DEMET İLCE / MUHABİR
Cleveland Clinic tarafından yapılan bir araştırma, B3 vitamini olarak da bilinen niasinin, artan kalp hastalığı riskiyle bağlantılı olabileceğini buldu.
Niasin formlarıyla yapılan reçetesiz takviyelerin yaşlanmayı geciktirdiği, kan yağlarını, cilt sağlığını, beyin fonksiyonlarını ve daha fazlasını iyileştirdiği iddia ediliyor ve ayrıca tahıl gibi gıdalara da ekleniyor.
Bu arada, genellikle kahvaltılık gevreklere eklenen bir vitamin olan tiaminin yüksek seviyeleri ile bilişsel gerileme arasında bir bağlantı olduğu ve bunun da demans riskini arttırdığı görüldü.
Tiamin genellikle mısır gevreği ve buzlu pul gibi tahılların yanı sıra ekmek ve bebek mamalarına da eklenir.
Biyokimya diplomasına ve mikrobiyoloji alanında yüksek lisans derecesine sahip kayıtlı bir beslenme uzmanı olan Dr. Carol Granger, takviyelere, ilaçlara ve gıdalara yapılan birçok eklemenin, insanların yan etkilere neden olabileceği konusunda hiçbir ipucunun olmadığı konusunda uyarıyor.
Örneğin, karragenan kan şekeri düzeylerini etkileyebilir; şeker hastaları için ideal değildir. Dondurma, çikolata veya bitki bazlı süt gibi gıdaları stabilize etmek için kullanılabilen bir katkı maddesidir.
Dr. Granger, şunları söyledi:
"Size yapabilecekleri nedeniyle kaçınılması gereken pek çok kötü şey var. İçeriklerle ilgili kurallar söz konusu olduğunda her zaman ultra işlenmiş gıdalara benzer bir ahlak anlayışı olduğunu söylerim; eğer listede beşten fazla varsa ve bunların ne olduğunu bilmiyorsanız, muhtemelen o takviyeyi satın almamanız en iyisidir.”
Ultra işlenmiş gıdalar insanlar tarafından çoğunlukla 'abur cubur' olarak anlaşılır; aynı katkı maddelerini, stabilizatörleri, E numaralarını ve daha fazlasını içerebilen takviyelerin algılanmasından çok uzaktır.
Dr. Granger şöyle diyor:
"Talk, E numaraları ve jelatin gibi bileşenlerin tümü hacim artırıcı maddeler veya renklendiriciler olarak kullanılıyor ve mide yanması, baş dönmesi, bayılma ve ciddi alerjik reaksiyonlar gibi uzun vadeli sağlık etkilerine sahip olabilirler.
"Bazı bileşenlerin bağırsakları ve bağırsak bakterilerinin dengesini bozduğu konusunda özellikle endişeliyim çünkü bu mikrobiyomun sağlık açısından ne kadar hayati olduğunu biliyoruz. İnsanlar takviyelerin sağlıklı olduğunu düşünüyor ve bazıları öyle olsa da bazıları, düzenli olarak büyük miktarlarda alındığında aşırı işlenmiş gıdalar kadar sağlığa zararlı olabilir."
Raporun yazılmasına yardımcı olan Dr. Granger, "Bununla birlikte, ne satın alacağınızı biliyorsanız takviyeler faydalı olabilir. Beslenme bilgilerini okumak kolaydır ancak insanların aynı zamanda içindekileri de okuması gerekir." diyor.
Dr. Granger, takviyelerin ve içerdikleri kimyasalların katkıda bulunabileceği bazı önemli konuları ortaya çıkardı.
"Kötü takviyeleri uzun süre almanın sağlık üzerinde uzun vadeli etkileri var" diye uyarıyor.
Karın ve sindirim sorunları
Bu bileşenlerin bazılarıyla zamanla bağırsak bakterilerinde değişiklikler meydana gelebilir.
Eğer şişkinlikten ishale kadar herhangi bir karın rahatsızlığı yaşıyorsanız aşağıda açıklananlar gibi malzemeleri bulmak için kutunun arkasına bakmak isteyebilirsiniz.
Yapay renkler, bu durumdaki kişilerde astımı şiddetlendirebilir.
Kroskarmeloz sodyum sünger gibi şişebilir ve potansiyel olarak bağırsak tıkanmalarına neden olabilir; disodyum fosfat ise şişkinlik ve karın ağrısı gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
Guar zamkı yutulduğunda şişer, bu da yemek borusu ve ince bağırsakta tıkanmalara neden olabilir ve şişkinlik ve kramplara katkıda bulunabilir.
