Protestocular, çoğu "Yatırım için daha az daire, yaşam için daha fazla ev" ve "Evlerimiz yok ama haklarımız var" gibi pankartlar taşıyarak, kira fiyatlarının %50 düşürülmesini talep etti. Ayrıca hükümetten harekete geçmesini isteyen göstericiler, eğer kira durumu iyileşmezse bir kira grevi başlatacaklarını duyurdu. Organizasyonun iddialarına göre, 126.000'den fazla kişi katıldı, ancak yerel polis bu sayıyı yaklaşık 22.000 olarak açıkladı.
Yükselen Konut Fiyatları ve Etkileri
Konut kiralarının yüksekliği, İspanya'da ciddi bir sorun haline gelmiş durumda, özellikle Barcelona ve Madrid gibi büyük şehirlerde. Çevrimiçi emlak platformu Idealista'ya göre, son 10 yılda İspanya'daki ortalama kira fiyatı iki katına çıkarken, metrekare başına kira bedeli 2014’te 7.2€ iken, 2024’te 13€’ya yükseldi. Oysa maaşlar, özellikle gençler için, bu artışı karşılamakta yetersiz kalıyor.
Bir protestocu, Barcelona şehir merkezindeki dairesinde 15 yıl boyunca kiracı olarak yaşamış olmasına rağmen, ev sahiplerinin kendisini çıkarmak istediklerini söyledi. Ev sahiplerinin daireyi yenileyip kirayı artırmayı planladığını düşünen protestocu, “Makul bir maaşım var ama şehri terk etmek zorunda kalacağım” diyerek endişelerini dile getirdi.
İspanya'da Konut Krizi
İspanya Merkez Bankası'nın raporuna göre, İspanya'daki kiracıların %40'ı, gelirlerinin ortalama %40'ını kiraya ve faturalarına harcıyor—bu oran, Avrupa Birliği ortalaması olan %27'nin çok üzerinde. Esade İşletme Okulu'ndan profesör Ignasi Martí, konuyu “konut acil durumu” olarak tanımlayarak, insanların hem ev bulma hem de mevcut evlerinde kalma konusunda ciddi zorluklar yaşadığını vurguladı.
Kısa süreli kiralamalar, özellikle turistler için yapılan kiralamalar, büyük şehirlerde kiraların artmasına neden olan önemli bir faktör olarak gösteriliyor. İspanya’ya göç edenler, genellikle yeterli birikime sahip olmadıkları için, bu yükselen kira fiyatlarından daha fazla etkileniyorlar.
İspanya, OECD ülkeleri arasında, kiralık kamu konutlarının en düşük olduğu ülkelerden biri. Ülkedeki kiralık konutların sadece %2'si kamuya aitken, OECD ortalaması %7. Fransa, Birleşik Krallık ve Hollanda gibi ülkelerde ise bu oran çok daha yüksek.
Eylemciler 'Kira Grevi' Tehdit Ediyor
Barcelona Kiracılar Birliği'nin sözcüsü Carme Arcarazo, protestoyu organize eden gruplardan biri olarak, kiracıların “kira grevi” yapması gerektiğini ve aylık kiralarını ödemeyi durdurmaları gerektiğini savundu. Arcarazo, kiracılara, çözüm beklemek yerine durumu kontrol altına almaları gerektiğini belirtti.
“Kiracılar olarak, bu işin bizlere bağlı olduğunu fark ettik,” dedi Arcarazo. “Artık yetkililerden çözüm beklememeliyiz, durumu kontrol altına almalıyız. Eğer ev sahipleri kirayı düşürmezse, onları buna zorlayacağız.”
İspanya Hükümetine Baskı
Konut sorunu, İspanya hükümeti üzerinde ciddi bir baskı oluşturuyor. Sosyalist Parti’nin liderliğindeki hükümet, konuyla ilgili çeşitli toplantılar düzenledi. Başbakan Pedro Sánchez, hükümet yetkilileri ve emlak geliştiricileriyle geçen ay bir “konut zirvesi” düzenledi ancak Barcelona Kiracılar Birliği, etkinliği boykot etti. Birlik, bu zirveyi, sigara üreticilerinin katılacağı bir kanser tedavi zirvesine benzetti.
Hükümetin en önemli önlemi, merkezi hükümetin bölgesel yetkililere sunduğu kira kontrol mekanizması oldu. Bu, kiraların çok yüksek olduğu bölgelerde uygulanabilecek bir fiyat endeksine dayanıyor. Katalonya, bu mekanizmayı ilk uygulayan bölge oldu ve Barcelona şehir merkezinde kira kontrolleri başlatıldı. Ayrıca, şehir yönetimi, 2028 yılına kadar 10.000 "turist dairesi"nin tamamen ortadan kaldırılacağını duyurdu.
Barcelona’daki bu protesto, bir ay önce Madrid'de yapılan benzer bir gösteriden sonra geldi. Yüksek kiralarla ilgili artan tepkiler, değişim taleplerini daha da güçlendiriyor.
