DEMET İLCE / MUHABİR
2023'ün en çok konuşulan filmlerinden biri, Christopher Nolan'ın yönettiği, nükleer bombayı icat eden adamın biyografik filmi "Oppenheimer"dı. Sadece gişede yaklaşık 1 milyar dolar kazanmakla kalmadı, aynı zamanda 96. Akademi Ödülleri'nde en iyi film ve Cillian Murphy'nin J. Robert Oppenheimer'ı canlandırdığı en iyi erkek oyuncu ödülleri de dahil olmak üzere yedi Oscar kazandı.
Ünlü bilim insanlarına odaklanan biyografik filmler, keşiflerin ardındaki yüzleri insanileştirirken çoğu zaman bilimi açıklama konusunda ince bir çizgide yürümek zorundadır. Burada son on yıllardaki en önemli, etkili bilim biyografilerinden 10'unu ele aldık…
1. HIDDEN FIGURES
2016'da vizyona giren Gizli Sayılar, uzay yarışı sırasında NASA'da matematikçi olarak çalışan üç Siyah kadını konu alıyor. Öne çıkan kadınlar arasında Katherine Johnson, Mary Jackson ve Dorothy Vaughan yer alıyor. Her birinin kendi uzmanlık alanları var; onların, insanların uzay uçuşları üzerinde gerçek etkiler yaratmak için sektörde mevcut sistemik ırkçılıkla mücadele ettiklerini ve çalıştıklarını görüyoruz.
Son yılların en tanınmış biyografik filmlerinden biri olan Gizli Figürler (genel anlamda aynı isimli bir kitaba dayanmaktadır), haklı olarak, tarihte gerçekten kaybolmuş Siyahi kadınları öne çıkarmak gibi neredeyse meta bir amaca hizmet etti. Hampton, VA'daki NASA Langley Araştırma Merkezi'ndeki ortam ve hikayeler çoğunlukla doğru olarak kabul ediliyor ve hikayeye hizmet etmek için bazı değişiklikler yapılıyor.
Bu film her yaştan izleyici için harika bir film ve hatta küçük çocuklar bile temponun ve tanıdık karakterlerin ilgisini çekebilir. Tüm izleyicilere şiddetle tavsiye edilir.
2. EINSTEIN AND EDDINGTON
Başlangıçta bir BBC Two draması olarak yayınlanan Einstein ve Eddington, muhteşem oyuncu kadrosuna ve hikaye anlatımına rağmen geniş çapta göz ardı edildi. David Tennant'ın Sir Arthur Eddington'ı, Andy Serkis'in ise Albert Einstein'ı canlandırdığı film, Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi'nin dünyaya tanıtılmasının ve Eddington'ın buradaki ilişkisinin öyküsünü anlatıyor. Eddington,1919'da bir güneş tutulması sırasında Genel Görelilik'in ilk dolaylı testine yardımcı olmada etkili oldu. Einstein'ın teorileri ve Eddington'un gözlemleri uzun zamandır kabul edilen Newton fizik yasalarıyla çeliştiği için bu, fizikte özellikle çalkantılı bir dönemdi.
Filmdeki önemli bir hikaye, Eddington'ın Cambridge'deki en yakın arkadaşına karşı hissettiği ve tarihi kayıtlarla hiçbir zaman doğrulanmayan romantik hislerine odaklanıyor. Ne olursa olsun, bu film, Birinci Dünya Savaşı'nın arka planına karşı fizik tarihindeki bir anlık görüntünün fantastik bir yeniden anlatımıdır. Genç izleyiciler için biraz yavaş gelse de, muhteşem oyunculuk ve büyüleyici hikaye, bunu bilim ve tarih hayranları için mutlaka izlenmesi gereken bir film haline getiriyor.
3. OCTOBER SKY
Ekim Düşü, roket araştırması temasının yanı sıra, Sputnik 1'in fırlatılmasının ardından Batı Virginia'dan roketçiliğe başlamaya ilham veren dört genç adamın hikayesini anlatıyor. "Rocket Boys" anısına dayanan bu film, klasik bir yükseliş filmi. Önerilere ilham veren bir yaş hikayesi. 1950'lerin sonlarında Appalachians'ın kömür madenciliği bölgelerindeki yaşamı güzel ve dürüst bir şekilde tasvir ediyor.
Film, Wernher von Braun'un Nazi çağrışımlarının ihmal edilmesine rağmen, NASA'da mühendis olma beklentilerine karşı mücadele eden, genellikle kitaba ve kitapta anlatılan hayata sadık bir kömür madencisinin oğlu olan Homer H Hickam Jr.'ın gerçek hikayesine dayanıyor.
