DEMET İLCE /MUHABİR
İlaç üreticisi Eli Lilly'deki bilim insanları, yalnızca birkaç hafta önce, örneğin, yağ iğnesinin horlamayı "tedavi etmeye" yardımcı olabileceğini iddia etmişti.
İğneler, normalde yemekten sonra salgılanan GLP-1 adlı hormonu taklit ederek çalışıyor.
Bu da kişilerin tok hissetmesine neden olur ve iştahlarını azaltır.
Son birkaç yılda Birleşik Krallık'ta sentetik hormon içeren birçok ilaç piyasaya çıktı.
Aktif maddesi semaglutid olan Ozempic , tip 2 diyabeti tedavi etmek için reçete ediliyor ve kullanıcıların kilo vermesini sağlama gibi ek bir faydaya da sahip.
Üreticisi Novo Nordisk, geçen yıl İngiltere'de piyasaya sürülen obeziteyi tedavi etmek için Wegovy markası altında daha yüksek dozda semaglutid piyasaya sürdü.
Tirzepatid içeren Mounjaro KwikPen, Birleşik Krallık düzenleyicileri tarafından diyabet ve kilo verme tedavisi olarak onaylandı.
Bir diğeri ise obeziteyle mücadele için NHS'de Saxenda olarak reçete edilen liraglutid.
İşte bilim adamlarının iğnelerin sahip olabileceğini iddia ettiği diğer tüm faydalar.
Horlamayı iyileştirebilir...
Araştırmacılar, yağ yakıcı iğnelerin, uyku apnesi adı verilen altta yatan bir sağlık sorununu tedavi ederek horlamayı susturabileceğini söylüyor.
Siz uyurken nefesinizin durması ve başlaması, onların nefes nefese kalmasına, horlamasına ve gece boyunca sıçrayarak uyanmalarına neden olur.
Uyku Apnesi Vakfı'na göre yaklaşık 10 milyon İngiliz'in buna sahip olduğu düşünülüyor.
Aşırı kilolu veya obez olmak, kişinin solunum yollarını daraltarak bu duruma yakalanma riskini artırabilir.
İlaç üreticisi Eli Lilly, obezite ve uyku apnesi olan yetişkinler üzerinde iki çalışma yürüttükten sonra, Mounjaro'nun yağ iğnesinin insanların gece boyunca nefes alma sorunu yaşama sayısını azaltabileceğini iddia etti.
52 hafta sonra, 10-15 mg Mounjaro enjeksiyonu yapılanlar ortalama olarak saatte neredeyse 30 daha az tehlikeli solunum olayı yaşadı, bu da yüzde 55'lik bir düşüşe tekabül ediyor.
Buna karşılık, plasebo ilacı alan katılımcılarda yalnızca 4,8 daha az olay yaşandı, bu da yüzde beşlik bir azalmaydı.
Aynı zamanda kilo verme ilacı kullananlar vücut ağırlıklarının yaklaşık yüzde 18'ini de kaybettiler; ilaç devi, gece rahatsızlıklarındaki azalmanın doğrudan arkasında bunun olduğunu söyleyebilirdi.
Alzheimer'ı önleyebilir ...
Ozempic ve Wegovy gibi ilaçlar bilişsel bozuklukları etkileyebilir ve hatta Alzheimer'ı önleyebilir.
Bu düşünce, tip 2 diyabetli kişileri beş yıl boyunca takip eden bir Danimarka araştırmasından kaynaklanıyor.
Bilim adamları, kilo verme iğnesi olanların, ilacı kullanmayanlara kıyasla demans geliştirme olasılığının daha düşük olduğunu buldu.
Ancak Alzheimer Derneği'ne göre, tip 2 diyabetle ilişkilendirilen obezitenin Alzheimer riskini artırdığı zaten biliniyor.
Bu, hastalığa karşı fayda sağlayan şeyin sadece zayıflama etkileri olabileceğini düşündürmektedir.
İngiltere'de 600.000'den fazla insan demansın bir numaralı nedeni olan Alzheimer hastalığına sahip.
Hafızayı, düşünme becerilerini ve sonunda en basit görevleri yerine getirme yeteneğini yavaş yavaş yok eden bir beyin bozukluğudur.
2021'de başlayan iki çalışma, hastalığın erken evrelerindeki kişilerde semaglutidin plaseboya karşı etkilerini değerlendiriyor.
Ancak hastalığın etkisini göstermesi uzun zaman aldığından sonuçların 2026 sonrasına kadar çıkması beklenmiyor.
Bu arada, bu durumu geliştirme riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz yaşam tarzı değişiklikleri vardır.
Bunlar arasında aktif kalmak, sağlıklı beslenmek, sağlıklı kiloyu korumak ve sigarayı bırakmak yer alır.
Doğurganlığınızı artırabilir...
Bazı kadınların semaglutid iğneleri aldıktan sonra beklenmedik bir şekilde hamile kaldıkları bildiriliyor.
Bu, ABD'deki bazı doktorların, kadınlarda kısırlığın önde gelen nedenlerinden biri olan polikistik over sendromunu (PKOS) tedavi etmek için ilaç reçete etmesine yol açtı.
Bu duruma sahip birçok kişi aşırı kiloludur ve genellikle 'erkeklik hormonu' olarak düşünülen testosteron düzeylerinin daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Araştırmacılar kilo verme ilaçlarının PKOS'lu kişilerde hormonları düzenlemeye yardımcı olabileceğini ve böylece semptomları ve komplikasyonları azaltabileceğini düşünüyor.
