İnsanlar gibi mesleklerin de bir ömrü var artık. Son 30-40 yılda insan hayatını etkileyen o kadar fazla ve hızlı değişim oldu ki bu değişiklikler insanların ihtiyaçlarını ve tercihlerini de etkiledi. Genç nüfusun ve genç işsizin çok fazla olduğu ülkemizde, değişen istihdam alanları üzerinde yeterince durulmadığı aşikârdır.

Geleneksel meslekler

Üç milyon insan üniversite sınavına girdi. Sınav sonuçlarını öğrenen milyonlarca genç, tercih sürecini yürütmektedir. Öğrenciler hangi mesleği seçecekleri konusunda tereddüt yaşamaktalar. Bu tereddüt, aldıkları puandan kaynaklanabildiği gibi mesleklerle ilgili yeterince bilgi sahibi olmadıklarından da kaynaklanıyor olabilir.

Türkiye’de ve dünyanın hemen tüm ülkelerinde sağlıkla ilgili meslekler ilgi görmeye devam etmektedir. İlk 30 bine giren öğrencilerin yaklaşık 20 bini tıp bölümünü tercih etmektedir. Diş hekimliği ve eczacılık fakülteleri hâlâ karşılığı olan bölümler. Hemşirelik ve sağlıkla ilgili diğer ara meslekler de mezuniyet sonrası iş imkânı olan bölümler.

Son yıllarda özellikle pandemi sonrasında öğrencilerde mühendislik bölümlerine yönelişin olduğu dikkati çekmektedir. Genellikle erkek öğrencilerin tercih ettikleri mühendislik bölümlerini kız öğrenciler de tercih etmeye başladılar. Yazılım, bilgisayar, endüstri mühendislikleri gibi bölümlerde talep görmelerinden dolayı puanlarında ciddi yükselişler olmaktadır.

Öğretmenlik bölümleri tercih edilmeli mi?

Son yıllarda atama bekleyen en büyük grup, öğretmenler olmaktadır. Eğitim fakülteleri, fen edebiyat fakülteleri hatta açık öğretim fakültesi mezunları, formasyon belgesi alarak öğretmen olma umuduyla mücadele etmektedirler.

Öğretmen olmak isteyen adaylar mutlaka tercih edecekleri branşın doluluk oranına ve atama kontenjanlarına bakmalıdır. Zira öğretmenlik bölümü mezunları mühendisler, iktisatçılar gibi özel sektörde çok fazla iş imkânı bulamamaktadırlar. Tarih, edebiyat, fizik, kimya, biyoloji, felsefe grubu gibi bölümlerde atanma imkânı zora girmiş durumda.

 Sınıf öğretmenliği, ilköğretim matematik, Türkçe, PDR, din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin atanma şansı biraz daha fazla. Fakat artık Türkiye’de öğretmen ihtiyacı giderek azalmaktadır. Zira 19 milyon öğrenci var. 1 milyon 200 bin civarında öğretmen atanmış durumda. Yani bir öğretmene 16 öğrenci düşmektedir.

Son maaş düzenlemesinde emekli öğretmenlere seyyanen zam verilmemesi neticesinde çalışan öğretmen ile emekli öğretmen arasında yüzde elli fark oluşmuş durumdadır. Yani artık öğretmenlerin 65 yaşından önce emekli olmaları zor görünmektedir.

Yeni ve gözde meslekler

İnsan ve dünya değişiyor, bazı meslekler ölüyor fakat birçok yeni meslek ortaya çıkıyor. Özellikle bilişim, haberleşme, alan mühendislikleri, yazılım, bilgisayar, yapay zekâ alanları, uzay ve havacılık, işletme mühendislikleri gibi bölümler daha fazla iş imkânı sunmaktadır. Artık ticaret, e-ticaret formatında devam etmektedir. Girişimci olan, yenilikleri takip eden, mutlaka ama mutlaka birkaç yabancı dil bilen, ekip çalışmasına yatkın insanlar, iş bulma problemi yaşamayacaklar.

Sırtını devlete dayama beklentisinde olan ve kendisini geliştirmeyenler ise işe ve konfora ulaşmada zorluk yaşayacaklar. Çok yönlü bireylerin tercih edileceği bir dünya var artık.