Z kuşağının tembelliğinin en iyi bahanelerinden biri de yatakta çürüme akımıdır. Bu uygulamayı yapanlardan birine bunu neden yaptığını sorarsanız harika bir kişisel bakım yöntemi olduğunu ve sağlığa faydalı olduğunu söyleyebilir. Peki gerçekten de faydalı mı?
“Yatakta çürüme” nedir?
"Yatakta çürüme" aslında görünüşte zararsız bir durumdur: bu, bütün gün yatakta kalma uygulamasıdır. Tüm gününü yatakta çürüten insanlar üretken olmaktan ve çalışmaktan uzaktır.
Psikolog Robert Common geçen yıl şunları söyledi:
"Film izliyor, sosyal medyada geziniyor, telefonda konuşuyor, yemek yiyor ya da normalde evde dinlenirken yaptığınız herhangi bir şeyi yapıyor olabilirsiniz. Bu, hastalık veya yaralanmadan sonra iyileşmek için yapılan yatak istirahatinden farklıdır ve sıklıkla stres veya kaygıyla baş etme yöntemi olarak kullanılır.”
Yakın zamanda türetilen pek çok çağrıştırıcı terim gibi (goblin modu) örnekler son zamanlarda TikTok'ta karşımıza çıkmaya başladı. Touro Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi'nde klinik psikolog ve profesör olan Jeffrey Gardere, bunun en çok Z Kuşağı ve kadınlar arasında popüler olduğunu söyledi; bu iki grubun, bugünlerde hemen hemen herkesten daha stresli olduğunu dile getirdi.
Ohio Eyalet Üniversitesi Wexner Medical'de aile ve toplum hekimliği alanında psikolog ve klinik yardımcı doçent olan Nicole Hollingshead, "Toplumumuz her zaman meşgul veya üretken olmayı çok fazla vurgulama eğiliminde. Bu, tükenmişlik hissine yol açabilir ve bunu 'tembellik' olarak görmeyip ‘dinlenme’ olarak veya yeniden şarj olma olarak tanımlanabilir." dedi.
Yatakta çürüme akımının faydası var mı?
Yatakta vakit geçirmenin, kendinizi duş almaya zorlamaktan, işe gitmek için acele etmekten ve sekiz ya da dokuz gibi uyanıp masa başında çalışarak geçirmekten daha iyi hissettirdiği inkar edilemez. Ancak yatakta çürüme akımı, biraz zevke düşkünlüğün ötesinde bir şeydir.
Common, şunları söyledi:
"Çok hızlı tempolu bir dünyada yaşıyoruz, bu yüzden geri adım atmak, kendinizle yeniden bağlantı kurmak, pillerinizi yeniden şarj etmek ve zihinsel ve fiziksel enerjiyi yeniden inşa etmek her zaman yapılacak olumlu bir şeydir. Aslında bu, çoğumuzun mümkünse rutinlerimize dahil etmesi gereken bir şey."
Bu, inkar edilemeyecek kadar önemli olmasına rağmen, yalnızca vücudunuz için bir dinlenme değildir. Yeterince dinlenmek iyi bir zihinsel sağlık için çok önemlidir ve yatakta çürümek zihinsel iyileşme için bir şans sunar. Common, günlük stres ve yorgunluğa karşı bir mola olabileceğini ve "hedeflerimizi yeniden değerlendirmemiz ve onlara ulaşma motivasyonunu bulmamız, taahhütlerimizi yönetmemiz ve kendimizi tüketmeden kişisel ilgi alanlarımızı ve hobilerimizi keşfetmemiz için bizi daha güçlü bir konuma yerleştirir" diye açıkladı.
Yatakta uzanarak geçireceğiniz bir gün, hatta fazladan birkaç saat bile iş yerindeki zorlu bir projeden, varoluşsal bir krize kadar her şeyle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Ama çok ileri götürülebilir mi?
Yatakta çürümenin tehlikeleri
Yatakta çürüme söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken birkaç şey vardır. Her şeyden önce, bunun daha patolojik bir şeyin belirtisi olmadığından emin olmak isteyebilirsiniz.
