Muhammed Şimşek / ANALİZ HABER
Son dönemde uçak krizinin aşılmasından sonra Türkiye ile yakınlaşan Rusya’ya bir haftada yapılan saldırılar dikkat çekti. En çok AB ve ABD’yi rahatsız eden iki ülkenin yeni yol haritasının belirlenmesinden sonra ilk olarak Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov bir sergi açılışında FETÖ’cü teröristin suikastına kurban gitti. Aynı gün Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Petry Polshikov Rusya’daki evinde, NATO Genel Denetçisi Yves Chandelon Belçika’da aracında ölü bulundu. Ardından Rus Kızıl Ordu Korosu’nun 64 üyesini taşıyan Tupolev Tu-154 modeli askeri yolcu uçağı Rusya’nın güneyindeki Soçi kentinden kalktıktan bir süre sonra düştü, 92 kişi hayatını kaybetti. Ancak Rusya’nın yaşadığı şoklar bütün bunlarla sınırlı değildi.
Ekim ayında İstanbul’daki Enerji Kongresi sonrası, FETÖ’cü teröristlerin düşürdüğü Rus savaş uçağının yol açtığı kriz aşılmış ve Türkiye-Rusya ilişkilerinde normalleşme süreci başlamıştı. Hatta sinsi kumpasın getirdiği uçak krizinin aşılmasından sonra İstanbul’da üçüncü kez bir araya gelen iki lider, enerji ve serbest ticaret alanlarında büyük bir mutabakata imza atarak “Türk Akımı” ve “Akkuyu Nükleer Santral” projelerinde işbirliği için el sıkışmışlardı. Dolayısıyla ilişkilerin somut işbirliği adımları ile güçlendiği yeni bir döneme girildi.
Buzların erimesinden sonra yaklaşık iki hafta önce Halep’te yaşanan insanlık trajedisi iki ülkeyi kıran kırana bir pazarlıkta bir araya getirdi. İki tarafın sağladığı diyalog sayesinde Halep’te geri adım atılması fikri kabul görmüş ve bu sayede çok sayıda Halepli sağ salim savaş bölgesinden güvenli bir yerlere tahliye olmuştu. Bu diyalog sayesinde sadece Halep’te değil Suriye genelinde bir ateşkesin inşasına ve siyasi çözüme kapı aralanmıştı. Atılacak adımlar için yüz yüze görüşmeler planlanmış, belirlenen takvimin gecesinde diplomatlar ve istihbaratçılar sabaha kadar çalışmıştı. Suriye pazarlıklarında sağlanan ilerleme ve somut sonuçların sağlıklı bir seyir izlediği sırada Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Moskova yolundayken ve iki saat sonra da Milli Savunma Bakanı Fikri Işık aynı şehre seyahat için hazırlık yaparken sanki düğmeye basan bir el sinsi planlarından birini devreye soktu. Zira tüm bunların yaşandığı saatlerde Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, başkentte katıldığı bir sergide FETÖ’cü teröristin sıktığı kurşunlarla öldürüldü.
Ancak o gizli el -ki bu noktada Türkiye-Rusya ilişkilerinin düzelmesinden rahatsızlık duyanlara bakmak lazım- bu kadarla yetinmedi. Aynı gün Rusya Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Petry Polshikov adlı bir diplomat da Rusya’da evinin önünde ölü bulundu.
İki ölüm haberinin geldiği gün yani yine 19 Aralık Pazartesi günü bir başka şüpheli olay gerçekleşti. Rusya Savunma Bakanlığı’na ait IL-18 tipi askeri uçak Sibirya’nın Yakutistan bölgesinde şaibeli bir kazaya karıştı. 45 personeli taşıyan askeri uçak Rusya’nın doğusunda yer alan Bulun bölgesinin Tiksi şehri yakınlarında düştü. Kansk şehrinden yola çıkan uçak, Tiksi’ye 30 km kala acil iniş yapmaya çalışırken yere çakılarak 3 parçaya bölündü. Kazada uçaktaki askeri personelin tamamı öldü.
Rusya’nın Sibirya Bölgesi’ndeki 1,1 milyon nüfusuyla ülkenin altıncı büyük kenti İrkutsk›de içinde alkol bulunan bir vücut losyonunu içen 100›e yakın kişinin zehirlendiği açıklandı. Askeri üssün bulunduğu bölgedeki zehirlenmelerin duyulduğu saatlerde ölü sayısı 41 olarak açıklanırken bu sayı birkaç gün içinde 71’e kadar çıktı. Diğerleri ise hastanelerin yoğun bakımlarından tedavi altına alındı. Yaşanan ölümlerden sonra devlet yetkilileri soruşturma başlatırken zehirlenmelerin toplumda infiale yol açmaması için devreye Putin girdi. Putin, Devlet Başkanı sıfatıyla hükümetten alkol içeren parfüm, losyon ve ev temizlik ürünlerinin üretim ve satışıyla ilgili yasaları yeniden düzenlemesini istedi.
