DEMET İLCE / MUHABİR
Ayak bileği burkulan herkes buz torbalarının ağrıyı ve şişliği nasıl hafifletebileceğini bilir. Ancak giderek artan sayıda insan, ince çizgilerin ve kırışıklıkların yanı sıra gözaltı şişliği ve gözeneklerin görünümünü de azalttığını iddia ederek yüzlerine buz sürüyor. Meraklılar cildin daha genç ve sağlıklı görünmesini sağladığını iddia ediyor.
Ancak buzla yüz bakımı ve diğer kriyoterapi biçimlerinin popülaritesi büyük ölçüde sosyal medya fenomenleri sayesinde artmış olsa da faydaları henüz klinik araştırmalarla doğrulanmamıştır.
New York Üniversitesi dermatolog Jessica Garelik yüzünüze bir buz küpü sürmek zararsız gibi görünse de bu tedavilerin herkese uygun olmadığı konusunda uyarıyor.
"Buzun ciltle teması, donma sıcaklığı nedeniyle cilt bariyerine zarar verme potansiyeline sahiptir. Garelik, cildi zaten kuru ve hassas olan hastalar için bu durum sorun yaratabilir" diyor.
İşte bilmeniz gerekenler…
Chicago'daki Airia Dermatology'nin sahibi dermatolog Elizabeth Kiracofe, buzla yüz bakımlarının iddia edilen faydalarını araştırmanın bu kadar zor olmasının bir nedeninin de bu kadar subjektif olmaları olduğunu açıklıyor. Yanaklarınızın ne kadar "parlak" olduğunu veya gözaltı şişkinliğinizin ne kadar olduğunu nasıl ölçersiniz?
Diğer zorluk ise yüzünüz için çok çeşitli buz terapileridir. Maliyet ve karmaşıklık açısından, yüzünüze bir buz küpü sürmekten, yalnızca lisanslı bir sağlık hizmeti sağlayıcısı tarafından gerçekleştirilebilen pahalı, muayenehane içi tedavilere kadar çeşitlilik gösterir.
Ancak bilim adamları buzun vücudunuzu nasıl etkilediğini anlıyorlar.
Bir yaralanma yaşadığınızda vücudunuz genellikle kanamayı durdurmak ve hasarı onarmaya başlamak için bölgeye özel hücreler göndererek tepki verir. Sonuç olarak, kan damarları genişledikçe o bölgeye kan akışı önemli ölçüde artar, bu da ağrıya ve şişmeye neden olur. Sıcak kandaki dalgalanma sayesinde bir yaralanma dokunulduğunda da sıcak hissedilebilir. Ancak buz tam tersi bir olaya neden olur: kan damarlarının daralmasına neden olan ‘vazokonstriksiyon’a
Gözlerinizin altındaki torbalar, incik morarması gibi akut fiziksel bir yaralanmanın sonucu olmayabilir, ancak bunlar da damar genişlemesi ve şişmenin sonucudur. Kiracofe, ister çarpılmış dizinize ister yüzünüze buz uyguluyor olun, prensibin aynı olduğunu söylüyor.
“Birincil amaç iltihabı azaltmaktır” diyor.
Peki uzmanlar popüler tedaviler hakkında ne düşünüyor?
New York City merkezli dermatolog ve Amerikan Dermatoloji Akademisi Üyesi Hadley King, etkilenen bölgedeki kan damarlarını daraltarak, soğuk kompreslerin ara sıra gözaltı şişliklerini hafifletmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.
“Genellikle cildin daha az kırmızı ve kabarık görünmesini sağlıyor” diyor.
Amerikan Oftalmoloji Akademisi de bu yaklaşımı öneriyor ve soğuk kompresin 15 veya 20 dakika süreyle uygulanmasının gözlerinizin şişkinliğini azaltabileceğini söylüyor.
Kiracofe, buz terapisinin oldukça sağlam bir bilimsel desteğe sahip olduğu tek alanın göz şişliği olmadığını da söylüyor. Aynı zamanda kan damarlarını daraltarak sivilce veya küçük güneş yanıklarından kaynaklanan ağrı ve şişliği de geçici olarak azaltabileceğini söylüyor. Ancak Kiracofe, donmalara neden olmaması veya cildinize başka şekilde zarar vermemesi için buzun cildinizde birkaç dakikadan fazla kalmamasının önemli olduğunu vurguluyor.
Kiracofe, "Örneğin, belirli bir sivilce üzerinde sınırlı bir süre için buz küpü kullanmayı kabul etsem de, tedavinin temel dayanağı olarak yüzün her yerine buz sürmeyi önermem" diyor.
King, buzla yüz bakımının bir başka faydasının da peeling özelliklerinden kaynaklanabileceğini söylüyor. King, "Ne zaman pul pul dökülseniz, bu size daha parlak, daha sağlıklı ve daha az renk solgunluğuna sahip güzel, taze bir cilt verir" diyor.
Bazı dermatoloji muayenehaneleri, siğiller, cilt lekeleri ve bazı yüzeysel cilt kanserleri gibi cilt lezyonlarını dondurmak için sıvı nitrojenden aşırı soğuk kullanan kriyoterapi tedavileri sunmaktadır. Garelik, bunun belirli cilt problemlerini tedavi etmek için çok etkili ve hedefe yönelik bir strateji olduğunu ancak evde yapabileceğiniz veya yapmanız gereken bir şey olmadığını söylüyor. Diğer uygulamalar, cildi süper soğutmak için buharlaştırılmış sıvı nitrojen kullanan kriyo-yüz bakımları sunmaktadır. Kriyoterapi gibi resmi bir tedavi değildir ancak evde alabileceğinizden daha yoğun bir soğuk algınlığı sunar.
Ancak bu profesyonel tedavilere para yatırmadan önce uzmanların bazı uyarıları var.
Denemeden önce bilmeniz gerekenler
İster basit bir DIY yöntemini, ister daha kapsamlı bir yöntemi tercih edin, Garelik akılda tutulması gereken en önemli şeyin doğrudan cildinize buz koymamak olduğunu söylüyor. Yüzünüz için bir buz silindiri satın alabilir, hatta sadece kağıt havlu veya bez kullanabilirsiniz. Katman, soğuğun nüfuz etmesine izin verecek kadar ince olmalı, ancak buzun cildinize temas etmesine izin vermemelidir. Kiracofe, bunun dondurucu buzdan kaynaklanan kızarıklık, kuruluk ve cilt tahrişini önlemeye yardımcı olacağını söylüyor.
King, soğuk tahriş edici olabileceği ve pullanma ve kızarıklığa neden olabileceği için kuru veya hassas cilde sahip kişilerin yanı sıra rosacea hastalarının da buzlu yüz bakımlarından uzak durmasını öneriyor.
Her üç dermatolog da buz terapisinin resmi klinik deneylerde test edilmediğini vurguladı; bu da bilim adamlarının buz terapisinin işe yarayıp yaramadığını ya da nasıl işe yaradığını bilmediği anlamına geliyor. Kiracofe bunu resmi bir tıbbi tedaviden ziyade “iyi hissetme” terapisi olarak adlandırıyor. Kiracofe, "Eğer hoşunuza gidiyorsa ve size zarar vermiyorsa devam edin" diyor.
