Suriyeli Ekonomistler Birliği’nin geçtiğimiz günlerde Gaziantep’te yaptığı toplantıda, Suriye rejiminden kurtarılan bölgelerde Suriye Lirası yerine Türk Lirası kullanımına geçilmesi gündeme gelmişti.
Önceki gün Halep’te Gazeteciler Birliği’nde düzenlenen ve Suriye’deki muhalif askeri ve siyasi grupların temsilcileriyle ekonomi uzmanlarının katıldığı panelde de Türk Lirası’na geçilmesi enine boyuna konuşuldu.
Özgürlüğe kavuşan bölgelerde Türk Lirası kullanımının olumlu ve olumsuz yönleri masaya yatırıldı.
Suriye Lirası yerine Türk Lirası kullanılmasının rejimi ekonomik yönden zayıflatacağı yönünde görüş birliğine varıldı.
Muhalifler bu adımın rejimi devirmeye yetmeyeceğinin farkındalar; fakat yine de ekonomik yönden rejime ciddi bir darbe vuracağına inanıyorlar.
Türk Lirası’nı tercihin nedeni sadece bu değil.
Tabandan gelen bir talep var.
Rejimden kurtarılmış bölgelerde yaşayanlar, Suriye Lirası’nın sürekli değer kaybetmesi ve Baas rejiminin Şebbiha’nın maaşını ödeyebilmek için karşılıksız para basması nedeniyle ellerindeki paranın eriyip gitmesinden endişe ediyorlar.
Ayrıca rejimin ansızın çökme ve Suriye Lirası’nın beş para etmez bir kâğıt parçasına dönüşerek ellerinde kalma ihtimali var.
Bu nedenle ne olacağı bilinmeyen Suriye Lirası yerine istikrarlı bir para birimi olarak gördükleri Türk Lirası’nı kullanmak istiyorlar.
Suriye’nin kuzeyindeki bölgelerde satılan malların birçoğu zaten Türkiye’den gidiyor.
Dolayısıyla Türk Lirası’nın benimsenmesi tacirleri de rahatlatacak.
Türkiye’yle alışverişlerinde Suriye Lirası’nı Türk Lirası’na veya ABD Doları’na çevirmek zorunda kalmayacaklar.
Türk Lirası’nın tercih edilmesinin bir diğer nedeni de kuruşlarının bulunması, bu açıdan Suriye Lirası’na benzemesi ve halkın küçük miktarlı alışverişlerde kuruşları rahatlıkla kullanabilecek olması.
Suriyeli muhaliflerin kontrolündeki bölgelerde 1 Ağustos’tan itibaren Türk Lirası’na geçiş başlayacak.
Geçişin kontrollü ve aşamalı bir şekilde 6 ayda tamamlanması planlanıyor.
Suriye Lirası’ndan Türk Lirası’na geçişin sorunsuz gerçekleşmesi için izleme ve bilgilendirme komiteleri oluşturulacak.
İlk aşamada kuzeydeki bölgelerde başlatılacak girişim, başarılı olması ve amacına ulaşması halinde rejimden kurtarılan diğer bölgelerde de uygulanacak.
Bu girişimin başarılı olması için Türkiye de elinden geleni yapmalı.
Çünkü Suriye’nin kuzeyinde Türk Lirası’na geçişin Türkiye ekonomisine ve Türk Lirası’na olumlu yansımaları olacak.
Daha da ötesi, aramıza çizilen yapay sınır biraz daha belirsiz hale gelecek ve entegrasyon yolunda bir adım daha atılmış olacak.
Bu arada Suriye’de Türk Lirası’na geçilmesine itiraz edenler ve bu girişimin başarılı olamayacağını söyleyenler de yok değil.
En önemli sorun, maaşlarını hâlâ rejimden alanlar ile rejime ait bankalarla çalışmak zorunda kalan iş adamlarının bu girişimden olumsuz etkilenecek olması.
Diriliş Postası’nın değerli yazarlarından ekonomi uzmanı Mevlüt Tatlıyer’e Suriye’nin kuzeyinde Türk Lirası’na geçilmesi hakkındaki görüşünü sordum.
Siyasi yansımaları da olacak bu girişimin kendisini heyecanlandırdığını; fakat Batı’da soğuk duş etkisi yapacağını ve engellemeye çalışacaklarını söyledi.
Tatlıyer’e göre; Suriye halkı Türk Lirası’na güvendikten ve TL kullandıktan sonra girişimin başarılı olmasının önünde hiçbir engel yok.
Bilakis ekonomileri düzlüğe çıkıp güçlenene kadar Türk Lirası kullanmaları, Suriyelilerin yararına olacak.
