Gazze Şeridi’ndeki Filistinli direniş gruplarıyla İsrail arasında uzun vadeli ateşkes için Mısır ve Birleşmiş Milletler bir süredir yoğun çaba sarf ediyor.
Anlaşmanın aşağı yukarı tamam olduğu ve her an kamuoyuna ilan edilebileceği yönünde bir beklenti var.
Bununla birlikte oldukça kırılgan bir zeminde yürütülen çabaların çeşitli provokasyonlarla çökme ihtimali de yok değil.
Kahire’nin ev sahipliği yaptığı görüşmelerde birbirine bağlı üç konu ele alınıyor:
İsrail ve Filistinli gruplar arasında uzun vadeli ateşkes, Hamas ve Fetih arasında uzlaşı, Gazze Şeridi’ndeki kötü koşulları iyileştirecek insani projeler.
Bir süredir devam eden görüşmelerin dört tarafı olduğunu söyleyebiliriz.
İsrail, Mısır, Hamas ve Fetih.
Tarafların ateşkes konusundaki tavırları ve mevcut pozisyonları ise şöyle:
İsrail, Filistinli gruplarla ateşkesten yana.
Gazze Şeridi sınırında yaşanan gerginliğin ve Büyük Dönüş Yürüyüşü gösterilerinin sona ermesini istiyor.
Birkaç hafta önce bu köşede yayınlanan “İsrail’in savaş korkusu” başlıklı yazımda İsrail’in Fetih ve Hamas arasında uzlaşı sağlanmasını destekler hale geldiğine işaret etmiştim.
Ateşkes görüşmelerinin diğer tarafında bulunan Hamas ise ablukayla ve yaptırımlarla boğulan Gazze halkına onurlu bir anlaşmayla nefes aldırma niyetinde.
Fakat Hamas ateşkes ve uzlaşı gibi konularda yalnız kalmak istemiyor.
Filistinli diğer grupların da bir şekilde masada olmalarını ve alınacak kararın tüm grupların katıldığı milli bir karar olmasını arzu ediyor.
Hamas’ın bu şartı sebebiyle Mısır diğer grupları da görüşmelere davet etti.
İslami Cihad, El-Ahrar, El-Mücahidin, Halk Direnişi Komiteleri gibi grupların heyetleri istişare toplantılarına katılmak üzere Kahire’ye gitti.
Görüşmelere ev sahipliği yapan Mısır’ın rolü arabuluculuk gibi görünse de Kahire’nin aslında Hamas’la İsrail adına görüştüğünü ve bu işi Netanyahu hükümetinin yönlendirmesiyle yaptığını söylemek yanlış olmaz.
İsrail Başbakanı’nın 22 Mayıs’ta özel uçakla gizlice Kahire’ye gittiğine ve Abdülfettah Es-Sisi’yle Gazze Şeridi’nde sağlanacak uzun vadeli ateşkes konusunu görüştüğüne dair haberler yayınlandı.
İki gün önce de Mısırlı üst düzey yetkililerden oluşan bir güvenlik heyetinin İsrail’i ziyaret ettiği ve İsrailli yetkililerle yaptığı görüşmelerde ateşkes çabalarıyla ilgili gelişmelerin ele alındığı ifade edildi.
Birleşmiş Milletler Ortadoğu Barışı Özel Temsilcisi Nickolay Mladenov da Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanabilmesi için taraflarla görüşüyor.
Fakat asıl arabuluculuk rolünü üstlenen Mısır.
Kahire’de yürütülen ateşkes görüşmelerinin dördüncü tarafı Fetih’e gelince…
Mahmud Abbas ve ekibi ikinci plana itilmekten rahatsız.
Bu rahatsızlık Fetih liderlerinin açıklamalarına da yansıyor.
En komiği ise Fetih’e bağlı El-Aksa Şehitleri Tugayları’nın İsrail’le yapılacak ateşkes anlaşmasının kendilerini bağlamayacağı iddiası.
Çünkü Fetih’in kontrolündeki Filistin Yönetimi güvenlik birimleri yıllardır Batı Yaka’da işgal güçleriyle güvenlik koordinasyonu yapıyor.
El-Aksa Şehitleri Tugayları üyeleri uzun süre önce silahlarını teslim etti.
Yani zaten ateşkes halindeler ve yeni bir ateşkese ihtiyaçları yok.
Fetih Hareketi Merkez Kurulu üyesi Azzam El-Ahmed’in Kahire’de yürütülen istişareleri küçümsemesi ve daha önce adını dahi duymadıkları grupların görüşmelere katıldığını söylemesi yaşanan rahatsızlığın yansıması.
Abbas ve ekibi karşı çıksa da Gazze halkını rahatlatacak ve ablukayı hafifletecek ateşkes anlaşmasının birkaç gün içinde ilan edilebileceği söyleniyor.
