Gıda kaynaklı hastalıklar bakteri, virüs, parazit, gibi biyolojik etkenler ile bunlara ait toksinler ve diğer bazı kimyasallar ile bulaşık gıdaları tüketen herkesi etkiler. Ancak bazı kişiler hiç bir belirti göstermeden bu durumu atlatabilirken bazılarında çok ağır hatta ölümcül sonuçlar ortaya çıkabilir.
Bu durum hastalık yapıcı etkenin gıda ile alım miktarı, etkenin patojenite düzeyi yani hastalık yapma gücü ve etkene maruz kaldığımız an itibariyle bağışıklık sistemimizin durumu ile ilgilidir.
Bu nedenle risk gruplarının bilinmesi güvenilir gıda tercih etme noktasında çok daha dikkatli olunması açısından önem taşımaktadır. Genel olarak gıda zehirlenmelerinde 65 yaş üstü kişiler, beş yaşından küçük çocuklar, hamile kadınlar, kronik hastalığı olanlar, organ nakli geçirmişler ve bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığı olan veya ilaç kullananlar riskli grubuna girmektedir.
Dikkat edilmesi gerekenler alışverişten başlar. Her zaman güvenilir ve denetlenebilir yerlerden alışveriş yapılmalıdır. Özellikle soğuk ya da donmuş olarak muhafaza edilmesi gerek gıdaların satış esnasındaki koşullarına ve tazeliğine dikkat edilmelidir. Hasarlı, duyusal olarak bozulmuş, sızıntı olan gıdalar alınmamalıdır. Ayrıca özellikle hayvansal gıdalar alışverişin sonuna bırakılmalı ve sonrasında vakit kaybetmeden evde buzdolabına kaldırılmalıdır.
Evde dikkat edilmesi gereken konulardan ilki temizliktir. Yemek hazırlamadan önce ve sonra, yemeğe başlamadan önce ve sonra eller mutlaka sabun kullanılarak yıkanmalı sonrasında ise kurulanmalıdır. Temiz eller ile bulaşık ve kirli yüzeyler ile ev hayvanlarına veya ağız, burun saç gibi vücudun bir yerine temas edildikten sonra eller tekrar yıkanmalıdır.
Herhangi bir pişirme işlemi uygulanmadan tüketilecek gıdalar asla çiğ iken hayvansal gıdalar ile doğrudan veya dolaylı olarak temas ettirilmemelidir. Çiğ et, tavuk ve balık için kullanılan kesme tahtası veya tezgah ile konduğu kap, bıçak, maşa gibi mutfak gereçleri tüketime hazır olan gıdaların hazırlanmasında kullanılmamalıdır.
Piştikten sonra tüketilen gıdaların merkezinin iyice piştiğinden emin olunmalıdır. Etlerin merkez renginin çiğ görünümde ve kanlı olmaması önemli bir kriterdir. Kırmızı etlerin en kalın bölgesinin merkezinin gri, tavuk ve balıketlerinin ise beyaz olması yeterince piştiğinin bir göstergesidir. Bir öğünde tüketilemeyen gıdalar bir sonraki yemek saatine kadar mutlaka buzdolabında muhafaza edilmeli ve tüketilmeden önce yeniden iyice pişirilmelidir. Hafifçe ısıtmak yeterli değildir.
Hayvansal gıdalar mutlaka buzdolabında muhafaza edilmelidir. Bir haftadan daha kısa süreli muhafazalarda buzdolabının soğutucu bölümü, bir haftadan daha uzun süreli muhafazalarda dondurucu bölüm kullanılmalıdır.