Yunanistan ile Makedonya Cumhuriyeti arasında 28 yıldır devam eden isim sorununda tarihi gelişmeler yaşanıyor. 1991’de Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden bu küçük Balkan ülkesi, ismindeki “Makedonya” ifadesi nedeniyle Yunanistan’ın her alanda siyasi vetosu ve ekonomik ambargosuna maruz kalmıştı. Atina, Makedonya isminin tarihsel olarak Yunanlığına atıfta bulunup, içinde Makedonya ifadesi geçen hiçbir ismi kabul etmeyeceğini duyuruyordu. Üsküp, bu nedenle Avrupa Birliği ve NATO gibi uluslararası kurumlara adaylık sürecini başlatamıyordu.
ÇİPRAS İLE YENİ BİR SAYFA
Bu kısır döngü, Aleksis Çipras’ın 2015’te Başbakan olmasıyla değişti. Sol görüşlü SYRIZA partisi kökenli siyasetçi Çipras, “İçinde Makedonya geçen hiçbir ismi kabul etmiyoruz” tutumunu aşırı sağcı bir yaklaşım şeklinde tanımlayarak çözüm için kolları sıvadı. Geçtiğimiz yıl, Makedonya Başbakanı Zoran Zaev ile “Kuzey Makedonya” isminde anlaşmaya vardı. Bu kez de koalisyon hükümetinin küçük ortağı, aşırı sağcı Bağımsız Yunanlar hareketi lideri ve Milli Savunma Bakanı Panos Kammenos ile ters düştü. Çipras, isim meselesinin çözüme kavuşması için en çok çabayı sarf eden isim olan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias’ın “Başbakan bu konuda beni Kammenos’a karşı yeterince desteklemedi” çıkışıyla istifasına tanık oldu. Kammenos, “Bu anlaşmayı kesinlikle desteklemiyorum, hükümetten çekilirim” şeklinde demeçler vermeye başlasa da, Yunan kamuoyu herhangi bir istifanın gelmeyeceği kanaatinde. Anlaşma önceki gün Makedon parlamentosunda çoğunluğu aldı. Şimdi gözler Yunan parlamentosunda olacak. Çipras geçtiğimiz günlerde “Eğer anlaşma orada geçip bizde çoğunluk sağlayamazsa dünyaya rezil oluruz” demişti.
BU ANLAŞMA NE GETİRİR?
Dünyada ABD, Rusya, Çin dahil yaklaşık 140 ülke, bu ülkeyi “Makedonya Cumhuriyeti” ismiyle tanıdı. Üsküp yönetimini bu şekilde tanıyan ilk ülkenin Türkiye olduğunu hatırlatmakta fayda var. Türkiye, 28 yıldır pek çok konuda Makedonya’nın en ciddi ortaklarından biri. Uluslararası tanınması gelecek yıllarda daha da artacak olan bu ülke, Makedonya Cumhuriyeti ismiyle Yunanistan’ın tüm engellerine rağmen uluslararası organizasyonlara adaylık koyabilecek manevi güce edilebilirdi. Bu da Atina için kesin bir yenilgi olurdu. Söz konusu tehlike, “Kuzey Makedonya” ismiyle ortadan kalkıyor. İki ülkenin ilişkilerinin canlanması, bu ülkenin Arnavutluk ile Bulgaristan’ın yayılmacı politikalarında karşı daha güçlü bir şekilde gard almasını sağlayacak. Makedonya’nın gelecekteki bir AB üyeliği ise, Türkiye’nin Üsküp üzerindeki hakimiyet alanını şüphesiz zedeleyecek. Öte yandan Balkanlar’da istikrar, elbette Türkiye’nin de istediği bir şey.
