Merkez Bankası'nın ilk kadın başkanı olarak göreve gelen Hafize Gaye Erkan'ın atanma kararını halka soran Areda Survey, yüzde 75 oranında olumlu cevap aldı. Areda Genel Müdürü Yusuf Akın, "Olumsuz bulanlar Erdoğan atadıysa karşıyım düşüncesiyle muhalif tavırla davranıyor." dedi

Areda Survey, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nda kaptanlık koltuğuna ilk kez bir kadının oturmasını halka sordu. Seçmen gruplarına göre yapılan ankette en çok "olumlu buluyorum" cevabını AK Partili'ler verirken en çok "olumsuz buluyorum" cevabını İYİ Partili'ler verdi.

Enflasyonla mücadele etmek ve ekonomiyi biraz daha toparlamak için Mehmet Şimşek cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından görevlendirilmişti. Ardından Türkiye'de ilk defa bir kadın Merkez Bankası başkanı oldu. Bu olay sadece Türkiye'de değil, dünyada da yankı buldu. Öyle ki Hafize Gaye Erkan, ABD'de "süper Türk" olarak anılıyordu. Bu konuya farklı kesimlerden farklı yorumlar geldi. İşte  Areda Survey da "Merkez Bankası'nın başına bir kadının atanmasını nasıl karşıladınız?" diye bir anket yaptı. Ortaya çok çarpıcı sonuçlar çıktı. En çok olumsuz cevap, kendi genel başkanları da bir kadın olan İYİ Parti seçmeninden geldi.  Sümeyye Palta bu anketi Areda Survey genel Müdürü Yusuf Akın ile konuştu.

"Merkez Bankası'nın başına bir kadının atanmasını nasıl karşıladınız?" anketi kaç kişiyle yapıldı?

5-7 Temmuz 2023 tarihleri arasında kadın ve erkeklerden oluşan 2006 kişi ile araştırma yaptık.

Cevaplar siyasi

Siz sonuçları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kamuoyunun yüzde 75'inin yani her 4 kişiden 3'ünün olumlu, yüzde 25'inin ise bu atamayı olumsuz karşıladığını, beyan ettiğini gördük, değerlendirdik.

Gördüğümüz şey, aslında  farklılıklar barındırıyor. Burada insanların bulunduğu gruba göre, bu soruya cevap verdiğini ve muhalif veya muhalefet tavrı ile değerlendirme yaptıklarını görüyoruz.

Erdoğan'a karşı olanlar kadın başkana da karşı

Olumsuz cevapları cinsiyetçi bir yaklaşım olarak mı algılamalıyız?

Cinsiyetçi  bir tavır olarak değil de siyasi bir tavır olarak belki de siyasi bir tutum olarak  değerlendirmeliyiz. Ekonomi politikalarına dair daha farklı beklentilerin sonucu da olabilir. Örnek vermek gerekirse, CHP seçmeninin %68 oranında Gaye hanımı, olumlu karşıladığını görüyoruz. Diğer parti seçmenlerine göre seçmen daha az oranda olumlu karşılıyor. Bu hükümetin aldığı ekonomi aksiyonlarına karşı verilen bir refleks olabilir. Aslında tutumlarımız, tavırlarımız, hayata bakışımız, siyasal görüşümüz, politik hedeflerimiz farklı. Fakat ortak kesişim kümelerimiz var. Mesela Recep Tayyip Erdoğan karşıtlığı. Çünkü burada bunu görüyoruz: "Senin Cumhurbaşkanın yaptıysa karşıyım, Erdoğan ne yapıyorsa karşıyım" şeklinde.

Yani Hafize Gaye Erkan'a karşı ya da kadınlara karşı bir antipati olduğunu düşünmüyorsunuz. Verilen tepkinin siyasi olduğunu söylüyorsunuz değil mi?

Evet, Hafize Gaye Erkan Süper Türk kızı olarak biliniyor Türkiye'deki Merkez Bankası'nın başına atanmış ilk kadın. Bu çok gurur verici bir şey. Böyle bir ünvana sahip birinin atanması bir Türk genci olarak, bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak beni gururlandırdı.

