Ortadoğu’da, Arap coğrafyasında ve hatta Afrika’daki çatışma bölgelerinde örgütlerin ve isyancıların Toyota marka arazi araçları kullandıkları sıkça görülür.
Yemen’de, Sudan’da veya Çad’da kasasına silahlı kişilerin doluştuğu veya ağır silah yerleştirilmiş bir Toyota Land Cruiser veya Hilux görebilirsiniz.
Bununla birlikte IŞİD’in gövde gösterisi yaptığı propaganda videolarında sürekli olarak Toyota marka son model araçların peşpeşe sıralanmış halde görülmesi epey dikkat çekiciydi ve Toyota ile örgüt arasındaki ilişkiyi sorgulayan sorular gündeme geldi.
IŞİD’in Toyota aşkı Amerikalıların da dikkatini çekmiş olacak ki Washington, Japon otomotiv devinden bilgi talep etti.
Toyota’nın cevabı ise “Terör örgütlerinin araçlarımıza nasıl sahip oldukları konusunda en ufak bir bilgiye sahip değiliz” şeklinde oldu.
IŞİD’in özellikle Toyota marka arazi araçları kullanmasının mutlaka bir anlamı olması gerekmez.
Toyota’nın araçları Arap ülkelerinde en çok tutulan araçların başında gelir.
Petrolün ucuz olduğu ülkelerde en büyük rakibi Amerikan araçlarıdır.
Amerikan ekonomisine katkıda bulunmak istemeyenlerin başlıca tercihidir.
Arap ülkelerinde uzun süre “Toyota ve bes” (Toyota yeter) sloganıyla satışı yapılan araçların sıfırları kadar ikinci elleri de peynir ekmek gibi satılır.
Parçası adeta bakkallarda dahî bulunur.
Çatışma bölgelerinde ve özellikle de Arap ülkelerinin sıcak ikliminde güçlü ve dayanıklı olması nedeniyle tercih edilmesi normaldir.
IŞİD’in söz konusu araçları hangi yollarla edindiği konusuna gelince…
Toyota’dan yapılan açıklamada, araçları askeri amaçlar ya da terörist faaliyetler için kullanılabilecek veya modifiye edebilecek kişilere satış yapılmaması için katı kurallar izlendiği; fakat araçların üçüncü kişiler tarafından satın alınmasını ya da çalınmasını takip edebilecek imkânlara sahip olmadıkları belirtildi.
Halihazırda araçların IŞİD’in eline ulaşmasının baş şüphelisi aracılar.
Toyota’nın 2012’den bu yana Suriye’ye araç satışı yok.
Fakat Irak’ta 2011 yılında 6 bin Land Cruiser veya Hilux satılmış.
2013’te bu rakam 3 katına çıkmış ve 18 bin araç satılmış.
2014’te ise satışlarda gerileme olmuş ve 13 bin Land Cruiser veya Hilux satılmış.
Bir diğer şüpheli ise otomobil hırsızları.
2014-2015 tarihleri arasında Sydney’de Toyota marka 800 araç kaybolmuş.
Çalınan araçların bir şekilde IŞİD’e satılmış olabileceği söyleniyor.
Bu arada, IŞİD-Toyota ilişkisi hakkında konuşulanlar örgüt üyelerinin ve sempatizanlarının da gündeminde.
Bazıları konuyla ilgili iddialarla dalgasını geçiyor.
Bir IŞİD üyesiyle Toyota Suudi Arabistan Distribütörü’nün Twitter’daki şu diyalogları bunun örneği:
“IŞİD’ci: Esselamu aleykum. Kardeşim, bir şey sorabilir miyim?
Toyota Suudi Arabistan: Ve aleykumusselam. Buyurun. Nasıl yardımcı olabiliriz?
IŞİD’ci: Kardeşim. İslam devletinde Toyota’nın kasasına üçlü uçaksavar yerleştirdiğimizde kasada başka yer kalmıyor. Bu sorunu firmaya iletmenizi rica ediyorum.”
IŞİD bilmecesinin bizzat kendisi çözülmeden Toyota aşkının ve araçların kaynağının sırrı biraz zor çözülür.