Yine aynı tarihte Çeçenistan’da Rus polislerin 10 saat süren bir çatışmaya girdikleri belirtildi. Yerel kaynaklar 40 polisin öldüğünü söylerken resmi makamlar sayının 12 olduğunu açıkladı.
NATO DENETÇİSİ ARABASINDA ÖLÜ BULUNDU
Bu olaydan 5 gün sonra 24 Aralık Cumartesi günü NATO Genel Denetçisi Yves Chandelon, Belçika’nın Adenne şehrinde arabasında başından vurulmuş halde bulundu. Chandelon NATO’da teröre finans sağlayan ve kara para aklayan şirketleri araştırmakla görevliydi.
Belçikalı yetkililer, NATO denetçisinin ölüm sebebini intihar olarak açıklarken ailesi ve yakınları bu iddiayı kabul etmedi. Zaten olayın ardından ele geçen veriler suikast iddialarını güçlendirdi. Solak olduğu bilinen Chandelon’un, bulunduğunda silahın sağ elinde olduğu tespit edildi ve o silah yanında bulundurduğu kendi adına kayıtlı üç silahtan biri değildi.
ASKERİ UÇAK DÜŞTÜ: 92 ÖLÜ
Söz konusu şüpheli ölümün üzerinden 24 saat geçmeden 25 Aralık Pazar günü bir başka şok yaşandı. Aleksandrov Rus Kızıl Ordu Korosu’nun 64 üyesini taşıyan Tupolev Tu-154 modeli askeri yolcu uçağı Rusya’nın güneyindeki Soçi kentindeki ‘Adler’ havalimanından havalandıktan iki dakika sonra radardan kayboldu. Karadeniz’e düştüğü tespit edilen askeri uçakta sekizi mürettebat 92 kişi bulunuyordu. Rusya’nın başkenti Moskova’dan havalanan Tu-154 tipi uçağın Soçi’de yakıt ikmali yaptıktan sonra Suriye’nin Lazkiye şehrine gitmesi planlamıştı. Bakanlığın internet sitesinde yayınlanan toplam 92 kişiden oluşan listede uçaktaki 8 mürettebatın dışında 64 sanatçı, 9 gazeteci, 8 asker, bir sivil toplum kuruluşu temsilcisi ile iki bakanlık yetkilisinin ismi yer aldı. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, sağ kurtulan olmadığını duyurdu. Kazayla ilgili gelişmeler takip edilirken uçakta Halep’in yeni Rus komutanı General Vladimir Ivanovski’nin de bulunduğu iddia edildi.
RUSYA’DA 3 İSTASYONDA BOMBA İHBARI
Tüm bunlar yetmezmiş gibi Rusya yeni haftaya yine diken üstünde başladı. Rus haber ajansı TASS’ın haberine göre başkent Moskova’da polis bomba ihbarı sebebiyle 3 tren istasyonunu boşalttı. Rus polisi, başkent Moskova’daki Kazan, Yaroslav ve Leningrad tren istasyonlarından yaklaşık 3 bin kişiyi tahliye etti. Ancak bomba arama ekiplerinin kokuya duyarlı köpeklerle inceleme yaptığı istasyonlarda bombaya rastlanmadı.
Moskova’nın merkezinde yer alan 3 tren istasyonu birbirlerine çok yakın noktalarda bulunuyor ve her gün binlerce insan bir yerden bir yere gitmek için bu istasyonları kullanıyor.
Son bir haftada yaşanan suikastlar, uçak kazaları, zehirlenme olayı ve çatışmalar aslında buzdağının görünen yüzü. Çünkü büyük fotoğrafa baktığımızda Rusya aslında daha büyük bir savaşın ortasında. Öyle ki Rusya bir yandan kendi ekseninde bağımsız olmayı isteyen özerk cumhuriyetleri elinde tutmaya çalışırken diğer yandan dış politikada ise Suriye ve Ukrayna’da kendi menfaatleri doğrultusunda savaşıyor. Ayrıca yakın zamanda İran’a destek vermek amacıyla Yemen’de yeni bir savaşın hazırlıklarını yapıyor.