Ücret kesme cezasına ilişkin hüküm ve koşullar 4857 Sayılı İş Kanunu’nun “Ücret Kesme Cezası” başlıklı 38. maddesinde düzenlenmiştir.
İşverene yasa koyucu tarafından işin sevk ve düzenini sağlamak üzere bir takım imkânlar tanınmıştır. Esas olarak yasa koyucunun amacı işin devamlılığını sağlamaktır. İşyerinde vukuu bulan bir takım olumsuz gelişmeye karşı, işveren işyerinin disiplinini sağlamak amacıyla ve gerekli şartları yerine getirerek çalışana ücret kesme cezası verebilir.
Bu haftaki yazımızın konusu: Ücret kesme cezası nedir? Şartları nelerdir?
Ceza normlarının amacı sadece vatandaşları bir müeyyide ile karşı karşıya getirmek olmayıp, kişilerin yasaklı eylemi icra etmemesine ikna etmek adına kurala aykırı davranışa karşı caydırmaktır. Ceza kuralları önleyici tedbirlerdir.
Bir disiplin cezasıdır
Çalışana uygulanan ücret kesintisine ilişkin ceza, disiplin cezalarının bir türünden ibarettir. Ücret kesintisi konusu, taşıdığı önem ve özellikle ücrete ilişkin bulunmasından ötürü, diğer disiplin cezalarından farklı olarak, İş Kanunu’nun da düzenlenmiştir.
Her işyerinde hukuken caiz görülen bir düzenin ve bu düzene tabi çalışanların varlığı açıktır. Düzeni sağlayan kurallara uyulduğunda problem yoksa da anılan düzeni bozan, işverenin otoritesini sarsan olguların varlığında çeşitli olumsuzlukların ve huzursuzlukların yaşanacağı da bir gerçektir. İşte bu tür düzen bozucu durumların varlığında, o düzene tabi olanların ve düzenin sahibi gözüken kimsenin bu ihmale seyirci kalmaması doğaldır.
Ücret kesme cezasına ilişkin hüküm ve koşullar 4857 Sayılı İş Kanunu’nun “Ücret Kesme Cezası” başlıklı 38. maddesinde düzenlenmiştir. Kanun koyucu, bir disiplin cezası niteliğiyle de olsa işçi ücretinden kesinti yapılmasını belli kurallara bağlayarak ona koruma sağlamak istemektedir. Burada düzenlenen işçi ücretinden kesinti biçiminde uygulanan bir disiplin cezasıdır.
Ücret kesme cezasının koşulları
-Toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde belirlenen sebepler dışında ücret kesme cezası verilemez.
-Kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir.
-Kesintiler bir ayda iki günlük kazancından fazla olamaz.
Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına yatırılır Her işveren, işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur.
Zamanaşımı süresi
Bu konuda kanunda açık bir düzenleme olmasa da nitelikli bir cezanın süresiz biçimde ilelebet uygulanacağını düşünmek, işin doğasına aykırıdır. Bu yüzden 4857 Sayılı Kanun md. 26’da öngörülen bir yıllık sürenin burada da geçerlik taşıyacağı kıyasen uygulanacağı yerleşik görüştür.
Düzenlemeye aykırılık
İşçi ücretlerinden yasaya aykırı olarak ücret kesme cezası veren ve gereklerini ifa etmeyen işverene idari para cezası öngörülmüştür. Ücretten kesme cezasının ancak toplu iş sözleşmesinde veya iş sözleşmelerinde öngörülen nedenler dışındaki sebeplerle uygulanamayacağı düzenlenmiştir.
Kısa Çalışma Ödeneği uzatıldı
Pandeminin başından bugüne uygulanmakta olan ve yaklaşık 4 milyona yakın emekçinin faydalandığı Kısa Çalışma Ödeneği’nin süresi tüm sektörlerde 1 Nisan 2021 tarihinden geçerli olmak üzere 30 Haziran 2021’e kadar uzatılmıştır.