Bu film 1999'da gösterime girmesine rağmen aileler ve her yaştan insan için ilham verici bir klasik olmaya devam ediyor.
4. AGORA
Tarihin çok eskilerine uzanan Agora, 4. yüzyılın sonlarında Roma Mısır'ında güneş sistemimizin güneş merkezli modeline meydan okuyan bir kadın olan Hypatia'nın hikayesini anlatan İngilizce bir İspanyolca filmdir. Başrolünü Rachel Weisz'ın paylaştığı film, tarihsel kanıtların bulunmaması nedeniyle anakronik tasvirler ve icatların ve teorilerin Hypatia'ya yanıltıcı atfedilmesi nedeniyle eleştirilerden muaf değil. Bununla birlikte, bu yoğun beyinsel drama, özellikle STEM alanlarındaki kadınlar için bugün hala ilişkilendirilebilecek temaları barındırıyor.
Biraz şiddet içeren ve yoğun temalara sahip olan Agora herkese tavsiye edilmese de kendine özgü konusu ve antik çağdaki bilimi tasvir etmesi burayı izlemeye değer kılıyor.
5. THE IMITATION GAME
Enigma, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi iletişimlerinin şifresini çözmek için geliştirilen Enigma Makinesi'nin ünlü hikayesini anlatıyor. Başrolünü Benedict Cumberbatch'in paylaştığı film, Bletchley Park'taki çalışmaları ve üretilen makinelere yaptığı katkılarla tanınan Alan Turing'in hayatını konu alıyor. Film, matematik ve kriptografinin yanı sıra Alan Turing'in kendisine ve 20. yüzyılın ilk yarısında karşılaştığı zorluklara saygı duruşunda bulunuyor.
Alan Turing'e eşcinsellik nedeniyle dava açılmış ve 1954'te intihar ederek ölmeden önce kimyasal hadım edilmişti. Turing'in kişisel hayatı ve kişiliği konusunda önemli ölçüde özgürlükler tanınmış olsa da film yine de Polislik ve Suç Yasası 2017'nin yürürlüğe girmesine katkıda bulundu. (“Alan Turing Yasası”), İngiltere ve Galler'de eşcinsel eylemleri yasaklayan tarihi yasalar uyarınca ihtar alan veya mahkum edilen erkekler için af yasası görevi görüyor.
Bu ödüllü film genel olarak her yaştan izleyici için kabul edilebilir olsa da temaları genç izleyiciler için yoğun olabilir.
6. TEMPLE GRANDIN
Başrolünü Claire Daines'in paylaştığı Temple Grandin, çiftlik hayvanlarının tedavisinde devrim yaratan otizmli bir kadın olan Temple Grandin'in hayatını ve çalışmalarını inceleyen 2010 yapımı bir filmdir. Kendi anılarından yola çıkan bu film, otizme ve kadınlara yönelik damgalamayı bilimsel alanlarda çok güzel bir şekilde inceliyor. Eleştirmenlerden iyi karşılanan ve birçok ödül kazanan Grandin, Danimarkalıların performansını sanki "tuhaf bir zaman makinesinde geriye gidiyormuş gibi" övdü.
Grandin şu anda Colorado Eyalet Üniversitesi'nde Hayvan Bilimleri profesörü ve otizm hakları ve nöroçeşitlilik hareketlerinin önde gelen savunucularından biri.
PG olarak derecelendirilen bu film, hayvanlarla ilgilenmek ve onlarla çalışmakla ilgilenen daha büyük çocuklar için mükemmel bir izle olabilir, ancak konu hayvanlara zalimce muameleyi içerdiğinden dikkatli olunmalıdır.
7. TESLA
Ünlü mucit Nikola Tesla'nın hayatını anlatan Tesla, icatların ve iş dünyasının iniş çıkışlarını inceliyor. Ethan Hawke, aslında basit bir biyografik filmde muhteşem bir performans sergiliyor. Tesla'nın hayatının ve kariyerinin önemli anlarını yansıtan film, nüansları ve dramayı kaçırıyor ancak ilgilenenler için iyi bir izlence.
Genel olarak her yaş için uygundur ve genç mucitler için ilginç bir saat olabilir, ancak önemli bir kısmının ilişkilere odaklandığının farkındayız. Film bazı ilginç yönetmenlik seçimleri içeriyor ancak genel olarak onun hayatına sadık bir uyarlamadır ve 2020 Sundance Film Festivali'nde Alfred P. Sloan ödülünü kazanmıştır.
