Diyabet hastalarının veya zayıflamak isteyenlerin kullandığı ksilitol, sakız ve diş macunu gibi ürünlerde de bulunuyor. Geçen yıl yapılan bir çalışmada ksilitol gibi şeker alkolü sınıfında yer alan eritritol adlı tatlandırıcının kalp krizi ve felç riskini iki kata kadar artırdığı tespit edilmişti.
Bu araştırmayı yürüten ekip yeni çalışmalarında ksilitolün kalp damar sağlığı üzerindeki etkisini inceledi.
European Heart Journal adlı hakemli dergide dün yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, kalp hastalığı riski taşıyan ve gece orucu tutan 3 binden fazla kişinin kan örneklerini test etti.
Üç yıl boyunca takip edilen katılımcıların bir kısmı kalp damar sorunu yaşarken, kanında yüksek seviyede ksilitol bulunanların bunu deneyimlemeye daha yatkın olduğu bulundu.
Daha sonra insan ve fare deneyleri yürüten araştırmacılar ksilitolün kandaki trombositlerin pıhtılaşmasını hızlandırdığını saptadı. Bu kan pıhtıları kalp krizi, felç ve hatta ölüme yol açabiliyor.
Ardından 20 sağlıklı kişinin yarısına normal seviyede ksilitol içeren, diğer yarısına da şekerle (glukoz) tatlandırılmış içecek verildi. İlk gruptaki katılımcıların kanındaki pıhtılaşma hızla artarken, şekerli içeceği tüketenlerde böyle bir artış görülmedi.
Kalp krizi, felç ve ölüm riski neredeyse iki kat artıyor
Araştırmacılar ksilitolün tıpkı eritritol gibi kalp krizi, felç ve ölüm riskinin neredeyse iki kat artmasıyla ilişkili olduğunu buldu. Çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Stanley Hazen şu ifadeleri kullanıyor:
Tat alma duyularımız şekerle bu diğer tatlandırıcılar arasındaki yapısal farkı anlayamıyor ama belli ki trombositlerimiz anlayabiliyor.
"Kandaki glukoz bin katına çıkıyor"
Bilim insanları ayrıca ksilitol tükettikten sonra kandaki glukoz seviyesinin bin katına çıkarak 6 saat boyunca yüksek kaldığını kaydetti. Dr. Hazen bu bulguyu "Şeker yiyince glukoz seviyesi yüzde 10 ya da 20 artabilir ama bin kat artmaz" diye açıklıyor.
Şeker alkolleri insan vücudunda doğal yolla üretildiği için genellikle sağlıklı kabul ediliyor. Ancak araştırmacılar bunların vücutta çok daha düşük seviyelerde üretildiğini ve ticari üretimde çeşitli işlemlerden geçtiğini vurguluyor.
Yeni çalışmada şeker alkolleriyle kalp damar hastalıkları arasında bir ilişki kaydedilse de neden sonuç ilişkisi kurulmuyor.
George Washington Üniversitesi Egzersiz ve Beslenme Bilimleri bölümünde öğretim üyesi Rob van Dam ise gece orucu tutan kişilerde ksilitol seviyesinin doğal şekilde yükselmiş olabileceğini söylüyor.
20 kişiyle yapılan deneydeki katılımcılar oruç tutmadığından burada kurulan ilişki daha güvenilir olsa da katılımcı sayısının azlığı başka çalışmalar yapılmasını gerektiriyor.
Araştırmayı yürüten ekip bu kısıtlamalara rağmen bulguların ksilitol ve eritritol gibi maddelerin risklerine dikkat çekeceğini umuyor.