Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçelerine ilişkin sunum yaptı.
“Turizm gelirimiz bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,6 oranında artarak 46,9 milyar dolara yükselmiştir”
Türkiye'ye bu yıl içerisinde ekim ayına kadar gelen ziyaretçi sayısını paylaşan Bakan Ersoy, “2024 yılı Ocak-Eylül döneminde ülkemize gelen toplam ziyaretçi sayısı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,7 oranında artarak 49,2 milyon kişi olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde turizm gelirimiz bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,6 oranında artarak 46,9 milyar dolara yükselmiştir” ifadelerini kullandı.
Yıl sonuna kadar 60 milyar dolar turizm geliri hedefleniyor
2017 yılında Türkiye'nin ağırladığı ziyaretçi sayısı ile dünyada 8'inci sırada olduğunu hatırlatan Bakan Ersoy, “Türkiye 2023 yılında Fransa, İspanya, ABD ve İtalya'nın ardından 5'inci sırada yer almıştır. Turizm geliri sıralamasında ise 2017 yılında 15'inci sırada yer alan Türkiye, 2023 yılında 7'nci sıraya yükselmiştir. Turizm alanındaki bu ivme, yıl sonu itibarıyla ülkemizin hedeflenen 61 milyon toplam ziyaretçi ve yaklaşık 60 milyar dolarlık toplam turizm geliri rakamlarına emin adımlarla yürüdüğünü göstermektedir” diye konuştu.
“2024 yılında konaklama tesisi kapasitesi 2 milyon 250 bin yatağa ulaşmıştır”
Türkiye'ye gelen ziyaretçiler için yatak kapasitesinin arttırıldığına dikkati çeken Ersoy, 2002 yılında konaklama tesisi yatak kapasitesi 804 bin iken 2024 yılı Ekim ayı sonu itibarıyla konaklama tesisi yatak kapasitesi hâlihazırda belgelendirme işlemleri devam edenlerle birlikte yaklaşık 2 milyon 250 bin yatağa ulaşmaktadır” ifadesini kullandı.
Türkiye'nin dünyaya tanıtımı için çalışmaya devam ettiklerini söyleyen Ersoy, “2024 yılı sonuna kadar; TGA'nın koordinasyonunda CNN, BBC, Al Jazeera, Euronews ve Bloomberg gibi 200'e yakın ülkede yayın yapan global kanallarda 38 bin 647 spot yayını ve 130 adet televizyon ve dijital program yayını; dijital mecralarda ise 77,5 milyonun üzerinde gösterim sayılarına ulaşacağımızı öngörüyoruz. Yine bu dönemde 14 tanıtım ve reklam filmimiz 38 ülkedeki yerel TV kanallarında yayınlanmaya devam edecektir” şeklinde konuştu.
Türkiye'nin turizmde rekabet gücünü arttırmak için Paris İklim Anlaşması gibi uluslararası yükümlülükleri yerine getirmek amacıyla sürdürülebilir turizm çalışmalarının sürdüğünü kaydeden Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, şunları kaydetti:
“Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi ile yapılan iş birliği çerçevesinde, 2024 yılı itibarıyla 19 bini aşkın tesis sürdürülebilir turizm sertifikası almıştır. Bakanlığımız, sürdürülebilir turizmin en önemli unsurlarından birinin de yetişmiş insan gücü olduğu bilinciyle Mesleki Turizm Eğitimleri düzenlemeye devam etmektedir. 2024 yılı Ekim sonu itibarıyla toplam 60 eğitim düzenlenmiş, bin 299 turizm çalışanına belge verilmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı ile imzalanan Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme İş Birliği Protokolü kapsamında 2024 yılı itibarıyla 65 adet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile 48 adet otel grubu eşleşmiştir.”
Bakan Ersoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“2024 yılında bu destekler kapsamında, kış ve termal turizm altyapı çalışmaları, atık su tesisleri ve bağlantılı altyapıları, ücretsiz girişli halk plajları yapımı ve çevre düzenlemesi gibi işler için yaklaşık 1,3 milyar liralık ödenek ayrılmıştır.
Bu çalışmalardan biri olan ve Bakanlığımızca Şubat 2023 tarihinde yapımına başlanılan, 45 bin 000 metreküp gün kapasiteli ‘Antalya Kemer-Çamyuva Atıksu Arıtma Tesisi ve Bağlantılı Altyapı Tesisleri Yapım İşi' Nisan 2024'te tamamlanarak hizmete açılmıştır.”
