Sudan, on binlerce ölü ve 12 milyonun üzerinde yerinden edilmiş kişiyle büyük bir yıkım yaşarken, açlık ve hastalıkların etkisi artıyor.
Sudan’daki iç savaş, şiddet, ölüm, açlık ve hastalıkların neredeyse hayal edilemez bir şekilde yayılmasına yol açtı. Ülkede 48 milyon insanın yarısından fazlası akut gıda güvensizliği ile karşı karşıya. Ancak, uzmanlar 2025’te bu durumun daha da kötüleşeceğini söylüyor.
Sudan’daki savaşın sona ermesi yakın görünmüyor. Sudanlı analist Kholood Khair, “Yeni yılda siviller için durumun çok daha kötüye gitmesi bekleniyor” dedi. Sudan’ın başkenti Hartum’da Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında 15 Nisan 2023’te başlayan çatışmalar, her geçen gün daha büyük bir insani felakete yol açtı.
Savaşın İçsel Dinamikleri ve Suçlamalar
Savaşın her iki tarafı da, insan hakları ihlalleri ve insani yardımları silah olarak kullanmakla suçlanıyor. RSF’nin özellikle Darfur’daki etnik gruplara yönelik etnik temizlik uyguladığına dair raporlar bulunuyor. Aynı şekilde, SAF, RSF kontrolündeki bölgelere karşı geniş çaplı hava saldırıları düzenleyerek sivilleri riske atıyor.
Barış İhtimali Zayıf
Uzmanlar, savaşın sona erme ihtimalinin yakın vadede zayıf olduğunu belirtiyor. Savaş, sadece yerel aktörler arasında değil, aynı zamanda uluslararası aktörler tarafından da destekleniyor. UAE’nin RSF’yi, İran’ın ise SAF’ı desteklediği iddiaları, çatışmanın uzamasına ve sivillerin daha da tehlikeye girmesine yol açıyor.
İnsani Krizin Derinleşmesi
Savaşın 20 ayında 9 milyon Sudanlı yerinden edildi, 3 milyon kişi ise komşu ülkelere kaçtı. Sudan, şu an dünya çapında en büyük insani krizle karşı karşıya. Birleşmiş Milletler’in 2025 Küresel İnsani Yardım Görünümü’ne göre 30.4 milyon kişi, acil yardıma ihtiyaç duyuyor. 24 milyon Sudanlı ise akut gıda güvensizliği yaşıyor ve açlıkla mücadele ediyor.
Hastalıklar ve Yardım Erişimi Sorunları
Cholera salgını, ülkedeki hastanelerin %70’inin kapanmasıyla daha da kötüleşmiş durumda. Ancak Sudan, uluslararası yardımlardan yeterince destek alamıyor. Birleşmiş Milletler Mülteci Ajansı (UNHCR), Sudan için 1 milyar dolar yardım talep etti fakat bu tutarın yalnızca %40’ı sağlanabildi.
Yerinden Edilme ve Ölüm
Savaş nedeniyle ölümler çok yüksek, ancak kesin sayı bilinmiyor. Birleşmiş Milletler, ölü sayısının 150.000’e kadar çıkabileceğini tahmin ediyor. Savaşın en şiddetli geçtiği Khartoum vilayetinde yapılan bir araştırma, 61.000 kişinin hayatını kaybettiğini gösteriyor.
Halkın Umudu ve İnsani Yardımlar
Yaralı ve aç durumda olan milyonlarca Sudanlı, yardım kuruluşlarının desteğiyle hayatta kalmaya çalışıyor. Ancak her iki tarafın da insani yardımları engellemesi, yardımın ulaştırılmasını güçleştiriyor. Yerel yardım grupları, gönüllülerinin hayatlarını riske atarak bu durumu iyileştirmeye çalışıyor.
Sudan halkı, 2019’daki devrimle birlikte daha demokratik bir yönetim beklerken, bugün ülkede derinleşen çatışmalar bu umudu yok etti. İnsanlar, savaşın sona ermesi ve hayatlarını yeniden inşa etme konusunda umutsuz bir şekilde barış çağrısı yapıyor. Ancak, ülkenin geleceği belirsizliğini koruyor ve savaşın sonlanması için ciddi uluslararası baskılar gerektiği aşikâr.