Ksantan zamkı, daha sık bağırsak hareketleri de dahil olmak üzere sindirim sorunlarıyla bağlantılıdır. Glutensiz pişirmede popüler bir katkı maddesidir, ancak gıdada bulunan miktarlarda yan etkilere yol açmamalıdır.
Mutfakta da kullanılan jelatin şişkinliğe, mide yanmasına ve alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
Polidekstroz gaza, mide şişkinliğine ve karın ağrısına neden olabilir ve büyük miktarları müshil görevi görür.
Cilt problemleri
Yanma, batma, kızarıklık ve tahriş – haplarınızla cilt sorunları yaşıyorsanız aşağıdaki bileşenlerden bazılarına dikkat etmek isteyeceksiniz.
Dr. Granger, gliseril dibehenat, polivinil-pirolidon ve lanolinin bu tür sorunlara neden olabileceğini söylüyor.
Şöyle ekliyor:
"Metakrilik asit kopolimeri, cildi ve gözleri tahriş edebilen veya yakabilen ve ayrıca böbrek hasarına da neden olabilen oldukça reaktif bir kimyasaldır."
Potasyum sorbat, sodyum ve stearil fumaratın gözleri ve cildi tahriş edebileceği konusunda uyarıyor.
Ayrıca antibiyotik ve kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler de sodyumun bu tür ilaçlarla etkileşime girebileceği konusunda dikkatli olmak isteyebilirler.
Alerjiler
Alerjisi olan kişiler günlük takviyelerinin durumlarını kötüleştirmediğini kontrol etmek isteyebilirler.
Dr. Grangers, kitlesel pazardaki takviyelere yapay renklerin eklenebileceğini ve bunun "hastalıklı kişilerde astımı şiddetlendirebileceğini" söyledi.
"Ayrıca alerjileri kötüleştiriyorlar ve bazı çocuklarda hiperaktiviteyle bağlantılı olabilirler."
Yapay renklendiriciler de dahil olmak üzere tüm gıda katkı maddeleri, güvenlik testlerini geçtikleri ve AB'de kullanımlarının onaylandığı anlamına gelen bir E numarasına sahiptir.
Ancak Gıda Standartları Ajansı tarafından finanse edilen araştırmaya göre altı sayı çocuklarda hiperaktiviteyle bağlantılı; E102, E104, E110, E122, E124 ve E129.
Dr. Granger, "Karminin (bir böcekten elde edilen kırmızböceğinden elde edilen) takviyelerde bulunanlar gibi küçük dozlarda bile yüzde şişme, kızarıklık ve hırıltıya neden olan ciddi alerjik reaksiyonlara neden olduğu bulunmuştur" diyor.
Veganlar da bundan kaçınmak isteyecektir.
Baş dönmesi ve bayılma
Dr. Granger, "takviyelerde hem topaklanmayı önleyici hem de tabletleri beyaz yapan bir madde olarak kullanılıyor" diyor.
"Fakat bu, insanların herhangi bir miktarda yutması gereken bir şey değil" diye uyardı.
"Ateşe neden olabilir ve daha az görülen yan etkiler arasında baş dönmesi, göğüs ağrısı ve bayılma sayılabilir."
Takviyeler, olumsuz etkileşime girdikleri ilaçlarla birlikte alınırsa da zararlı olabilir.
Örneğin vücudun pıhtılaşma için ihtiyaç duyduğu K vitamini, kan pıhtılaşması riski taşıyan kişilerin aldığı kan sulandırıcı ilaçların etkinliğini azaltabilir.
NHS genellikle zararlardan kaçınmak için günde 1 mg'dan fazla K vitamini almamanız konusunda uyarıyor.
Takviyelerde saklanan kötü içerikler
Takviyeler vitamin ve mineral önerilerine ulaşmamıza yardımcı olabilir. Ancak biyokimya diplomasına ve mikrobiyoloji alanında yüksek lisans derecesine sahip kayıtlı bir beslenme uzmanı olan Dr. Carol Granger, takviyelere, ilaçlara ve gıdalara yapılan birçok ilavenin yan etkilere neden olabileceği konusunda uyarıyor ve ticari hapları satın almadan önce araştırma yapmanızı öneriyor. Şunları söylüyor:
"Talk, E numaraları ve jelatin gibi bileşenlerin tümü hacim artırıcı maddeler veya renklendiriciler olarak kullanılıyor ve mide yanması, baş dönmesi, bayılma ve şiddetli alerjik reaksiyonlar gibi uzun vadeli sağlık etkilerine sahip olabiliyorlar."
