Ayvalık Tostu, özel olarak üretilen susamlı ekmeği ve bol malzemesiyle diğer tost çeşitlerinden ayrılıyor. İçerisinde sucuk, salam, kaşar peyniri, turşu ve çeşitli sosların yanı sıra isteğe bağlı olarak sosis ve patates kızartması gibi eklemeler yapılabiliyor. Lezzet ustaları, tostun taş fırında pişirilmesinin ve malzemelerin tazeliğinin bu eşsiz tadın sırrı olduğunu belirtiyor.
Ayvalık Tostu'nun farklıklarına değinen Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kıralan“Türkiye'de tabii her yerde Ayvalık Tostlu ibaresiyle ürünler satılıyor ama bu bölgeyi ayırt eden özellik özellikle tost ekmeği. Yani burada önemli olan şey bu. Peki ne farkı var? Nohut, özellikle ekşi maya burada devreye giriyor ve birçok tost ekmeğine göre en önemli farklılığı bu oluşturuyor. Bunun dışında içerisine giren ham maddelerde farklılık gösterebiliyor. Özellikle bu bölgeye özgü bölgenin ürünü olarak peynirimiz var. Bu peynir de bunun içerisine giriyor, dahil oluyor. Bu meyanda farklılık gösteriyor” dedi.
Tarihi dokusuyla dikkat çeken Ayvalık'ta tostçuların önünde yaz sezonunda uzun kuyruklar oluşurken, bölgeyi ziyaret eden turistler, "Ayvalık'a gelip de tost yemeden dönmek olmaz" diyerek bu geleneksel lezzete övgü yağdırıyor.
Ayvalık Tostu, sadece yerel bir tat olarak kalmayıp, Türkiye genelindeki pek çok sokak lezzeti tezgâhında ve restoran menüsünde de yer buluyor. Ancak gerçek bir Ayvalık Tostu deneyimi yaşamak isteyenler için en doğru adres hâlâ Ayvalık olarak gösteriliyor.