Sosyal medya günümüzün vazgeçilmez araçlarından biri haline geldi. Peki sosyal medya üzerinden hepimizin dolandırıldığını, kandırılarak olmayan şeyleri olmuş gibi gösterdiklerini biliyor muyuz? Sizlere bu yazımda sosyal medya dolandırıcılarına verilen primlerden, sağlanan zemin ve para akışlarından bahsedeceğim. Milyon dolarlık, liralık şirketler bile bu dolandırıcılara bile bile, kasıtlı olarak para veriyor ve bu manipülasyonlara ortak oluyorlar…
***
Sosyal medyada ‘bot’ oyunları: Facebook, Twitter ve Instagram, şuan da bu 3 mikroblog siteleri hayatımızda sosyal medya platformları olarak yer alıyor. Bu platformlarda şahıslar, şirketler, sosyal medya fenomenleri boy gösteriyor, göstermek de zorundalar. Geçtiğimiz yıllarda Türkiye’de iş yapan ve en büyük e-ticaret sitelerinden biri olan bir firmanın lansmanına katılmıştım. Şirketin CEO’su ‘İlerleyen süreçte nalbur, kasap, manavın bile internete girmesi gerekecek, girmeyenler yok olup gidecek’ demişti. Sizce bu başarılı CEO’nun internetten kastı ne olabilirdi? Ülkemizin geneline baktığımızda, siyasetçilerden tutunda değerleri milyonları aşan köklü şirketler bile sosyal medya botçularının eline düşmüş durumdalar. Her bir şirket, her bir birey için sosyal medya hesabı kullanmak, şirketini tanıtmak, şahsının PR’ını yapmak kaçınılmaz bir hâl almış durumda. Dijital dönüşümün yaşandığı şu dönemlerde ülkemizde kendisine ‘Sosyal Medya Uzmanı’ ismini veren ve oluşan yeni sektöre giriş yapan, yapmış insanlar görüyoruz. Bahsi geçen ‘Sosyal Medya Uzmanları’ aslında hiçte masum ve uzman da değiller!.. (İşini düzgünce yapan, yapmaya çalışan, hile hurdasız ekmek parası kazananları tenzih ederim) Şahsımında bu ünvan ile ülkemizde helal yoldan para kazanmaya, işinin hakkını vermeye çalıştığı bir ünvan olan Sosyal Medya Uzmanları bot yazılımlar, hayali rakamlar, hit hileleri ile kurum ve kuruluşları, şahısları, çalıştığı kurumları tabiri caizse dolandırarak haksız kazançlar elde ediyorlar.
***
Siz akıllısınız onlar enayi mi? Bir tarafta bu şahıslar ve kurumlar varken diğer yanda işini hakkıyla yapan, gelişen ve güncellenen algoritmaları takip eden. Tüm çalışmalarını bu algoritma ve değişimlere göre güncelleyen ve en önemlisi de ‘özgün’ çalışmalar ortaya koyan Sosyal Medya Uzmanları ve bu uzmanlar ile çalışan şahıs, şirketler de mevcut. Son bahsettiğim alan uzun vade gerektiren fakat size muhteşem dönüşler getirecek bir alandır. Botçular ve işinin ehli olmayan diğer kısımdakiler size anlık ve içi tamamen boş olan rakamlarla, verilerle sadece günlük, gerçek olmayan hayali kurtarmalar yapabilirler bu da size uzun vadede zarar, zararlar getirir. Hem şahıslar, hem şirketler uzun vadeli temiz ve özgün çalışmalar için bir sürü bütçe ayırıp, zaman harcarken kısa yoldan, çalıntı, hayali rakamlarla iş yapmaya çalışanların düşüncesi herhalde; ‘biz akıllıyız, onlar enayi’ mi? Acaba yukarıdaki yaşanmış ve deneyimlenmiş çalışma tezine göre kim akıllı kim enayi?..
Özellikle gündemin kritik olarak işlendiği, herkesin yer edinmeye çalıştığı, kurum ve kuruluşlara da sesini daha rahat duyurabildiği platformlardan biri olan Twitter’da size botçuların yaptığı bir hileden örnek vererek yazımı sonlandırmak istiyorum. Twitter’da Trend Topic listesi vardır. Bu liste belirli zamanlarda değişir en çok konuşulan konu başlıkları bu listede yer alır. Bu liste sadece Türkiye’de değil tüm ülkelerde aynıdır ve her ülkeden bağımsız bir de dünya listesi vardır. Bu listede de dünya gündeminde daha yoğun yüz binlerce hatta milyonlarca Tweet atılan başlıklar yer alır. Yukarıda bahsettiğim botçular, insanlardan haksız şekilde para kazanmak, onlara hayali veriler ve sonuçlar vermek için burayı adeta ele geçirmiş durumdadır. Aşağıda göreceğiniz görselde, açtıkları yüzlerce pasif hesap üzerinden saçma ve bahsedilen başlıkla alakası olmayan tweetler atarak kalıcı olmayan, sadece dakikalarla sınırlı olmak kaydıyla sizi Trend Topic listesine sokacaklarını vaat ederler. Buraya çıkabilmeniz için bir sürü para ödeyerek hem bu sahtekarlara prim vermiş olursunuz hem de sadece dakikalar içinde paranızı hiç etmiş olursunuz.
Trend Topic listesinde 1. sırada görülen ve dakikalar sonra kaybolacak olan ‘Uygunfiyattan ttverilir’ başlığını görüyorsunuz.
Tarihe not: Botçular, yalan hitlerle sahtekarlık yapanlar, yalakalık yaparak yapmadığı işi yapmış gibi gösterip kendisini suyun üstüne çıkaranlar. Şimdilik kazanıyor gibi görünse de kaybettiklerini anladıklarında bu sektörden silinip gitmiş olacaklar (oldular, deneyimle sabit!). Çünkü her yalanın ortaya çıkacağı bir vakit vardır… Hiç bir yalan, sahtekarlık gizli kalmaz.
Öneri: Şirket ve şahıs çalışması yapacak kişi ve kurumlar; Sosyal medya sandığınız kadar kolay büyüyeceğiniz, hızlı ilerleyeceğiniz bir alan değil. Eğer elinizde eşsiz, özgün bir argüman yoksa yapacağınız işi zamana yayın, farkındalık oluşturmaya, özgün olmaya çalışın. Gün geldiğinde paranızın, verilen emeklerin boşa gitmediğini anlayıp göreceksiniz… Tercih sizin.
Selam ve dua ile…