Bakan Ersoy, “Neolitik Çağ Araştırma Projesi kapsamında da Göbeklitepe/Karahantepe, Sayburç, Çakmaktepe, Sefertepe, Mendik Tepe, Harbetsuvan ve Gürcütepe'de kazı çalışmaları yapılmaktadır. Projenin bir uzantısı olarak dünyada ilk kez düzenlenen Dünya Neolitik Kongresi'ne de Şanlıurfa ev sahipliği yapmıştır. 63 ülke ve 486 uluslararası kurumdan yaklaşık bin saygın bilim insanının katılımıyla gerçekleştirilen kongremiz eşsiz bir bilimsel zirve olmuş ve bilim dünyasında büyük yankı uyandırmıştır” ifadelerine yer verdi.
“Müzekart uygulaması, hayata geçirildiği 2008 yılından bugüne kadar yaklaşık 26,7 milyon vatandaşımız ile buluşmuştur”
Bakan Ersoy, “Bakanlığımıza bağlı müzeler ve örenyerleri ile Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığımıza bağlı ziyaret alanlarının yanı sıra Milli Saraylar İdaresi Başkanlığına bağlı 13 ziyaret alanına da giriş olanağı sağlayan Müzekart uygulaması, hayata geçirildiği 2008 yılından bugüne kadar yaklaşık 26,7 milyon vatandaşımız ile buluşmuştur” diye konuştu.
“Gece müzeciliği kapsamında müzelerimiz 310 bin kişi tarafından ziyaret edildi”
Gece müzeciliğine de dikkati çeken Bakan Ersoy, “Bu kapsamda, antik kentlerimizi aydınlatarak, sıcak hava şartlarında gündüz tercihini deniz-kum-güneş üçlüsünden yana kullanan misafirlerimizin örenyerlerimizi gece de gezebilmelerine imkan sağladık. Bugün itibarıyla Efes, Hierapolis, Patara, Side ve Kapadokya gibi önemli kültür destinasyonlarımızda projemizi hayata geçirdik. Olympos, Syedra, Perge ve Aspendos'ta da bu çalışmalar devam etmektedir. Gece müzeciliği kapsamında müzelerimiz; 310 bin kişi tarafından ziyaret edilmiştir” ifadelerini kullandı.
“Efes Deneyim Müzesi de ‘En İyi Müze' kategorisinde ödüle layık görülmüştür”
Ersoy, “Bakanlığımıza bağlı Tunceli Müzesi, 2023 yılında Avrupa'nın en iyi ikinci müzesi seçilmiş; deneyimsel müzeciliği tarihsel hikâye anlatıcılığıyla birleştiren dünyadaki ilk müzelerden biri olan Efes Deneyim Müzesi de ‘En İyi Müze' kategorisinde ödüle layık görülmüştür. Ayrıca Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzemiz, Avrupa'da yılın müzesi ödülüne aday gösterildi. Bulunduğu bölgede bir odak noktası olan Antalya Müzesini, çok daha fazla eserimizin sergilenmesine imkan verecek çağdaş müzecilik anlayışı ile yeniden inşa ederek bu alanda özel bir eseri daha ülkemize kazandırıyoruz” ifadelerini kullandı.
Deprem bölgesinde bulunan illerdeki restorasyonun devam ettiğinin altını çizen Bakan Ersoy, “Tescilli yapılarda, deprem sonrası kültür enkazının ayrıştırılmasına ve desteklenmesine yönelik işler için ve Gaziantep Kalesi, Adıyaman Kahta Kalesi, Hatay Arkeoloji Müzesi, Elbistan Müzesi deprem sonrası onarım çalışmalarında 3 milyar lira ödenek kullandık. Bu kısıtlı süre zarfında, deprem bölgesinde yürüttüğümüz bütün çalışmalardan bahsetmemiz mümkün değildir ancak söz konusu çalışmalarımızın artarak devam edeceğini vurgulamak isterim” şeklinde konuştu.
