Uzmanlar plastik ürün kullanımının tehlikelerini yıllardır anlatıyor. Doğada 400 yıl sonra çözülen plastiklerin hem çevreye, hem de canlıların sağlığına ciddi şekilde zararları var. Plastik üretimi ve kullanımının azaltılması konusunda son yıllarda birçok ülke harekete geçti. En son, İngiltere’de tek kullanımlık çatal, kaçık, bıçak, tabak ve strafor tepsi kullanımına yasak getirildi. Bu yasağın ülkemizde de getirilmesini temenni ediyoruz. Fakat gelin plastik ürünlerin sağlığımıza ne gibi zararla

DEMET İLCE / RÖPORTAJ

Gastroenteroloji Uzmanı / Dahiliye Uzmanı Prof. Dr. Aytaç Atamer, plastik ürünlerin doğada erimediğini ve yok olması için 400 yıl geçmesi gerektiğini hatırlatarak, zararlarından bahsetti. Plastiklerin özellikle hamile kadınlar ve çocuklar için risk faktörü oluşturduğunu belirten Atamer, bu ürünlerin kansere, kısırlığa ve obeziteye nasıl sebebiyet verdiğini Diriliş Postası’ndan Demet İlce’ye anlattı.

İngiltere tek kullanımlık plastik çatal, bıçak ve tabak kullanımını yasakladı, Türkiye’de de yasaklanmalı mı, neden?

Plastik ürünler, son yıllarda dünyada oldukça fazla kullanılan ürünlerdir. Bu nedenle plastik kullanımına bağlı olarak da plastik zehirlenmesi artmaktadır. Çünkü kullanılan plastik doğada erimemektedir ve yok olması için 400 yıl geçmesi gerekmektedir. Kullanılıp atılan plastikler doğanın katliamına neden oluyor, insan ve hayvan sağlığına zarar veriyor, çevresinde bulunan akarsu, nehir, deniz ve göllere, toprakta yaşayan tüm canlılara, biyoçeşitliliğe zarar veriyor. İnsanlarda da kansere neden olabilmektedir. Bu nedenle Türkiye’de de plastik çatal bıçak kullanımının yasaklanmasını tavsiye ediyoruz. Plastikle az temas etmek, hem kimyasallar nedeniyle kanser oluşma riski açısından hem de çevre ve doğanın kirlenmemesi açısından son derece önemli. Çünkü plastikler çürümüyor, uzun yıllar içerisinde nano plastikler haline geliyor. Bu da içtiğimiz su ve yediğimiz balıkla vücuda bulaşmasına neden oluyor.

Plastik kullanımının sağlığımıza bildiğimiz ve bilmediğimiz ne gibi zararları var?

Plastik içerisinde, kısaca BPA olarak adlandırılan bir madde bulunmaktadır. Bu madde özellikle hamile kadınlarda ve çocuklarda risk faktörüdür. 50 -70 derecede çözünerek gıdalara karışan Bisfenol -ki bu plastik ürünlerde, damacanalarda bulunmaktadır- insan vücudunda üretilen östrojen ve diğer hormonlara benzer yapıdadır. Onları taklit ederek tiroid, büyüme hormonları, östrojen ve testesteron hormonlarının üretimini azaltır. Bunun sonucunda kadınlarda yumurta, erkeklerde sperm üretimini azaltarak kısırlığa neden olabilir. Yağ dokusundan salgılanan bir hormon olan adiponektin salınımını azaltıp, çağımızda görülen, metobolik sendrom denilen obezitenin oluşmasına neden olmaktadır.

Plastik ürün kullanmak zorunda kaldığımızda nelere dikkat etmeliyiz?

Kullandığımız plastik ürünleri yüksek derece sıcaklıkta yıkayıp temizlemememiz gerekmektedir. Çünkü yıkadığımızda plastiğin içinde bulunan kimyasallar açığa çıkmakta, bu nedenle zehirlenme ihtimali olmaktadır. Kullanmak zorunda kalırsak yiyeceklerle uzun süre temas etmesinden çekinmeliyiz. Birden fazla, deterjanla yıkayıp kullanmayı tavsiye etmiyoruz. Bir kere kullanmakta fayda var. Dünyamızın geleceği maalesef plastik ürünler tarafından zehirlenmekte. Özellikle okyanuslarda fazla miktarda plastik ürün bulunmakta. Doğanın kirlenmesine de yol açmaktadır. Nasıl ki ozonun delindiğini son yıllarda öğrendik ve tüm dünya bununla ilgili birtakım çalışmalar yaptı, plastik üretiminin azaltılması konusunda da tüm dünya artık uyandı, özellikle gelişmiş ülkeler engellemekte. Maalesef plastik doğadan parçalanamıyor. En fazla, mikro ya da nanopartikül haline geliyor.