Hamas’a dört koldan baskı
ABD Başkanı Joe Biden’ın cuma günü ana hatlarını açıkladığı ateşkes ve esir takası planı etrafındaki tartışmalar devam ederken öneriyi kabul etmesi için Hamas’a yoğun bir şekilde baskı yapılıyor.
“Top şu an Hamas’ın sahasında” diyen Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby, hareketin öneriye olumlu yanıt vermesini istediklerini belirterek Hamas’a sunulan planda savaş sonrasının yer almadığını ve onun için ayrıca çalıştıklarını söyledi.
Biden’ın açıklamasından önce İsrail’le görüştüklerini belirten Kirby’ye göre, öneride “kamuoyuna açıklanmayan bazı ilave başlıklar” var.
Bu arada, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, telefonla görüştüğü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’a savaşın sonra ermesi için İsrail’in koşullarını bildirdi.
Birincisi, Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki askerî ve idari gücünün çökertilmesi.
İkincisi, Filistinlilerden oluşacak ve savaştan sonra Gazze Şeridi’nin teslim edileceği alternatif yönetimin belirlenmesi.
Blinken da İsrail’in “ateşkese hazır olmasına” övgüde bulunarak “savaşı sona erdirme sorumluluğunun” Hamas’ta olduğunu öne sürdü.
Kısacası Amerikalılar hep bir ağızdan ateşkes kararının artık Hamas’a kaldığı izlenimini vermeye çalışıyorlar.
Bu tür açıklamalarla Hamas üzerinde baskı kurma girişiminde bulunan sadece ABD değil.
Mısır, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Ürdün dışişleri bakanları önceki gün gerçekleştirdikleri çevrim içi toplantının ardından ortak bir bildiri yayınladılar.
Bildiride ABD Başkanı’nın önerisine “ciddi ve olumlu yaklaşmanın önemine” vurgu yapıldı.
Hamas’tan istenen şey, ayrıntıları tam olarak netleşmemiş bir plana -sadece Biden’ın sözlü açıklamalarına binaen- evet demek.
Fakat Hamas’ın, genel hatları açıklanan plana bir kez evet dediğinde daha sonra ayrıntılara gizlenecek tuzaklara hayır demesi oldukça zorlaşacak.
Ateşkesi reddeden ve savaşın sürmesini isteyen taraf olarak algılanacaklar.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı, İsrail’in “Hamas’ı yok etme amacını ABD olarak her zaman desteklediklerini ve bu konuda aynı düşündüklerini” söylüyor.
İlginç olan şu ki Washington bir yandan İsrail’in “Gazze’deki Hamas yönetimini devirme” hedefini paylaştığını açıkça dile getiriyor; diğer yandan Hamas’ın ateşkes müzakerelerinin tarafı olarak kendi hazırladığı plana gözü kapalı onay vermesini ve idam fermanını imzalamasını istiyor.
Beş Arap ülkesi de ortak bildiri yayınlayıp “ABD, Katar ve Mısır’ın ara buluculuk girişimlerini destekliyoruz” diye açıklama yapıyor.
Katar ve Mısır’ın ABD’ye karşı koyma gücü olmadığı göz önüne alınınca Hamas’a sunulan planın ve mevcut sürecin asla tarafsız bir ara bulucu olarak nitelendirilemeyecek İsrail yanlısı Washington tarafından yürütüldüğünü söylemek yanlış olmaz.
ABD Başkanı, pazartesi akşamı Katar Emiri Temim bin Hamed Âl Sâni’yi aradı ve İsrail’in ateşkes anlaşmasına hazır olduğunu öne sürerek “Hamas’ı ikna etmek için elinden geleni yapmasını” istedi.
Hamas, ABD tarafından kurulan tuzağın farkında.
Gazze Şeridi’nde tutulan İsrailli esirler serbest bırakıldıktan sonra ateşkesin devam edeceğinin garantisi yok.
Hamas bu nedenle kalıcı ateşkes dâhil talepleri kabul edilmeden ve gerekli güvenceler verilmeden elindeki en önemli kartı kaybetme niyetinde değil.
