Ankara'da yaşayan U.T.D.'ye doğumdan hemen sonra genetik bir hastalık olan 'Kistik fibrozis' teşhisi kondu. Bu hastalık, solunum ve sindirim sistemlerinde ciddi hasarlara yol açabiliyor. U.T.D.'nin tedavisi için yıllık olarak 2 kutu ilaç reçete edildi. Ancak, yurt dışından getirilen ve kutu başına yaklaşık 800 bin lira maliyeti olan bu ilaç için SGK'dan geri ödeme talep edildi. SGK, ilacın geri ödeme listesinde bulunmaması nedeniyle talebi reddetti.
Aile, durumu yargıya taşıyarak avukatları aracılığıyla dava açtı. Ankara 61'inci İş Mahkemesi'nde görülen davada, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından sunulan raporda, U.T.D.'ye 'Kistik fibrozis' tanısı konulduğu, dava konusu ilacın çocuk için hayati önem taşıdığı ve tıbbi açıdan kullanımının zorunlu olduğu belirtildi. Raporda, ilacın mevcut tedavi yöntemlerine göre çok daha etkili olduğu, hücrelerin işlevini düzeltici etkisiyle iyileşmeye katkı sağladığı vurgulandı.
"YAŞAMA HAKKININ KORUNMASI DEVLETİN TEMEL GÖREVİ"
Mahkeme kararında, anayasanın 'kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı', 'sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması' ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ndeki 'herkesin yaşam hakkı yasayla korunur' maddelerine atıfta bulunuldu. Mahkeme, U.T.D.'nin tedavisinin aksatılması durumunda ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkacağını ve etkin ilacı kullanamamanın, anayasal güvence altında olan sağlık ve yaşam hakkını tehlikeye atacağını vurguladı.
Kararda sosyal devlet anlayışına da dikkat çekilerek, "Devlet, herkesin hayatını ve sağlık durumunu korumakla yükümlüdür. Yaşam hakkının korunması, devletin temel görevleri arasındadır. Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde, devletin sosyal güvenliği sağlama yükümlülüğü de bulunmaktadır. Davacının yaşam hakkını tehdit eden hastalığın tedavisi, devletin anayasal görevleri arasında yer almaktadır" ifadelerine yer verildi. Mahkeme, davanın kabulüne karar vererek, idarenin başvuruya ilişkin işleminin iptaline ve ilacın tedavi süresince kesintisiz olarak SGK tarafından karşılanmasına hükmetti.
"KARAR, ÇOCUĞUN ÖMÜR BOYU İLACA ULAŞMASI DEMEK"
Davacı ailenin avukat Eliz Atlı, müvekkil ailenin çocuğuna doğduktan yaklaşık 15-20 gün sonra 'Kistik fibrozis' tanısı konulduğunu hatırlatarak,
Ömür boyu sürecek bir tedavi planlanıyor. Müvekkil çocuğumuz oyun oynamak istiyor diğer yaşıtları gibi, maalesef akciğerleri çok müsaade etmediğinden çok rahat bir şekilde hayatına devam edemiyor. Doktorları tarafından dava konusu edilen ilaç ömür boyu tedavi olarak öneriliyor. Yalnız ilaç yurt dışından özel olarak sipariş usulü ile geldiği için, Türk lirasına çevirdiğimizde büyük bir meblağ ortaya çıkıyor dedi.
SGK'ya sosyal devlet anlayışına dayanarak başvuruda bulunduklarını belirten Atlı,
Başvurumuzda tedaviye erişim hakkının sağlanması gerektiğini vurguladık. Ancak, SGK, ilacın geri ödeme listesinde bulunmaması nedeniyle bu ilacı karşılamayacağını bildirdi. Cevap alır almaz dava sürecini başlattık. Dava sonucunda, anayasanın ilgili hükümleri, sosyal devlet anlayışı ve tedaviye erişim hakkı çerçevesinde davamız kabul edildi ve SGK'nın işlemi iptal edildi. Bu karar, çocuğumuzun ömür boyu ilacına ulaşabileceği anlamına geliyor. Şu anda ilacını kullanıyor. Yurt dışında üretilmiş olmasına rağmen, Türkiye'de de klinik araştırmaları süren ve etkinliği ile güvenilirliği kanıtlanmış bir ilaçtır dedi.
