Tasavvuf ayrı şey, tarikatlar ayrı şeydir. Tarikatlar tasavvufu uygulamayı hedefleyen mekteplerdir.
Bir şeyi uygulamaya kalkışan herkes onu doğru uygulayamayabilir.
Tasavvufu tarikatlarla yaşamak istemenin, yani birilerine katılmanın sayısız güzellikleri yanında riskleri de olabilir.
Aslolan Kitab’a ve sünnete tam olarak uygun yaşamaktır.
Dikkatli olmak gerek. Bazı birlikteliklerden maddi güç de doğar ve birileri bunların cazibesine kapılıp insanları sömürebilir. Ya da samimi olsalar bile, Kitab’ı ve sünneti iyi bilmedikleri için yanlışa sevk edebilirler. Bu, kişiye ciddi manada zarar verir. Bağlılarının bireyliklerini, öğrenme ve sorgulama kabiliyetlerini öldürüp onları kendilerine bağımlı kılar ve tek doğrunun kendi söyledikleri olduğunu telkin edebilirler.
Bütün bunlardan korunmanın yolu, cehaletten kurtulmaktır. Cehaletten kurtulmanın yolu da oku
İslam’ın ilk emrinin oku olması hiç de tesadüf değildir. Tasavvuf bir hal ilmidir, bir tatbikattır. Yaşanılmadıkça, hissedilmedikçe, tadılmadıkça nazari bilgilerle anlaşılmaz ve anlatılmaz.
Allah’ın varlığına önce işiterek inanan insan, zamanla bularak, anlayarak inanmaya başlar. İmanı kemale erer.
İbadetleri yapmak nefs-i emmareden, yani kötülüğü emreden ve bundan zevk alan nefsten kurtulmak için en önemli şarttır. Nefsten ancak böyle kurtulunabilir. Böylece güçlükler ortadan kalkar. İbadetler kolaylıkla ve severek yapılır.
İlim ve ameli elde etmek için şeriattan yararlanılmıştır. İlmin ve amelin ruhu makamında olan ihlâsı elde etmek için ise tasavvuf yolunda ilerlemek lazımdır. Tasavvuf yolunda ilerleyenlerin ilimde ve amelde kazançları olur.
Başkalarına çalışmakla, öğrenmekle, anlamakla verilen bilgiler, onlara ilham yoluyla verilir; ameller ve ibadetler kolayca ve severek yapılır. Nefs ve şeytan tarafından gelen gevşeklik kalmaz.
Günahlar ve haram olan şeyler çirkin görünür. İlim ve hakikat âleminde imanın kemale ermesi için büyük bir terbiye metodudur tasavvuf.
İnsanın kendini keşfetmesinin ve buradan yola çıkarak kâinatı ve ardını keşfetmesinin en kestirme ve en etkili yolu budur.
Ama insan bu tecrübeyi, zor da olsa, tek başına da yaşayabilir.
Ancak insanlığın genel ahvaline baktığımızda bunun zor ve çetrefilli bir yol olduğu son derece açıktır…