İŞKUR Genel Müdürlüğü, “2023 Yılı İş Gücü Piyasası Araştırması Türkiye Raporu”nu yayımladı. Türkiye’nin tüm illerinden 86 bin 41 iş yeri ziyaret edilerek 1 milyon 635 bin 752 iş yerine ait veriler incelenerek çok kapsamlı bir rapor hazırlandı. Raporda Türkiye’nin çalışma hayatıyla ilgili çok ayrıntılı veriler yer almaktadır. Sektörel bazda üretimden ticarete, hizmet sektöründen yapay zekâya onlarca meslek grubu analiz edişmiş ve iş gücü haritası çıkarılmış.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de değişen yaşam tarzlarına ve koşullarına göre bazı meslekler geçerliliğini yitirirken daha önce adını bile duymadığımız yeni meslekler ön plana çıkmaktadır.
Temininde en çok zorluk çekilen mesleklere bakıldığında mavi yakalılar arasında yer alan makineci, garson, ahşap mobilya ustası, gaz altı kaynakçısı, inşaat işçisi, satış elemanı sıralanmaktadır. Bu meslek grupları okuldan ziyade çıraklıktan itibaren sahada öğrenilen meslekler olarak dikkati çekmektedir. Yani gençlerin çoğu liseyi, üniversitelerin lisans ya da ön lisans bölümlerini bitirdikleri için usta-çırak ilişkisi ile yetişen meslek dallarında işçi temininde zorluk yaşanmaktadır.
Geleceğin meslekleri
Geleceğin meslekleri ile ilgili veriler farklı çalışma alanlarına göre analiz edilmiş ve şu meslekler ön plana çıkmış:
Yazılım mühendisi, yapay zekâ uzmanı, dil ve konuşma terapisti, bilişim uzmanı, bilgisayar mühendisi, ergoterapist, yazılım geliştirici, fizyoterapist, yatırım danışmanı, sosyal çalışmacı, aktüer veri analisti, özel eğitim öğretmeni, e-ticaret uzmanı, sosyal medya uzmanı, sigorta teknik personeli, yapay zekâ mühendisi, psikolog, veri bilimci, hasta ve yaşlı bakım elemanı, web editörü.
Yukarıda bahsedilen meslekler, uluslararası yönü olan mesleklerdir. Zira yazılım, yapay zekâ, sosyal medya, veri analizi, bilişim gibi alanlar tüm dünyada popüler olan meslek gruplarıdır. Elbette bu meslek gruplarını icra edebilmek için artık standart şartlardan olan yabancı dil ve bilgisayar kullanımı meslekle birlikte ve mesleğin doğasında olan yetenekler olarak kabul edilmektedir.
Türkiye, genç nüfusa sahip bir ülke. Gençlerin üniversiteyi bitirdikten sonra yıllarca KPSS atamaları beklememeleri için okul tercihlerini ve donanımlarını iş gücü ihtiyacına göre planlamaları önem arz etmektedir.
Yani hayata çok yönlü bakabilme, proje bazlı düşünebilme, gelişmeye açık alanlara ilgi duyma, mutlaka yabancı dili C seviyesinde öğrenebilme, bilgisayar programlarını kullanabilme, uluslararası teknolojik, bilimsel ve ticari gelişmeleri takip edebilme donanımına sahip olunması gerekmektedir.
Hangi meslekleri zor günler bekliyor?
81 ilde üniversiteler açıldı. Gençler bir üniversite olsun da nere olursa olsun anlayışını terk etmeli. Artık fen edebiyat fakültelerinin tarih, coğrafya, edebiyat, felsefe grubu, fizik, kimya, biyoloji gibi bölümleri; sıradanlaşan işletme ve ekonomi bölümleri, öğretmenliğe kaynaklık teşkil eden birçok bölüm, aynı şekilde sıradanlaşan mühendislik bölümleri gelecekte mezunlarını mutlu edemeyecek bölümler olarak ön plana çıkmaktadır.
Dünya değişiyor, ihtiyaçlar değişiyor; geleneksel meslekler birer birer yok oluyor. Geçler bu değişime ayak uydurmalıdır.