İşte en kötü suçlular: Magnezyum stearat Adından da anlaşılacağı gibi bu bileşen, uyku, kaygı ve kemik sağlığına yardımcı olabilecek magnezyum içermez. Dr Granger şöyle diyor:
"Bu bir yağlayıcı olarak kullanılıyor; bileşenlerin birbirine yapışmasını önlüyor ve tabletleri üreten makinelerin tıkanmaması anlamına geliyor." Ancak "yüksek miktarların müshil etkisi yaratabileceği ve özellikle alerjiye duyarlı kişilerde iltihaba da neden olabileceği" konusunda uyarıyor. Takviyelerde bulunan küçük miktarın zarar vermek için yeterli olması pek olası değildir, ancak uzun süredir alıyorsanız yeniden düşünmeye değer olabilir. Askorbil Palmitat Askorbil palmitat, askorbik ve palmitik asitlerin birleştirilmesiyle yapılan bir C vitamini şeklidir. Cilt bakımına eklendiğinde kullanılan miktarlarda güvenli kabul edilir. Dr Granger şöyle diyor:
"Bu, antioksidan gıda katkı maddesi ve koruyucu olarak kullanılıyor, bu da içinde bulunan şeylerin daha uzun süre kullanılabileceği anlamına geliyor." Ancak "aşırı miktarların bulantı, ishal ve kusmaya neden olabileceğini" iddia ediyor. Aspartam Alkolsüz içecekler, şekerli diyet ürünleri veya diğer 'düşük/şekersiz' yiyeceklerde sıklıkla kullanılan bir şeker alternatifi olan aspartam hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Dr Granger şöyle diyor:
"Bu, pek çok insanın duyduğu bir tatlandırıcıdır. "Bu bir lezzet arttırıcı ama yapay bir tatlandırıcı olduğu için kilo alımıyla bağlantılı." Çalışmalar, hem aspartam gibi tatlandırıcıların insanların kilo vermesine yardımcı olduğunu hem de potansiyel olarak iştahı artırarak kilo aldıklarını buldu. Birçok çalışma, yüksek miktardaki besin alımını kardiyovasküler hastalık, kanser ve demans gibi daha ciddi sağlık sorunlarıyla ilişkilendirmiştir ancak sonuçlar hakkında çok fazla tartışma olmuştur. Ancak Dr. Granger şunu iddia ediyor:
"Metabolizmayı etkileyebilir, dolayısıyla herhangi bir içerik listesinde görürseniz tavsiyem ona geniş bir yer vermeniz olacaktır." Karajenanlar Karagenan, uzun süredir endişe duyulan bir maddedir. Deniz yosunundan elde edildiği için bu ürünü içeren ürünler 'doğal' olarak etiketlenebilir, dolayısıyla bazı bitki bazlı/vegan gıdalarda da bulunur. Ancak Dr. Granger şunları söylüyor:
"Bazı karajenan türlerinin yapımında kullanılan işlemler, onu kesinlikle tüketmek istemeyeceğiniz bir şeye dönüştürüyor. Jelleştirici madde ve koyulaştırıcı olarak yaygın olarak kullanılıyorlar. Tozun topaklanmasını önlemek için kullanılabilirler, dolayısıyla smoothielere eklediğiniz toz takviyelerinde de bulunabilirler. Ancak bazıları iltihaba neden oluyor, sindirim sağlığı açısından gerçekten kötü ve ülserlerle de bağlantılı. Bazıları ayrıca kan şekerini istikrarsızlaştırabilir ve kan şekeri dengesinde sorunlara neden olabilir. Kalsiyum fosfat Kalsiyum fosfat kemik, kas, kan ve sinir sağlığı için gerekli olan bir mineraldir (kalsiyum ve fosfat). Kemikleri zayıflayan menopozdaki kadınlar gibi bazıları ilave kalsiyumdan faydalanabilir. Ancak kalsiyum fosfat aynı zamanda takviyelerden diş macunu ve gübrelere kadar birçok üründe katkı maddesi olarak da kullanılıyor.” Dr. Granger şöyle diyor:
"Bu, C vitamini gibi içerikleri toplamak ve tamponlamak için kullanılıyor. Yan etkiler arasında böbrek sorunları, iştahsızlık ve halsizlik sayılabilir."