Bakan Ersoy, deprem bölgesinde etkilenen yapıların bazılarının restorasyon çalışmasının tamamlandığını belirterek, şöyle konuştu:
“Depremden etkilenen illerimizde; Hatay Müze Kent Kütüphanesi yapımı, St. Pierre Anıt Müzesi, Malatya Atatürk Evi ve Arkeoloji Müzesi ile Beşkonaklar Müzesinin restorasyon, teşhir tanzim ve güçlendirme çalışmaları, Adıyaman Kahta Kalesi ve Adıyaman Müzesi onarımı, Diyarbakır Paşa Hamamı, Saint George Kilisesi ve Çardaklı Hamamının Restorasyonu; Gaziantep Zeugma Mozaik ve Arkeoloji Müzesinin Onarımı ile Gaziantep Kalesi Restorasyonu, Kahramanmaraş Elbistan Müzesi Hasarlarının giderilmesi, Kilis Ravanda Kalesi ve Alaeddin Yavaşça Müzesi Restorasyonu, Şanlıurfa Harran Kalesi, Siverek Kalesi restorasyonu ile Arkeoloji ve Mozaik Müzesinin hasarlarının giderilmesi ve de Adana Anavarza Zafer Kapısı Acil Müdahale Uygulamaları 2024 yılında Bakanlığımızca tamamlanmıştır.”
“Tescilli taşınmaz kültür varlıklarının sayısı 126 bin 552'ye yükseltildi”
Ersoy, “Bakanlığımızın tüm bu özverili çalışmaları neticesinde ülkemizdeki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının sayısı 126 bin 552'ye, sit alanlarının sayısı ise 25 bin 863'e yükselmiş bulunmaktadır. Bu rakamlar, kültürel mirasımıza verdiğimiz önemi ve sorumluluk bilincimizi de ortaya koymaktadır” diye konuştu.
“Vakıf eserlerine yönelik ihya çalışmalarının sayısını 5 bin 913'e çıkardık”
Bakan Ersoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Kültür varlıklarımızın restorasyonundan bahsetmişken bu alanda Vakıflar Genel Müdürlüğümüz vasıtasıyla gerçekleştirdiğimiz çalışmalara da değinmek istiyorum. Vakıf eserlerine yönelik ihya çalışmalarının sayısı 2002 yılı öncesi 10 yıllık dönemde sadece 46 iken, bu sayıyı 2002-2024 yılları arasında 5 bin 913'e çıkardık. Yaklaşık 130 katlık bir artıştan bahsediyoruz. Yıl sonuna kadar 154 eserin onarım ve restorasyonunun yanı sıra Osmanlı coğrafyasında da 43 ihya çalışmasını tamamlamış olacağız.”
“Osmanlı'dan miras bir gelenek olan aşevi sayımızı 3'e çıkardık”
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, şunları kaydetti:
“2024 yılı içerisinde, İstanbul Eyüp'te bulunan Mihrişah Valide Sultan İmaretine ilave olarak Ankara Hacı Bayram Veli ve Tokat Gülbahar Hatun imaretlerini açtık. Böylece, Osmanlı'dan miras bir gelenek olan aşevi sayımızı 3'e çıkarmış olduk.
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından, 40 bin ilk-ortaokul ve lise öğrencisi ile 10 bin üniversite öğrencisi olmak üzere toplam 50 bin öğrenciye burs, 7 bin 500 yetim çocuğumuz ile engelli vatandaşımıza aylık verilmektedir. Ayrıca her ay düzenli olarak adrese teslim şeklinde 75 bin ihtiyaç sahibi aileye gıda kolisi ulaştırılmaktadır.”
“2024 yılında Filistin ve Gazze'ye 125 bin gıda kolisi insani yardım gönderilmiş”
Gazze'ye yapılan yardımlara da değinin Bakan Ersoy, “2024 yılında Filistin ve Gazze'ye 125 bin gıda kolisi insani yardım gönderilmiş ve bazı Balkan ülkeleri ile birlikte toplam 146 bin gıda kolisi yurt dışındaki ihtiyaç sahiplerine gönderilmiştir. Ramazan ve Kurban bayramları öncesinde 35 bin öksüz-yetim çocuğumuza bayramlık kıyafet ve ayakkabı yardımı yapılmıştır. Ayrıca vakfiyelerdeki çeşitli hayır şartları da yerine getirilmektedir” ifadelerini kullandı.
“Yıl içinde 2 bin 858 adet yazma ve nadir matbu eser daha satın alınarak kütüphanelere kazandırılmıştır”
Türkiye'nin yazma eser mirasının çok büyük bir öneme sahip olduğunu aktaran Bakan Ersoy, şunları kaydetti:
“Hâlihazırda 24 kütüphaneye ait 286 koleksiyonda bulunan 616 bin adet yazma ve matbu eser künye bilgileri, 450 bin eserin dijital görüntüleri Yazma Eserler Veritabanı üzerinden hizmete sunulmaktadır.