Meral Akşener'e kızanlar Gaye Erkan'ı da hedef aldı

Peki en çok olumsuz cevabı veren İYİ Partili'lerin tepkisini neye bağlıyorsunuz? Aslında kendi genel başkanları da bir kadın.

Sayın Meral Akşener seçim sürecinde, özellikle CHP'yi tek başına bir ana muhalefet bloğu haline getiren ve ittifak yapan biriydi. İYİ Parti ve CHP, eşit ağırlıkta masada oturan iki partiydi fakat Akşener altılı masa diye bir önerme ortaya koydu ve diğer partilere çok cömert davranıldı. Şu anda İYİ partililer çok mutsuz. Yani başka bir araştırma şirketinin “Verdiğiniz oydan pişman mısınız? sorusuna İYİ Partililerin "evet" cevabı daha yoğunluktaydı. Neticede partililer hak ettikleri yerlerde olmadıklarını düşünüyorlar ve Meral Akşener'i sorumlu tutuyorlar. Bu anlamda Merkez Bankası başkanı kadın olduğu için de bir tepki olabilir. Seçim sürecinde Meral Akşener'in performansı, cinsiyetiyle belki bağdaştırılarak bir benzerlik kurulmuş olabilir. Kesinlikle reddettiğimiz ve kabul edilemeyecek bir tavır bu. Genç yaşta bir Türk'ün yurt dışında başarılarından sonra memleketine geri dönerek bir devlet kademesinde zorlu bir görevin altına taşın altına elini koymasına kesinlikle takdir edilmesi gereken bir durum. Tabii bu değerlendirme net bir durum değil, bir öngörü.

Aynı çizgideki partide yani MHP'de kadın başkana olumlu bakanların oranı bir hayli yüksek. Bu fikir ayrılıklarından mı kaynaklanıyor yoksa siyasi tutumla mı ilgili?

MHP'de Gaye Hanım'a olumlu bakanların oranı %87. Başkanın bir kadın olmasından ziyade az önce de bahsettiğiniz gibi bu siyasi tutumla ilgili. Çünkü MHP Cumhur İttifakı'nın bir ortağı.

En çok kadın vekil AK Parti'de

Sizce kadınlara en çok değer veren parti hangisi?

Bu soruya oranlarla cevap vereyim. Meclisteki kadın temsilinin %42'si AK Parti'de. Yüzde 21'i YSP'de. Miletvekili sayısı YSP'den çok daha fazla olmasına rağmen CHP'de bu oran yüzde 20.2. Yani daha düşük. İYİ Parti'de sadece 5 vekilin kadın olduğunu görüyoruz.,

Türkiye'de kadınların iş hayatında olmasına nasıl bakılıyor?

Ataerkil ve erkek egemen bir toplumun fotoğrafının değiştiğini görüyoruz biz. Yaptığımız araştırmalarda Anadolu'nun birçok yerinde de bir farkındalık oluştuğunu görüyoruz. Burada AK Parti hükûmetlerinin almış olduğu aksiyonlar, vermiş olduğu kararların, çıkardığı yasalarında da etkisi olduğu değerlendirilebilir. Zaten öncesine baktığımızda kurucu liderimiz Mustafa Kemal Atatürk'ün kadına vermiş olduğu hakların dünyanın birçok ülkesinde dahi yokken Türkiye'de kadınlara verildiğini görüyoruz.

Profesörlerin sade 3'te 1'i kadın

Meslek gruplarında kadınların dağılımı nasıl?

Meslek gruplarına göre baktığımızda kadın profesör oranımızın 3'te 1'i olduğunu görüyoruz. Öğretmenlerimizin yüzde 60'ı kadın, avukatlarımızın %46'sı kadın, hekimlerimizin %44'ü kadın.

İş hayatında artık daha fazla mı kadın görüyoruz?

Aslında evet, baktığımızda Son 20 yılda çok önemli gelişmelerin olduğunu görebiliriz. Kadın iş gücü sayısı 2002'de 6.8 milyon iken şu anda 10.9 milyon. Yaklaşık işte 5.1 milyonluk bir bir artışı görüyoruz.