7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra, merak edilen ve sıkça sorulan sorulardan biri de, ad ve soyadı değiştirmek için mahkemeye başvurmuş ya da başvuracak olan kişilerin nüfus kaydında dava sonunda meydana gelecek değişikliklerin güvenlik soruşturmasını etkileyip etkilemeyeceği hususudur.

Bugünkü yazımızda bu sorunun cevabını, medeni kanun, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu ve Anayasa’da yer alan hükümler çerçevesinde kısaca cevaplamaya çalışalım.

Öncelikle Medeni Kanunu’nun 27. maddesi hükmü gereğince, isim değişikliği kişisel durumu değiştirmez. Bu nedenle ad ve soyadı değişikliği durumunda, kişinin TC Kimlik numarası, nüfusa kayıtlı olduğu yer gibi bilgiler değişmeyecek ve aynı şekilde kalacaktır.

İkinci olarak, ad ve soyadı değişikliği kararı verilmesinden sonra kararı veren mahkeme tarafından yapılan değişikliklere dair ilan yapılır ve ilan sonrasında karar, nüfus müdürlüklerine bildirilir. Nüfus müdürlüklerinde ad ve soyadı değişiklikleri kaydedilirken söz konusu değişikliğe, hangi tarihte ve hangi mahkeme tarafından karar verildiğini dosya numaraları ile birlikte kişinin nüfus kaydına şerh düşülür. Bu bilgiler, ilgilisi tarafından aile kaydı alındığında ya da yetkili kişiler tarafından araştırma yapıldığında görülebilecektir.

07.04. 2021 tarihinde kabul edilen 7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nda yer alan düzenlemeye göre kişi hakkında yapılabilecek araştırmalar kanunun 4. ve 5. maddelerinde açıkça yazılmıştır.

7315 sayılı kanunun 4. ve 5. maddelerinde yazılı olan arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması işlemleri sırasında, TC kimlik numaranız ile arama yapıldığında, nüfus kaydınızda yapılmış olan ad ve soyadı değişiklikleri görülecektir. Her ne kadar söz konusu araştırmayı yapacak kişilerin kişisel verilerinize kanunun belirlediği sınırlar içerisinde erişim yetkileri bulunmakta ise de ad ve soyadı değişikliklerine dair bilgileri ve değişiklikleri de görmeleri mümkündür.

Kaldı ki, 7315 Sayılı Yasa’nın 8. maddesinin 2. fıkrasında, "Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına konu kişisel verilerin doğru ve güncel olması esastır" şeklindeki düzenleme gereğince zaten araştırmaya yapacak olan yetkili birimlere kişinin güncel verilerini tespit etme ve bu veriler üzerinden gerekli araştırma ve değerlendirmeyi yapmaları gerektiği belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan bilgiler ışığında bir değerlendirme yapacak olursak, ad ve soyadının değiştirilmiş olması ya da ad ve soyad değişikliği için dava açmanın ve değiştirmenin yasal olarak, güvenlik soruşturmasına bir etkisi olmayacaktır.

Başka sebepler olmaksızın sadece ad ve soyadı değişikliği için dava açılması ya da hâlihazırda değiştirilmiş olmasının güvenlik soruşturmasını etkilemesi anayasamıza göre de mümkün değildir. Aksi halde anayasanın "hak arama hürriyeti" başlıklı 36. maddesindeki “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile “adil yargılanma” hakkına sahiptir.” hükmüne aykırılık oluşturacaktır.