Yıl içinde 2 bin 858 adet yazma ve nadir matbu eser daha satın alınarak kütüphanelere kazandırılmıştır. Başkanlığımızca yürütülen ‘1001 Eser Projesi' kapsamında da kendi alanlarının başyapıtı ve birincil kaynağı konumunda bulunan yazma eserler; çeviri, inceleme ve tıpkıbasım türünden neşirlerle gün yüzüne çıkarılmakta ve bilim insanlarının istifadesine sunulmaktadır. Bugüne kadar Bakanlığımızca ülkemize kazandırılan 122 adet kültür merkezi bulunmakta olup bunlardan 36'sı yerel yönetimlere tahsis edilmiştir.”
Ersoy, “Hâlihazırda yapımı devam eden Ardahan Kültür Merkezinin bu yılın sonunda, Ordu-Ünye ve Van Kültür Merkezlerinin 2025 yılında, yeni yapımına başlanacak olan Malatya Kültür Merkezinin ise yine 2025 yılı içerisinde tamamlanması hedeflenmektedir. Ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan 241 kültür evi ve kültür merkezi inşaatına da destek sağlanmıştır” diye konuştu.
“Bakanlığımızca 258 milyon lira ödenek ile 355 cemevimizin bakım-onarım ve tefrişat talepleri karşılanmıştır”
Cemevlerinin ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik çalışmalar da yaptıklarını aktaran Bakan Ersoy, şu ifadelere yer verdi:
“Bakanlığımızca 258 milyon lira ödenek ile 355 cemevimizin bakım-onarım ve tefrişat talepleri karşılanmıştır. Cemevlerinin fiziki kapasitesinin artırılması kapsamında deprem bölgesine öncelik verilmiş ve bu bölgede bulunan 97 cemevinin talepleri karşılanmıştır. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile deprem bölgesinde 13 yeni cemevinin yapılması için altyapı çalışmaları tamamlanmıştır.”
“829 cemevinin aydınlatma gideri, Bakanlığımız tarafından karşılanmaktadır”
Ersoy, “‘Cemevlerinin Aydınlatma Giderlerinin Ödenmesine Dair Yönetmelik' hükümleri çerçevesinde bugün itibarıyla toplam 829 cemevinin aydınlatma gideri, Bakanlığımız tarafından karşılanmaktadır. Bakanlığımız bünyesinde ‘Kaygusuz Abdal Alevilik-Bektaşilik İhtisas Kütüphanesi ve Dokümantasyon Merkezi' kurduğumuzu da memnuniyetle belirtmek isterim” diye konuştu.
Bakan Ersoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Devlet tiyatrolarımız 75 yıllık tarihinde rekor seyirci sayısına ulaşarak yüzde 66 artışla 2.2 milyon seyirciye ulaşmıştır. Yeni vizyonuyla 2023-2024 tiyatro sezonunda 105'i yerli, 119'u çeviri olmak üzere toplam 224 oyun sergilemiş olup 6 bin 152 temsil ile 737 turne gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Türk tiyatro sanatını ve edebiyatını uluslararası düzeyde tanıtmak amacıyla 12 ülkede toplam 26 temsil verilmiş, bu alanda yüzde 17'lik bir artış olmuştur. ‘Hiçbir Yeri Unutmadık' mottosuyla sahnesi olmayan ilçe ve köylere -özellikle deprem bölgelerine- Kamyon Tiyatro ile gidilmiş; toplamda 55 il, 80 ilçede 42 bin seyirciyle buluşulmuştur. Ayrıca Filozof Çocuklar Projesi kapsamında, 3-6 yaş okul öncesi çocuklar için 30 kişilik gruplara özel gerçekleştirilen 148 temsilde 7 bin çocuğumuz tiyatroyla buluşturulmuştur.”
“Sinema alanındaki desteklerimizi, 374 milyon lira gibi rekor bir seviyeye yükseltmiş olduk”
Sinema sektörüne verilen destekleri de anlatan Bakan Ersoy, şunları kaydetti:
“2024 yılı Ekim ayı itibarıyla; uzun metrajlı sinema filmi, belgesel yapımı, senaryo yazımı, kısa film yapımı ve animasyon film yapımından oluşan toplam 156 projeye yaklaşık 257 milyon lira destek verdik.
Bununla birlikte, sinema salonlarımıza destek olmak ve sinemaya giden izleyici sayısını artırmak amacıyla sağladığımız ‘Yerli Film Gösterim Desteği' kapsamında 108 sinema salonu işletmesini destekledik.