“Yatakta çürüme”den önce, bütün gün yatakta kalmaya ‘disani’ adı veriliyordu ve bu, depresyon ve anksiyetenin klasik bir belirtisiydi. Bu aynı zamanda kendi kendini gerçekleştiren bir kehanettir: American Psychological'da uygulama araştırması ve politikadan sorumlu yönetici direktör Lynn Bufka, "Depresyondaki biri için yatakta çürümek, potansiyel olarak başkalarından uzaklaşmanın, sosyal bağlantılara sahip olmamanın bir yolu gibi görünüyor" dedi. Dernek, "Uzun vadede bu, kaçındığımız şeyle baş edemeyeceğimiz fikrini güçlendirebilir." dedi.
Yatakta çürümenin örtbas edebileceği fiziksel sorunlar da var: Raven, insanların yataktan çıkamamaya katkıda bulunan tiroid veya diğer hormonal sorunları keşfettiklerini gördüğünü belirtti.
"Hiçbir şey yapmamanın" fizyolojik problemlerle başa çıkmak için pek de bir strateji olmadığını söylemeye gerek yok. Aslında, uzun süreli hareket eksikliğinin vücut üzerinde zararlı etkileri olduğu bilindiği için, işleri daha da kötüleştirebilir.
Hematoloji, dahiliye ve tıbbi onkoloji alanında kurul sertifikalı Daniel Landau, "Kan sürekli olarak pompalanmadığında pıhtılaşma eğilimi gösterir. Yürüdüğümüzde veya esnediğimizde kaslar damarlar boyunca kasılır ve onları kanı hareket ettirmeye zorlar. Hareket etmediğimizde damarlar kanı etrafa itemez." dedi.
Olası sonuçları
Yatakta çürüme uygulaması daha kötü bir şeyin belirtisi olmasa bile, daha önce olmayan sorunlara yol açma ihtimali hala vardır. Örneğin, daha önce hiç yaşamadığınız kaygıları tetikleyebilir; arkadaşlardan ve aileden izolasyon depresyona neden olabilir.
Ancak yatakta çürümeden kaynaklanan tehlike, çok daha gündelik bir şeydir ve açıkçası, bütün gün yatakta kalmayı gerektiren bir uygulamanın bariz kurbanıdır. Uyku programınızı bozar.
Doktor asistanı ve tiktoker @medexplained2you Glamour'a şunları söyledi:
"Yatakta çürüme muhtemelen uykunuzu etkileyebilir, çünkü vücut yataktayken size gücü kesmenizi söyleyen belirli hormonları salgılamaya doğal olarak şartlandırılmıştır. Fakat bütün gün yatakta kalırsanız ve hiç ara vermeden yatağa gitmeye çalışırsanız beyninizin kafası karışacaktır. Ne zaman uyumak istediğinizi veya ne zaman uyanık kalmak istediğinizi bilemeyecek ve muhtemelen uykusuzluk riskiniz artacaktır."
Bu nedenle eğer çürümeniz gerekiyorsa uzmanlar bunu yatağınızdan başka bir yerde yapmanızı öneriyor. Çürüme ile uyku arasında da bir zaman aralığı olduğundan emin olmakta fayda var; temel olarak yatağı çürümeden ayırmak için yapabileceğiniz her şey faydalı olacaktır.
Önemli olan her zaman olduğu gibi dengedir. Ara sıra bu uygulamayı yapmaktan çekinmeyin, ancak bunu fazla ileri götürmemeye çalışın ve doğru nedenlerle yaptığınızdan emin olun. Yatakta çürümek istediğiniz bir günde bile en azından biraz aktif kalmayı deneyin ve bunu yapmak için yatağınızdan ayrılmayı ciddi olarak düşünün; tabii ki bu teknik olarak yatağın çürümesi ya da sizin yatakta çürümeniz demek değildir.
Common, "Ay boyunca yatakta çürüyerek bir gün orada burada geçirmenin size herhangi bir zarar vermesi pek mümkün değil" dedi. Ancak "dinlenme refah için önemli olsa da, egzersiz aynı zamanda zihinsel ve fiziksel sağlığı korumak için de güçlü bir araçtır" diye açıkladı ve şunları kaydetti:
"Gün içinde zamanında uykuya dalmak için yeterli enerjiyi harcamak ve faydaları en üst düzeye çıkarmak da önemlidir. Bu da düzgün bir uykuyla gelir. Hayattaki her şeyde olduğu gibi denge de çok önemli. Sonuçta mesele, yelpazenin her iki ucunda da olmamakla ilgili.”
