Güney Afrika Cumhuriyeti'nin başkenti Johannesburg'da düzenlenen 15. BRICS Zirvesi, küresel ekonomi ve siyasette önemli gelişmelere sahne oldu. İstanbul Gedik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Sibel Karabel BRICS'in genişlemesi ve dolarsızlaşma konularının ele aldığı zirveyi Diriliş Postası’na değerlendirdi.

Pınar KARAHAN/Özel

Güney Afrika Cumhuriyeti'nin başkenti Johannesburg'da düzenlenen 15. BRICS Zirvesi, küresel ekonomi ve siyasette önemli gelişmelere sahne oldu. İstanbul Gedik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Sibel Karabel BRICS'in genişlemesi ve dolarsızlaşma konularının ele aldığı zirveyi Diriliş Postası’na değerlendirdi.

“BRICS, KÜRESEL BİR OLUŞUM”

Araştırma Uzmanı Dr. Sibel Karabel, altı yeni üyelerine vurgu yaparak BRICS’ın küresel bir oluşum olduğunu söyledi. “Altı yeni ülkeler arasında Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Arjantin bulunuyor. Bu adım, bu ülkelerin ekonomik angajmanlarını güçlendirmeyi amaçlıyor ve küresel tedarik zincirlerindeki dönüşümle başa çıkmayı hedefliyor. Aslında bakılırsa BRICS alametifarikası daha çok kurumsallaştı. Uluslararası örgütler gibi olmasa da özellikle 2019 itibaren zirveler düzenleyerek bir oluşum gibi küresel oluşum gibi karşımıza çıkıyor.”dedi.

“BRICS İKİ ÖNEMLİ MAKALE İLE ORTAYA ÇIKTI”

BRICS’ın nasıl ortaya çıktığını açıklayan Karabel, “BRICS, 2001-2003 yıllarında Goldman Sachs’ın iki önemli makalesiyle birlikte ortaya çıkıyor. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'yla birlikte beş üyeli küresel bir oluşum. Bu gelişmekte olan ülkelere atıfta bulunan ünlü ekonomist ve bu ülkelerin özellikle 2003'teki raporunda sanayileşmiş ülkelerin ekonomik hız bakımından, küresel gayri safi hasılaya bakımının öne geçeceğini bir aks değişikliği olacağını öngören raporuna dayandırılan makalesi ile ortaya çıkıyor. Nitekim burada 2050 yılında, dünyanın en büyük altı ekonomisinde sadece iki tane G7 ülkesi, Amerika ve Japonya'nın olacağı diğer ülkelerin yani diğer dört en büyük ekonominin ise bu gelişmekte olan ülkeler bağlamında dolduracağını öne süren bir makalesi ile çıkıyor”dedi.

“DAHA ADİL BİR KÜRESEL GÜNEY MODDOSU”

BRICS’e katılan ülkelerin ortak para birimi vurgusuna değinen Dr. Sibel Karabel, “Ayrıca, liderler ortak bir para birimi geliştirme planları ve dolar dışındaki para birimlerini ticarette kullanma kararlılığını, bu küresel güneyin de o küresel yönetişimine katkıda bulunduğu daha adil bir düzen mottosu şimdi ama coğrafi olarak baktığımız zaman, genişlemenin heterojenik yani homojen bir coğrafyayı kapsamadığını görüyoruz. Bu da bizim aklımıza aslında ekonominin yanı sıra jeopolitik bir takım mevzuların da işin içine girdiğine işaret ediyor.” dedi.

BRICS'in genişlemesi: Zirve, BRICS'in altı yeni ülkeyi üyeliğe davet etmesiyle sonuçlandı. Yeni üyeler Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır Arjantin'den bahsediyoruz. dolayısıyla hem bu ülkelerin ekonomik olarak angajmanlarını kuvvetlendirmeye çalışmaları özellikle Ukrayna hadisesi arka planında değişen tedarik zincirleri ve küresel değer zincirlerindeki dönüşüm, sekteye uğrayan bir takım sektörler vebu noktalarda gerekse de ekonomik ve mali kriz yaşayan ülkeler örneğin Mısır gibi bu ülkelerin ekonomilerine bir merhem olma merhem getirme ihtiyacından da kaynaklanıyor olabilir.

Karabel, zirvedeki dolarsızlaşmaya dikkat çekerek “Bunun yanı sıra aslında bir ikincisi önemli bir nokta var. Bu trendi ve bu dedolarizasyon yani dolarsızlaşma mevzunun giderek artmasını hatırlayalım. BRICS 2009’da ek zirvesi dedi 2008’de önemli bir finansal küresel finansal kriz yaşandı. Ve bir ikisini aslında ortaya çıkması önemli katalizörlerinden bir tanesi bu finansal krizdi.. Sanayileşmiş ülkelerde, dünyanın en gelişmiş ekonomilerinde ortaya çıkan bu kriz ortamı gelişmekte olan ülkelerin daha bir araya gelmesini aslında vesile kılmış oluyor gibi gözüküyor.”belirtti.

“FARKLI PARA BİRİMLERİNE YÖNELİŞ VAR”

Karabel son olarak “IMF'in önemli bir raporu var. IMF'in bu raporunda şuna değiniliyor. Artık merkez bankaları evet doları önemli ölçüde rezerv para olarak dolar tutuyorlar ama doların dışında da farklı para birimlerine de yöneliş var. Singapur para birimi bunlardan biri. Kore para birimi bunlardan biri dağınık bir yayılma var.” vurgusu yaptı.