2024, dünya genelinde demokrasiye sahip ülkelerin seçimler için büyük bir sınav verdiği bir yıl olarak tarihe geçti. Birleşmiş Milletler’e göre, 70’ten fazla ülkede toplamda 3.7 milyar kişi seçimlerde oy kullanma hakkına sahipti. ABD, Hindistan ve Endonezya gibi kalabalık ülkelerde yüksek bahisli seçimler yapılırken, Belarus, İran ve Rusya gibi otoriter yönetimler de bu yılki seçime dahil oldu. Ancak bu seçimlerin çoğu, dezenformasyon, yapay zeka ve yabancı müdahale gibi sorunlarla boğuştu.
Yapay Zeka ve Dezenformasyonun Seçim Üzerindeki Etkisi
Meta, Instagram, Facebook ve WhatsApp gibi sosyal medya platformlarının sahibi olan şirket, yaptığı açıklamada, seçimler sırasında yapay zeka kaynaklı dezenformasyonun büyük bir sorun oluşturmadığını belirtti. Ancak yapılan araştırmalar, Avrupa, Fransa ve Birleşik Krallık seçimlerinde yapay zeka destekli ya da yabancı destekli dezenformasyonun “anlamlı bir şekilde etkili olmadığını” ortaya koydu. 2024 ABD Başkanlık Seçimleri’nde de benzer şekilde böyle bir etkinin olmadığı belirtildi. Ancak, Aralık ayında Romanya’da yapılan bir seçimde, bu görüş tartışmalı hale geldi.
Romanya’da Seçim Sonuçları İptal Edildi
Romanya’daki başkanlık seçimlerinin ilk turu, 8 Aralık 2024’te büyük bir tartışmaya yol açtı. İlk turda kazanan, başkanlık için yarışan bağımsız aday Calin Georgescu oldu. Ancak, Romanya Anayasa Mahkemesi, devlet destekli bir sosyal medya kampanyasıyla kazananın yönlendirilmiş olduğunu belirleyerek ilk tur sonuçlarını iptal etti. Deşifre edilen Romanya istihbaratına göre, Georgescu’nun zaferi, büyük olasılıkla bir “devlet aktörü” tarafından yönlendirildi. Bu gelişme, seçimlerin dezenformasyon ve yabancı müdahale tehdidi altında olduğunu ortaya koydu.
Pakistan’da Yapay Zeka ile Ses Klonlama Krizi
Şubat ayında, Pakistan’ın eski başbakanı Imran Khan, hapis olduğu halde seçim kampanyasını desteklemek için yapay zeka kullanarak sesini klonladı. Khan, tarihi görüntüler ve yapay zeka destekli sesle, ülke genelinde zaferini ilan etti. Ancak bu hamle, Khan’ın yasal olarak seçime katılmasına engel olunmuş olmasına rağmen, büyük bir tartışma yarattı. Seçimde Khan’ın partisinin bağımsız adayları çoğunluğu kazandı ancak hükümet kurmaya yetmediler.
AB Seçimlerinde Dezenformasyonla Mücadele
Haziran ayında yapılan Avrupa Parlamentosu seçimleri, AB'nin dezenformasyonla mücadele hazırlıklarını test etti. Avrupa Dijital Medya Gözlemevi (EDMO), seçim öncesinde AB ile ilgili dezenformasyonun zirveye ulaştığını belirtti. Bununla birlikte, yapılan saldırılara rağmen, seçimler büyük oranda sorunsuz geçti. Öne çıkan olaylardan biri, Hollanda’daki siyasi partilerin web sitelerinin Kremlin yanlısı hackerlar tarafından hedef alınmasıydı.
Moldova’daki Referandumda Yabancı Müdahale
Ekim ayında, Moldova halkı başkanlık seçimleri ve Avrupa Birliği üyeliği referandumu için oy kullandı. Seçim sonuçları oldukça yakın geçti, ancak son dakikada "AB üyeliği" yönünde bir oy patlaması oldu. Moldova, Rusya’nın seçimlere müdahalesiyle karşı karşıya kaldı ve 14 milyon euro değerinde Rus fonunun, 130 bin Moldovalıya anti-AB oyları için dağıtıldığı ortaya çıktı.
ABD’de Seçim Günü Tehditleri
ABD’deki başkanlık seçimlerinde, Trump’ın yeniden iktidara gelmesiyle ilgili endişeler artarken, seçim günü, bir dizi bombalı tehdit nedeniyle bazı sandık bölgeleri kapandı. FBI, bu tehditlerin çoğunun Rusya kaynaklı olduğunu belirtti.
2024 seçimlerinde dezenformasyon ve yabancı müdahale, seçim süreçlerini şekillendiren önemli faktörler arasında yer aldı. Seçim güvenliği ve dijital medya üzerindeki denetimler, gelecekteki seçimlerde daha fazla önem kazanacak gibi görünüyor. Bu tür müdahalelere karşı daha güçlü bir yanıtın gerekliliği, dünya çapında tartışılmaya devam ediyor.