8. GORILLAS IN THE MIST
Birkaç on yıl öncesine uzanan bu film, o zamanki başarısına rağmen yeniden keşfedilmeye hazır. Sisteki Goriller, primatolog ve çevreci Dian Fossey'in kariyer değişikliğinin ardından nadir dağ gorillerini incelemek için Afrika'ya taşınmasının ardından hikayesini anlatıyor. Fossey'in çalışması bu gorillerin iletişimini ve sosyal davranışlarını araştırdı ve National Geographic'in dikkatini çekti. Ancak ilgi aynı zamanda gorillerin kaçak avlanma krizine de dikkat çekiyor ve Fossey'i kaçak avlanma karşıtı bir aktiviste dönüştürüyor.
Filmdeki ırksal görüntülerin büyük bir kısmı uygun değil ve eğer bu çağda yapılırsa farklı bir yaklaşımın benimseneceği düşünülebilir. Bazı eleştirmenlerin Fossey'e ve onun kişiliğine oldukça tarafsız bir şekilde yaklaşmasını incelemesine rağmen film, özellikle Sigourney Weavers'ın performansını ve gorilleri hem canlı hem de yapay olarak nasıl entegre ettiğini vurgulayan düzinelerce ödül adaylığıyla dikkat çekiyor.
Film oldukça şiddetli ve üzücü ama dağ gorilleri ve kaçak avlanma karşıtı hareketler üzerine yapılan çalışmalar açısından tarihteki önemli bir anı vurguluyor.
9. AMMONITE
Romantik dram Ammonite, 1800'lerin ortasında fosil toplayıcısı ve paleontolog olan Mary Anning'in kişisel yaşamını ve mücadelelerini inceliyor. Kate Winslet'in Mary Anning rolünde ve Saoirse Ronan'ın arkadaşı ve sonunda sevgilisi Charlotte Murchison rolünde oynadığı film, ağırlıklı olarak Dorset'teki deniz kıyısındaki fosil toplamanın arka planında ikilinin romantik ilişkilerini araştırıyor.
Bilimsel bir bakış açısıyla film, fosillerin nasıl keşfedildiğine, incelendiğine, satıldığına ve bağışlandığına ışık tutuyor; çoğu zaman onları ortaya çıkaran çalışmaları (özellikle kadınların) göz ardı ediyor. Anning'in cinselliğine dair tarihsel bir kanıt olmasa da, eşcinsel geçmişi sıklıkla heteroseksüel bir bakış açısıyla anlatıldığı için bu bir kenara atılamaz. Ne olursa olsun, Mary Anning, Manş Denizi boyunca uzanan Jura deniz fosil yataklarında düzinelerce keşif yapan önemli bir paleontologdu. O dönemde kadın olması nedeniyle sık sık ve neredeyse tamamen göz ardı ediliyordu. Hikayesi büyüleyici ve onun paleontolojiye katkısını vurgulayan her hikaye övülmeli.
Bu film, acımasız İngiliz kıyılarının ve Viktorya dönemi yaşamının önemli bir rol oynadığı güzel, yavaş bir dramadır. Önemli miktarda çıplaklık ve seks içerdiğinden genç izleyicilere önerilmez.
10. THE MAN WHO KNEW INFINITY
Başrolünü Dev Patel'in paylaştığı Sonsuzluk Teorisi, matematikçi Srinivasa Ramanujan'ın hayatını ve I. Dünya Savaşı sırasında Hindistan Madras'taki yoksulluktan Cambridge Üniversitesi'ne geçen hayatını araştırıyor. Jeremy Irons'ın canlandırdığı Profesör GH Hardy'nin vesayeti altında Ramanujan, önemli teorik matematikçi. Onun Profesör Hardy ile olan dostluğu ve ilişkisi, filmin en önemli draması ve yeni bir ülkede hayatı sürdürmenin yanı sıra memlekette de ilişkileri sürdürme mücadelesidir.
Gerçek hayattaki matematikçilerin filmle işbirliği yaptığı film, matematiği ve profesyonel matematikçileri doğru bir şekilde tasvir etmesi nedeniyle övgüyle karşılanıyor ve çoğu zaman Good Will Hunting ile karşılaştırmalar yapılıyor. Genel olarak tüm izleyicilere uygundur ve ünlü matematikçilerin hayatlarının güzel bir tasviridir.