Anne-babaları en çok korkutan davranış bozukluklarından biri çocukta çalma davranışıdır. Çocuktaki bu davranış, aileye çözemeyecekmiş bir sorun gibi hissettirir ve kendini ciddi anlamda kaosun içine sürükler. Bu durumda başta davranışı gerçekleştiren çocuğun hangi dönemde/kaç yaşında olduğu önemlidir.

Okul öncesindeki dönemler, çocukların benmerkezciliğin yoğun olarak görüldüğü dönemlerdir. Bu benmerkezcilik, o dönemlerde “her istediği nesneye sahip olabileceği” düşüncesini kapsamaktadır. Bu düşüncedeki çocuklar, başkasının nesnelerini alırken de izin almaları gerektiğinin farkına varmazlar. Bu izinsiz eşya alma davranışları da 5-6 yaşına kadar “çalma davranışı” olarak atfedilemez, normaldir.

Çözüm bu yaşlarda daha basittir; çocuk, ailenin ya da diğer bireylerin eşyalarını almaya kalktığında, bunların kime ait oldukları hatırlatılmalıdır. Ana-babalarda çocuklarına iyi bir örnek olmaları için başta çocuğun eşyaları olmak üzere, başkalarının da eşyalarını izinsiz almamaları gerekir. Böylece çocuk başkalarının mülkiyet hakkına saygılı olmayı ve bazı isteklerini kontrol etmeyi öğrenir.

Ergenlikte

Bu durum, ergenliğe giren çocuklarda görülebilen bir davranıştır. Ekonomik düzey fark etmeksizin ortaya çıkan davranış, heyecan hissetme ve başarıya ulaşma gibi duyguların tatmini ya da otoriter kurallara karşı tepki olarak ortaya çıkmaktadır. Ergenlikte bu davranışı gösteren çocuğun çalma davranışını neden yaptığından ziyade ebeveynleri olarak sizin neler yapmanız gerektiğinizi öğrenmeniz daha sağlıklı olacaktır.

Genellemek gerekirse, bir çocuğun kendine ait olmayan bir varlığı izinsiz almasına; olumsuz şekilde ilgi çekme ihtiyacı, ev içi huzursuzluk, dürtüsellik, malını aldığı kişiyi cezalandırma isteği, anne – babaya veya otoriteye tepki, mutsuzluk, yetersizlik hissi, travma derecesinde bir yaşam olayı, arkadaş baskısı ya da sosyal çevre / sosyal statüye özlem hissiyatı kriterlerinden en az birisi olabilmektedir. Daha hassas olarak düşünmek gerekirse özellikle çocukların yanında aile içi konuşmalarda “çala çala zengin oluyor, bu dünyada parası olacak insanın yoksa itibarı olmaz, çalıyor ama yapıyor, haram para yiyerek zengin olacağıma hiç olmam” gibi cümleleri sürekli kullanıp sonucu zenginlik, çalışkanlık ve itibar gibi olumlu durumlarla bitmiş ama olumluya olumsuz adımlarla ulaşan insanları konuşmak, çocuğun beyninde “olumluya ulaşmak için her yol mubahtır” mesajı iletebilir. Yani her zaman olduğu gibi yine konuştuğumuz ve kullandığımız kelimelere dikkat etmemiz gerekmektedir.

Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınız an çocukta davranış oturmadan destek almanız önemlidir. Bu durumu çok abartmadan birlikte çözebileceğinize, çocuğun bundan duyduğu ruhsal tatminini başka şekilde giderebilecek yöntemleri bulabileceğinize güvenmeniz gerekmektedir. Sonuçta hatalar insanlar; en çok da çocuklar içindir. Mühim olan hatayı fark edebilmek ve doğru yönlendirebilmektir.

Allah hepimize sağlıklı adımlar atabilmeyi nasip etsin inşallah…

Selam ve dua ile…