Wilson İlkeleri, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Woodrow Wilson tarafından I. Dünya Savaşı'ndan sonra barışın sağlanması ve uluslararası ilişkilerin düzenlenmesi için ortaya koyduğu 14 maddeden oluşan bir dizi ilkedir. Bu ilkeler ilk kez 8 Ocak 1918 tarihinde Kongre'ye sunulmuştur.
Wilson İlkeleri'nin Temel Maddeleri:
- Diplomatik Açıklık: Uluslararası antlaşmalar açık ve kamuoyuna açık şekilde yapılmalıdır.
- Denizlerde Serbest Geçiş: Denizler tüm bayraklara açık olmalı ve savaş gemileri dahil olmak üzere tüm gemiler uluslararası deniz hukukuna tabi olmalıdır.
- Serbest Ticaret: Ticaret engelleri kaldırılmalı ve adil bir ticaret sistemi oluşturulmalıdır.
- Silahsızlanma: Silah yarışları önlenmeli ve silahlanma sınırlandırılmalıdır.
- Sömürge Halklarının Kendi Kaderini Tayin Hakkı: Sömürge halkları kendi kaderlerini tayin etme hakkına sahip olmalıdır.
- Küçük Milletlerin Korunması: Küçük milletlerin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü uluslararası garantiler altına alınmalıdır.
- Sınırların Yeniden Çizilmesi: Sınırlar adil ve etnik kökenlere dayalı olarak yeniden çizilmelidir.
- İtalya'nın Sınırlarının Düzenlenmesi: İtalya'nın sınırları açıkça belirlenmiş ulusal sınırlar temelinde yeniden çizilmelidir.
- Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Dağılması: Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun halkları uluslararasındaki yeri korunmalı ve güvence altına alınmalı, bu halklara özerk gelişme olanağı tanınmalıdır.
- Polonya'nın Bağımsızlığı: Polonyalıların yaşadığı tartışmasız olan toprakları içine alacak bağımsız bir Polonya devleti kurulmalı, bu devletin denize serbest ve güvenli çıkışı sağlanmalı, siyasi ve ekonomik bağımsızlığıyla toprak bütünlüğü de uluslararası sözleşmeyle güvence altına alınmalıdır.
- Balkan Devletlerinin Bağımsızlığı: Balkan devletlerinin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü korunmalıdır.
- Osmanlı İmparatorluğu'nun Geleceği: Osmanlı İmparatorluğu'nun Türk ve diğer halklarının adil bir şekilde yönetileceği bir yönetim şekli kurulmalıdır.
- Uluslararası Bir Kuruluşun Kurulması: Uluslararası barış ve güvenliği korumak için bir uluslararası kuruluş kurulmalıdır.
- Demokrasinin Geliştirilmesi: Tüm uluslarda demokrasinin geliştirilmesi teşvik edilmelidir.