varlığı halinde işçi süresi belirli ya da belirsiz süreli sözleşme olsun iş akdini bu haklı sebeplere dayalı olarak feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanabilir.
İş sözleşmesinin işçi tarafından feshi İş Kanunu’nun 24. maddesinde düzenlenmiştir:
1-İş sözleşmesinin çalışan tarafından feshi hususunun en önemlilerinden bir tanesi işyerinin sağlıksız koşullar barındırması ve/veya işçinin sağlığını tehlikeye düşürecek derecede sağlık yükümlüklerinin yerine getirilmemesi gibi durumlardır.
Şayet bu ve benzeri durumlar söz konusu ise işçi, işyerinden kaynaklanan sağlık sebepleri neden göstererek iş akdini haklı nedenlerle feshedebilir. Yargıtay işyeri koşullarından kaynaklanmayan hastalıkları işçi açısından haklı fesih nedeni olarak saymamaktadır.
Ancak şayet işveren veya diğer işçi bulaşıcı bir hastalığa tutulmuş ise bu durumda işçinin sağlığı için ciddi bir tehlike söz konusu ise ancak bu durumda işçi iş akdini haklı nedenlerle feshedebilir.
2-İşverenin, işyeri şartları, yapılacak işin tamını, işçiye ödenecek ücret, işyeri koşulları gibi konularda işçiye sözleşme kurulurken farklı vaatlerde bulunması, faklı tanımlar yapmış olması da işçiye kıdem tazminatı hakkı saklı kalak iş sözleşmesini haklı nedenlerle fesih hakkı tanımaktadır.
3-İş sözleşmesini işçi tarafından haklı nedenlerle feshi hakkını doğuracak nedenlerden bir tanesi de işverenin çalışana hakaret etmesi, işçi ya da ailesinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesidir.
4-İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshi nedenlerinden bir diğeri ise işverenin işçiyi ya da ailesini tehdit etmesidir. Bu tür bir davranış karşısında işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatı hakkından yararlanarak işten ayrılabilmektedir.
5-İşverenin işçiyi suça tahrik ve teşvik etmesi gibi bir davranış karşısında çalışan iş sözleşmesini feshederek yine kıdem tazminatı hakkımdan faydalanabilecektir.
6-İşçinin işyerinde cinsel saldırı ya da tacize uğraması durumunda, bu saldırı mağduru kişi haklı nedenle iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
7-İşveren, işçi ücretlerini, ödeme gününden itibaren 20 gün içerisinde (mücbir nedenler hariç; örneğin deprem yangın sel gibi acil durumlar hariç) ödemez ise çalışanın iş sözleşmesini kıdem tazminatına hak kazanarak feshetmesi söz konusudur.
İşveren, ücretleri ödeme yükümlülüğünü yerine getirmez ise bu durumda çalışan da iş görme sorumluluğunu yerine getirmekten imtina edebilir ve bu sebeple iş sözleşmesini feshedebilir.
8-İşçinin aldığı maaşın işveren tarafından keyfi olarak düşürülmesi mümkün değildir. Şayet böyle bir durum söz konusu ise işçi iş sözleşmesini haklı nedene dayandırarak feshedebilir.
9-İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa işçinin haklı fesih hakkı vardır…
