Sağlık sistemine baktığımızda insan sağlığından bir bakanlık, hayvan ile bitki sağlığından bir bakanlık ve çevreden ise başka bir bakanlık sorumlu. Gerçekten bunları birbirinden farklı düşünmek mümkün mü?

Sağlıksız bir çevrede, sağlıksız hayvan ve bitkilerden elde edilen gıdaların da bu gıdaları tüketen insanların da sağlıklı olabilmesi mümkün değil.

Günümüzde insanlarda görülen 200’den fazla hastalık doğrudan temas veya gıda tüketimi gibi pek çok yolla hayvanlardan insanlara geçebiliyor.

Her yıl iki milyondan fazla insan gıda veya su kaynaklı bir hastalıktan hayatını kaybediyor.

İnsanlarda görülen hastalıkların %60’ı,

Yeni ortaya çıkan hastalıkların %75’i,

Biyolojik terör ajanı olma potansiyeli taşıyan etkenlerin ise %80’i hayvanlardan insanlara geçebiliyor.

Hastalık etkenleri sınır da tanımıyor.

Dünyanın bir ucunda çıkmış bir salgın kısa zamanda dünyanın tamamını etkileyebiliyor.

Göçmen bir kuş havalandığında haritalarda gördüğümüz ülkeler arasındaki sınırların bir önemi kalmıyor. Hastalık etkenlerini göç güzergâhındaki tüm yerlere taşıyabiliyor. Aynı şekilde insanlar, ticaret veya turizm için beraberlerindeki mikroplarla dünyayı dolaşıyor. Ve hatta hastalıklar rüzgârlarla bile yayılabiliyor.

Demek ki sağlık bir tane.

Sağlıklı bir toplum için sağlıklı bir çevre, sağlıklı hayvanlar, sağlıklı bitkiler ve bunlardan elde edilen sağlıklı gıdalar ve sular şart.

Hastalıklardan korunmaya, hastalıklarla mücadelede bütüncül yaklaşımlara ihtiyacımız var.

Sağlık birimlerinin iş birliğine ihtiyacımız var.

İnsan hekimleri, veteriner hekimler, biyologlar ve diğer ilgili mesleklerden uzmanların iş birliği içinde çalışabilecekleri kurumlara ihtiyacımız var.

İşte bu konsepte dünyada “tek sağlık” deniyor.

Gelişmiş ülkelerde tek sağlık kavramı yıllar önce benimsendi ve uygulamaya geçirildi. Ülkemizde ise bu konuda 2009 yılında Türk Tabipler Birliği ile Türk Veteriner Hekimleri Birliği ortak bir deklarasyon yayınladı. Ortak açıklamada tek sağlık alanında yapılması gerekenler beş madde olarak kamuoyuna duyuruldu. Bunlardan ilki tek sağlık konsepti kapsamında Sağlık ve Tarım Bakanlıkları arasında etkin bir sistemin oluşturulmasıydı. O günden bugüne pek çok önemli girişimlerde bulunuldu ancak bu girişimler bir türlü nihayete erdirilemedi.

Bu konuda son dönemde yeniden bir hareketlenmenin olduğu göze çarpıyor. Tek sağlık kavramının hayata geçirilmesi yönündeki gayretlerin karalılıkla devam ettirilmesi çok önemli.

Tek sağlık neden mi önemli?

Hastalıklarla mücadele için, koruyucu hekimlik, yani hastalanmadan önce gerekli önlemlerin alınarak sağlığın korunması için, tedavi masraflarının azalması suretiyle sağlığa ayrılan bütçenin düşmesi için, her şeyden öte sağlıklı nesiller için önemli.