Ortadoğu’daki petrol zengini ülkelerin bir kısmında halkın yoksulluktan perişan olması ve ülkenin sahip olduğu doğal kaynaklara rağmen vatandaşların refah düzeyini artıracak projelerin hayata geçirilememesi istikrarın, dürüst ve başarılı bir yönetimin çok daha değerli olduğunu gösteriyor.
Komşumuz Irak’ta bunun örneği çok açık bir şekilde müşahede edilebilir.
İç çekişmeler, etnik çatışmalar ve siyasi istikrarsızlık büyük çaplı yolsuzluklara zemin hazırlıyor.
Yaşanan karmaşada birileri fırsattan yararlanarak cebini dolduruyor.
Ülkede güvenlik ve istikrar olmayınca yatırım, üretim ve hizmetler de aksıyor.
Petrol denizi üzerinde yüzen ülke memur maaşlarını ödeyemeyecek hale geliyor.
Bu durumun bir başka örneği de Libya.
Hem meşru Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) yönettiği batı kesiminde ve hem de savaş lordu darbeci Halife Hafter’in kontrolündeki doğu kesiminde yaşam koşulları gittikçe kötüleşiyor.
Hafter’e bağlı milislerin petrol üretimini durdurması sebebiyle ülke aylardır petrol gelirlerinden yoksun.
Halk bin türlü sıkıntıyla boğuşurken darbeci generalin oğulları servetlerine servet katıyor.
Libya’yı soyma operasyonunun başındaki isim, Halife Hafter’in geçenlerde hiçbir askeri okulda okumamış olmasına rağmen albay rütbesi verdiği büyük oğlu Saddam Hafter.
Hafter ailesinin Venezuela’yla petrol ve altın ticareti yaptığına dair de iddialar var.
2017’de Libya Merkez Bankası’nın Bingazi’deki şubesini soymakla itham edilen Saddam Hafter’in Hollanda’da safkan Arap atları yetiştiren bir çiftlikten iki at satın aldığı, atlardan her birinin fiyatının iki milyon dolardan fazla olduğu, geçen yıl Dubai’de yarışan atların yarışı kaybettikleri konuşuluyor.
Varlık içinde yokluk çeken Libyalılar, Hafter ailesinin ve yakın çevresinin yolsuzluklarının ve ülke kaynaklarını hortumladıklarının farkında.
Hafter kontrolündeki Bingazi’de sokaklara dökülen halk, yaşam koşullarının kötülüğünden ve elektrik kesintilerinden şikayet ederek, petrol tesislerinin açılmasını istedi.
Ülkenin servetinin çalındığını söyleyen ve Tobruk Parlamentosu’na bağlı gayri meşru Abdullah es-Seni hükümetini yolsuzlukla suçlayan göstericiler bazı yerlerde Hafter’in posterlerini yaktı.
Hafter’in müttefiki Tobruk Parlamentosu Başkanı Akile Salih, protesto gösterileri üzerine es-Seni hükümetini acilen toplantıya çağırdı.
Bu arada, Libya’daki krize barışçıl yollardan çözüm bulma çabaları da sürüyor.
Trablus’taki Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Tobruk Parlamentosu arasında Fas’ın Bouznika kentinde Pazar günü başlayan görüşmeler tamamlandı.
Ülkedeki bölünmüşlüğü sona erdirmeyi hedefleyen görüşmelerin ardından yapılan ortak açıklamada, kriterler ve mekanizmalar konusunda uzlaşma sağlandığı ifade edildi fakat daha fazla ayrıntı verilmedi.
Fas’taki toplantıda “önemli görevlerin coğrafi dağılım sistemi temelinde paylaştırılması” konusunda uzlaşma sağlandığı kaydedildi.
Tarafların ay sonunda yeniden bir araya gelmeleri bekleniyor.
Libya’nın içinde bulunduğu durumdan çıkabilmesi ve yaralarını sarabilmesi için petrol gelirlerine ihtiyacı var.
Petrol üretiminin ve ihracının sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için de tesislerin Hafter’e bağlı milislerden ve Rus paralı askerlerden kurtarılması gerekiyor.
