Yıllardır bilim insanları, Dünya'ya çarpma ihtimali olan bir asteroit keşfedildiğinde nasıl bir yol izleneceğine ilişkin ayrıntılı planlar yapıyor. Şimdi korkulan senaryo gerçeğe dönüşüyor olabilir. 2024 YR4 adı verilen göktaşı, Torino etki ölçeğinde 3. seviyeye yerleştirildi ve 2032'nin sonlarında Dünya'ya çarpma olasılığı %1,2 olarak hesaplandı.
Bu tahmin, yapılacak yeni gözlemlerle değişebilir ancak şimdiden gezegenimizi koruma odaklı küresel ağın harekete geçmesini sağladı – ki bu olumlu bir gelişme.
DÜNYAYA YAKLAŞAN METEOR
27 Aralık 2024'te Şili’nin Río Hurtado bölgesindeki ATLAS teleskobu tarafından keşfedilen bu asteroit, 40 ila 100 metre çapında. Küresel ölçekte yıkıcı bir felakete yol açabilecek büyüklükte olmasa da, bir şehre veya yoğun nüfuslu bir bölgeye düşmesi durumunda ciddi zarar verebilir.
Neyse ki, geçmişte benzer vakalarda yapılan ek gözlemler, çarpma ihtimallerinin genellikle zamanla düştüğünü gösteriyor.
Ancak 2024 YR4’ü özel kılan iki önemli faktör var: 50 metreden büyük olma ihtimali ve önümüzdeki 50 yıl içinde %1’den yüksek çarpma riski taşıması. Bu durum, iki önemli küresel izleme grubunun harekete geçmesine neden oldu.
Uluslararası Asteroit Uyarı Ağı (IAWN) ve Uzay Görev Planlama Danışma Grubu (SMPAG) gözleme başladı.
DÜNYA SAVUNMA MEKANİZMASI NASIL İŞLİYOR?
NASA'nın liderlik ettiği IAWN, asteroitin yörüngesini takip eden uluslararası kuruluşları bir araya getiriyor. Eğer çarpma riski devam ederse, olası etkiler ve alınabilecek önlemler konusunda hükümetlere rehberlik edecek. Öte yandan, ESA tarafından yönetilen SMPAG, tehlikeli uzay nesneleri hakkında bilgi paylaşımı yapıyor ve tehditleri önlemeye yönelik stratejiler geliştiriyor.
Önümüzdeki hafta Viyana’da bir araya gelecek olan grup, eğer risk %1’in üzerinde kalırsa, Birleşmiş Milletler’e çeşitli önerilerde bulunacak. Bunlar arasında, asteroiti yörüngesinden saptırmak amacıyla bir "kinetik çarpma" misyonu gerçekleştirmek de yer alıyor.
Bu teknoloji, NASA’nın DART (Çift Asteroid Yönlendirme Testi) göreviyle daha önce başarıyla test edilmişti. Dimorphos adlı gök cisminin yörüngesi, insanlık tarihinde ilk kez kasıtlı olarak değiştirilmiş ve beklenenden daha büyük bir sapma sağlanmıştı.
GÖZLEMLER YAPILIYOR
Asteroit şu an Dünya’dan uzaklaşıyor ve her geçen gün gözlemlenmesi zorlaşıyor. En güçlü teleskoplar bile yörüngesini kesin olarak belirlemekte zorlanabilir. Ancak bu tür erken tespitler, gezegenimizin korunması için kritik öneme sahip.