Ayrıca yine 2024 yılı Ekim ayı itibarıyla sinema alanında yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen 127 kültürel ve sanatsal etkinliğe destek sağladık. Bütün bunlarla birlikte sinema alanındaki desteklerimizi, 374 milyon TL gibi rekor bir seviyeye yükseltmiş olduk.”
Yunus Emre Enstitüsü
Yunus Emre Enstitü'nün gerçekleştirdiği projelere de dikkati çeken Bakan Ersoy, şöyle konuştu:
“Kültürel diplomasi kapsamında ülkemizi temsil eden Yunus Emre Enstitümüz, 68 ülkede 92 yurt dışı temsilciliği ile ülkemizin yumuşak güç potansiyelini etkin bir biçimde kullanarak faaliyetlerini devam ettirmektedir.
Enstitümüz, farklı ülkelerdeki okullarda Türkçenin seçmeli veya zorunlu yabancı dil olarak okutulmasına yönelik çalışmalarını ‘Tercihim Türkçe Projesi' ile yürütmektedir. Proje kapsamında 2024 yılında 20 binden fazla öğrenci Türkçe öğrenmiştir.
Enstitümüz, yurt dışında dil bayrağımızı farklı iklimlerde dalgalandıracak Türkologları yetiştiren Türkoloji bölümlerini ‘Türkoloji Projesi' ile desteklemektedir.
Enstitümüz tarafından geliştirilen, Türkçenin uluslararası geçerliğe sahip ilk dil sınavı olan Türkçe Yeterlik Sınavı, 2024 yılında 52 ülkede uygulanmış olup 4 binden fazla kişi bu sınavlara katılım sağlamıştır.”
TİKA 5 kıtada 170'den fazla ülkede 32 bine yakın proje ile faaliyet gerçekleştiriyor
TİKA'nın faaliyetlerine de değinen Bakan Ersoy, “32'nci yılını geride bırakan TİKA Başkanlığımız, Türkiye'nin yardım elini farklı coğrafyalara ulaştırma görevini, her biri ayrı başarı hikâyesi olan çalışmalarıyla sürdürmektedir. Bugüne kadar, uluslararası kalkınma iş birliği alanında 5 kıtadaki 170'den fazla ülkede 32 bine yakın proje ve faaliyet gerçekleştiren TİKA, merkez teşkilatı ve 61 ülkedeki program koordinasyon ofisleri ile dünyada örnek alınan, son derece saygın bir kurumdur” ifadelerini kullandı.
“RTÜK'ün 2025 yılı Bütçe teklifi 1 milyar 919 milyon 952 bin liradır”
Bakan Ersoy, RTÜK'ün bütçesine ilişkin ise “Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun 2025 yılı Bütçe teklifi 1 milyar 919 milyon 952 bin liradır. Üst Kurul bütçesinin milletimiz ve devletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum. Üst Kurul ile ilgili siz değerli komisyon üyelerimizden gelecek soruları da cevaplandırmaktan memnuniyet duyacağımızı ifade etmek isterim” ifadelerini kullandı.
“Denetim raporlarında yer alan bulgular ağırlıklı olarak usule ilişkin hatalardan kaynaklanmakta”
Bakan Ersoy, Sayıştay raporlarına ilişkin ise “Denetim raporlarında yer alan bulgular ağırlıklı olarak usule ilişkin hatalardan kaynaklanmakta olup bu hataların giderilmesine yönelik tüm Bakanlık birimlerimiz talimatlandırılmış ve düzeltici işlemlerde son aşamaya gelinmiştir. Bakanlığımızı denetleyen tüm denetçilere, titiz ve özverili çalışmaları için teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.
Bakanlığın 2025 yılı bütçesi 53 milyar 202 milyon 392 bin lira olarak öngörülüyor
Bakan Ersoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bakanlığımıza tahsis edilen 2023 yılı bütçesi, Bakanlığımız politika ve hedefleri doğrultusunda; etkili, ekonomik ve verimli kullanılmıştır. 2025 yılı bütçemiz bağlı ve ilgili kuruluşlarımız dâhil olmak üzere 53 milyar 202 milyon 392 bin TL olarak öngörülmektedir. Bu bütçemizin 37 milyar 193 milyon 392 bin TL'si cari bütçe, 16 milyar 9 milyon TL'si yatırım bütçesi olarak öngörülmüştür.”
