Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından hazırlanan bir analizde, talebin yavaşlamasının enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere ulaştığı belirtildi. “Dezenflasyon Sürecinde Çıktı Açığı Göstergeleri” başlıklı analiz, TCMB ekonomisti Abdullah Kazdal tarafından hazırlandı ve Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlandı.
Talep ve Çıktı Açığı Arasındaki Bağ
Analizde, çıktı açığının, talep baskılarının ve enflasyonist etkilerin anlaşılmasında kritik bir gösterge olduğu ifade edildi. Çıktı açığının pozitif değerlere ulaştığında talep baskılarının güçlendiği, bu durumun enflasyonu artırıcı etkiler doğurduğu vurgulandı. Ancak, güncel göstergeler, çıktı açığının giderek negatif seviyelere geçtiğini ve talebin daha ılımlı bir görünüm sergilediğini gösteriyor.
Çıktı Açığının Hesaplanmasında Kullanılan Yöntemler
Kazdal’ın çalışmasında, çıktı açığını en iyi şekilde tahmin etmek için TCMB’nin kapsamlı bir gösterge seti oluşturduğu belirtildi. Bu göstergeler; istatistiksel filtreleme, öncü göstergelerin birleştirilmesi ve yarı yapısal genel denge modelleri olmak üzere üç ana başlık altında toplandı.
Özellikle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerinin Hodrick-Prescott (HP) filtresiyle işlenmesi ve TÜFE alt kalemlerinin enflasyon sepeti ağırlıklarıyla harmanlanması gibi yöntemler öne çıkıyor. Ayrıca, kapasite kullanım oranları, uçak ve ofis doluluk oranları gibi öncü göstergeler de analizlere dahil edildi.
Sıkı Para Politikası ve Enflasyondaki Düşüş
Analizde, politika faizinin 2023 Haziran ile 2024 Mart arasındaki süreçte kademeli olarak artırıldığı hatırlatıldı. Sıkı para politikasının, makro ihtiyati tedbirlerle desteklenerek parasal aktarımın güçlendirildiği ifade edildi.
Model tahminlerine göre, çıktı açığı 2023’ün ikinci çeyreğinde ulaştığı yüksek pozitif seviyelerden gerileyerek 2024’ün üçüncü çeyreği itibarıyla büyük oranda negatif seviyelere ulaştı.
"Dezenflasyon Süreci Devam Edecek"
TCMB analizinde, iç talepteki dengelenmenin ve negatif çıktı açığının önümüzdeki dönemde dezenflasyon sürecinin temel bileşenleri olacağına dikkat çekildi. Sıkı para politikasının etkilerinin önümüzdeki dönemde de devam edeceği belirtilerek, enflasyonun düşüş trendine girilmesinin beklendiği ifade edildi.
