NESLİHAN KARALİ - ÖZEL HABER
İspanya’da 15 çocuk, okuldaki kız çocuklarının fotoğraflarını sosyal medya hesaplarından alıp yapay zekâ kullanarak fotoğrafları müstehcen hale getirdi. Olayın ortaya çıkması sonucu Badajoz Çocuk Mahkemesi, 15 çocuğu 20 çocuk pornografisi suçundan ve 20 ahlaki bütünlüğe karşı suçtan sorumlu ilan ederek, her birine yapay zeka ile manipülasyon yapmak ve küçüklerin görüntülerini çıplak görünecek şekilde yaymak suçundan bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uyguladı. Mahkemeden yapılan açıklamada, “Bir yıllık denetimli serbestlik tedbiri, özellikle cinsel duygusal eğitim almaya, bilgi ve iletişim teknolojilerinin sorumlu kullanımına, eşitlik ve toplumsal cinsiyet farkındalığına yönelik bir içerikle oluşturulmuştur.” denildi.
BİLİNÇSİZLİK VAKALARI ARTIRIYOR
Teknolojinin çok hızlı büyüdüğünü ve yetişmediğimiz çağları yaşadığını ifade eden TED Edirne Koleji Ortaokul Kademesi Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen Sena Budak, bu ve benzeri vakaların arttığına dikkat çekti. Budak, yapay zekâ teknolojilerinde diğer tüm konularda olduğu gibi üzerinde durulması gereken kavramın “bilinç” olduğunu ifade etti. Budak, “Çocuklar, sosyal medya ve teknoloji sayesinde bilgiye çok çabuk ulaşıp tüketebiliyorlar. Bu durum, çocukların gelişim çağlarının önünde seyir gösteren bazı hal, tavır ve hareketlere neden oluyor.” dedi.
PROJE ÇOCUK SORUNU
Teknolojinin aslında çok faydalı olduğuna işaret eden Budak, çocukların sağlıklı bir teknoloji kullanıcısı olması için ebeveynlerin ve okulların bu konuda bilinç aşılaması gerektiğini belirtti. Bir çeşit akran zorbalığı olan bu durumun farklı bir boyut almasının nedeninin, günümüzde her çocuğun “proje çocuk” olarak yetiştirilmesinin sebebiyet verdiğini bildiren Psikolojik Danışman Budak şunları aktardı:
DUYGUSAL YÖNLER GÖRMEZDEN GELİNİYOR
“Anne- baba tüm maddiyatını çocuğa harcıyor. Daha iyi bir eğitim alması için her türlü imkânlar sağlanıyor. Çocuklar, birden fazla hobiyle uğraştırılıyorlar. Fakat bunlar yapılırken çocukların duygusal yönleri görmezden gelinebiliyor. Demek istediğim sosyal paylaşımın kısıtlı tutulduğu, çocukların bir fanus içinde yaşadığı bir dönemdeyiz. Çocuklar, isteklerini sürekli olarak gerçekleştiren anne babalar nedeniyle kendileri dışında birinin olduğunu umursamıyorlar.”
EMPATİ AŞILANMALI
Başkasının özel alanını ihlal etmenin çocuklar için önem arz etmediğini söyleyen Budak, “Anne babalar, çocukları okula başlamadan önce empati ve paylaşım duygularını aşılamalı.” dedi. “Çocuklar birbirlerinin pencerelerinden bakarsa zorbalık kavramı ortadan kalkar.” diyen Budak, gittikçe çeşitlenen zorbalığa önlem alabilmek için öğretmen-öğrenci-veli işbirliğinde içinde bulunulması gerektiğini kaydetti.
‘CİDDİ SUÇLARA EĞİLİMİ GÖSTERİR’
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, Yapay zekânın bu şekilde kötüye kullanılması, toplumda ciddi ahlaki ve hukuki sorunlara yol açabileceğine değindi. “Bu tür vakalar, toplumda güvensizlik duygusunun artması gibi olumsuz sonuçlar doğurur. Ayrıca, çocukların bu tür teknolojileri kötüye kullanmaları, gelecekte daha ciddi suçlara eğilim gösterebileceklerini de gösterir.” ifadelerini kullandı.
YAPAY ZEKAYA EHLİYET
“Yapay zekâ ehliyeti mümkün mü?” sorusunu Kırık, “Bireylerin yapay zekâ teknolojilerini kullanmadan önce belirli bir eğitim sürecinden geçmesini öngören bir uygulama olabilir. Bu, özellikle gençlerin ve çocukların yapay zekâyı sorumlu bir şekilde kullanmalarını sağlamak için etkili bir yöntem olabilir.” şeklinde yanıtladı. Kırık şunları aktardı: “Okullarda ve evlerde çocuklara dijital etik ve güvenlik konularında eğitim verilmesi, onların teknolojiyi bilinçli ve bir şekilde kullanmalarını sağlayabilir. Teknoloji firmalarının da yapay zekâ uygulamalarında daha sıkı güvenlik ve etik kurallarını uygulamaları, bu tür kötüye kullanımların önlenmesine katkıda bulunabilir.”