Yaşadığımız sosyal hayat içerisinde birlik ve beraberliğin önemi gün geçtikçe artmaktadır. Çalışanların örgütlü hareket etmesi çalışma hayatlarında fayda sağlamaktadır. Örgütlü işçi hareketi çalışanlar açısından her dönemde farkını ortaya koymuştur.
İşçi Sendikaları, üyelerinin ekonomik, sosyal, kültürel hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek için işçiler tarafından kurulan Anayasal ve Yasal güvence altındaki kuruluşlardır.
İşçi Sendikaları üyelerinin çalışma koşullarını iyileştirmek, ücretlerini artırmak, onlara çeşitli ekonomik, sosyal, kültürel haklar sağlamakla görevlidir.
Sendika hakkı kanunların güvencesi altındadır
15 yaşını dolduran her işçi çalışmakta olduğu işkolunda kurulu bulunan sendikalara kimseden izin almaksızın özgürce üye olabilirler. İşçiler, Sendikaya üye olmaları veya iş saatleri dışında İşçi Sendikasının çalışmasına katılmaları nedeniyle işten çıkarılamaz veya herhangi bir nedenle farklı muameleye tabi tutulamazlar. Aksi takdirde; işveren işçiye tazminat ödemeye mahkûm edilir. Türk Ceza Kanunu’na göre; işçinin sendikaya üye olmasını engelleyen işveren ya da yetkilisi 6 aydan 2 yıla kadar hapis ile cezalandırılır.
Yetkili sendika nedir?
Çalışmakta olduğumuz işyerinde yeterli çoğunluğu sağlayarak toplu iş sözleşmesi imzalamış sendikadır. O iş yerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmeden faydalanmak isteyen çalışan yetkili sendikaya ya üye olarak üyelik aidatı ya da dayanışma aidatı ödemek zorundadır.
Toplu İş sözleşmesi neler kazandırır?
Yetkili sendika ile varsa işveren sendikası ve işveren ile yapılan müzakereler sonucunda elde edilen kazanımlar örgütlü işçi hareketinin gücünü gösterir. Primler, sosyal yardımlar, çalışma koşulları, iş güvencesi gibi bir takım haklar elde edilebilir. Ayrıca sendikanın üyelerine sunduğu bir takım ayrıcalıklarda çalışanların menfaatine olmaktadır.
Toplu İş Sözleşmesi ile işçinin İş Kanunu’ndan veya bireysel iş sözleşmesinden doğan hakları geriye götürülemezken hakları genişletilebilir. Örnek vermek gerekirse; Kanunda tanınan 14 günlük yıllık izin hakkı Toplu İş Sözleşmesi ile 20 güne yükseltilebilirken 10 güne indirilemez.
Toplu iş sözleşmesinin bulunduğu bir işyerinde yeni işe başlayan çalışan, sendika üyesi olmadığında asgari ücret alacakken sendika üyeliği ile birlikte toplu iş sözleşmesinin tüm maddi ve sosyal haklarından faydalanacaktır.
Dayanışma aidatı ile üyelik aidatı farkı
Dayanışma aidatı emekçinin sendika üyesi olmadan yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinden faydalanmak amacıyla ödediği aidattır. Dayanışma aidatı sendika üyelik aidatından fazla olamaz. İşçi sendika üyesi olmadan dayanışma aidatı ile faydalanması kümülatif anlamda örgütlü işçi harekatına zarar vermektedir. Gücünü üye sayısından alan sendikanın üye sayısındaki azalma, gücünde eksilme meydana getirecektir. Haliyle sendikanın gücündeki azalma işçinin gücünün azalması sonucunu doğurur.
Örgütlü işçi birlikleri dünden bugüne çalışma hayatında var olmuştur. Değişen sendikacılık anlayışıyla birlikte sadece toplu iş sözleşmesi yapmakla kalmayarak sosyal sendikacılık literatürdeki yerini almıştır. Emekçilerde farkındalık uyandıracak eğitimlerden tutun, ferdi kaza sigorta uygulamalarına kadar sendikacılık alanında yenilikler gün geçtikçe artmaktadır. Temelinde işçinin olduğu ve amacı yine işçi olan sendikaların sesini daha gür çıkması için bir olmamız birlik olmamız menfaatimize olacaktır.