PKOS tanısı alan 27 obez hastayı içeren bir çalışma, altı ay semaglutid aldıktan sonra ortalama 25 lbs (11,5 kg) kaybettiklerini ve daha düzenli adet dönemleri geçirdiklerini buldu; bu da PKOS'larının iyileştiğine işaret ediyor.
Los Angeles'taki Kadın Hastanesi tarafından yürütülen bir başka araştırmada ise Victoza ve Saxenda'daki aktif madde olan liraglutidin testosteron düzeylerini önemli ölçüde azalttığı bulundu.
Ancak İngiliz bilim insanları yakın zamanda bu aşıların doğum kusurlarına yol açabileceği ve hamile kalmaya çalıştıktan sonraki iki ay içinde alınmaması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.
Genel olarak kilo kaybı doğurganlığı artırabilir çünkü fazla kilolu olmak hormon seviyelerini etkileyebilir.
Ancak semaglutid hamile kadınlar üzerinde hiçbir zaman test edilmediğinden onları veya bebeklerini nasıl etkileyeceğini bilmiyoruz.
Yaşlanmayı yavaşlatabilir...
İnsanlar yaşlandıkça kas kaybetme ve vücut yağı kazanma eğilimi gösterirler; bu da yaşlı yetişkinlerde sıklıkla görülen kırılganlık ve kas kütlesi ve gücü kaybı gibi durumları besler.
Şu anda semaglutid gibi ilaçların bu süreci yavaşlatıp yavaşlatamayacağını araştıran bazı denemeler yapılıyor.
Texas Üniversitesi'nden Dr. Tiffany Cortes böyle bir deney yürütüyor.
Umudunun, yağ enjeksiyonlarında kullanılan bileşenlerin, doğrudan kilo verme veya başka yollarla yaşlı insanların fiziksel fonksiyonlarını yeniden kazanmalarına yardımcı olabilmesi olduğunu söyledi.
Yağ enjeksiyonları vücudunuzun genç görünmesini sağlayabilirken, yüzünüzde tam tersi bir etki yaratabilir.
Kullanıcılar, büyük kilo kaybından sonra cildin kollajen kaybetmesinin neden olduğu sıska görünümü tanımlamak için kullanılan 'Ozempik yüz' adı verilen yan etkilerle ilgili deneyimlerini paylaşıyorlar.
İnsanların uyuşturucuyu, sigarayı veya içkiyi bırakmasına yardımcı olabilir...
Görünen o ki kilo verme iğneleri, yemek yeme dürtüsünü durdurduğu gibi uyuşturucu isteğini de bastırabiliyor.
İğnelerin tokluk hissini artırdığı ve görünen o ki sadece yiyecekle değil uyuşturucuyla da bağlantılı ödülü azalttığı biliniyor.
Penn Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, ağrı kesici bağımlısı insanlar için liraglutidin rehabilitasyonda iki hafta kadar iyi olduğunu ortaya çıkardı.
Opioid bağımlılığından kurtulan 20 kişi üzerinde yapılan testler, günde bir kez iğneyi alan hastaların, rehabilitasyona girenlere göre yüzde 40 daha az istek duyduğunu ortaya çıkardı.
Bazı hastalar ise hiç istek duymadı.
Kemirgenler üzerinde yapılan daha önceki çalışmalar, tedavinin nikotin ve kokain bağımlılığında da işe yarayabileceğini öne sürüyordu.
Diğer bilim adamları alkol bağımlılığı üzerindeki etkilerini araştırıyorlar.
Fikir, diyabet için GLP-1 ilaçları verilen kişilerin içki tüketiminde azalma olduğunu bildirmelerinin ardından ortaya çıktı.
Kalp krizi veya felç riskini azaltabilir...
Araştırmacılara göre bu ince iğne kalp krizi riskini de azaltabilir.
Sağlıklı bir kiloya sahip olmak, felç ve vasküler demans gibi kalp ve dolaşım hastalıkları geliştirme riskinizi azaltabilir.
İngiliz Kalp Vakfı (BHF), aşırı kilo taşımanın atardamarlarınızda yağlı maddelerin birikmesine yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Görevi kalbe kan taşımak olan atardamarın tıkanması kalp krizini tetikleyebilir.
Aynı şey beyne kan taşıyan bir arterde de meydana gelirse, bu durum felce neden olabilir.
Bu nedenle, kilo vermenize yardımcı olabilecek enjeksiyonların aynı zamanda kardiyovasküler sorun riskinizi de azaltabilmesi belki de pek şaşırtıcı değildir.
Bir çalışma, Wegovy gibi haftada 2,4 mg semaglutid enjeksiyonu almanın 'büyük olumsuz kardiyovasküler olay' riskini yüzde 20 azaltabildiğini buldu.
Bu, Wegovy'yi üreten ilaç üreticisi Novo Nordisk tarafından yürütülen bir araştırmaya göre.
2023 çalışmasına, aşırı kilolu veya kardiyovasküler hastalığı olan obez ve diyabet geçmişi olmayan 45 yaş üstü 17.604 yetişkin katıldı.
Katılımcılar iki gruba ayrıldı. Bir gruba Wegovy enjeksiyonu yapılırken diğerine plasebo verildi.
Parkinson hastalığını yavaşlatabilir mi?
Onlarca yıldır Parkinson hastalığına karşı mücadelede çok az ilerleme kaydedildi.
Ancak bu ay Fransız araştırmacılar, kilo verme aşısı kullanan kişiler arasında yapılan bir yıllık çalışmada ilk umut ışığını bildirdiler: hastalıkta hafif bir yavaşlama.
Parkinson dünya çapında 10 milyon insanı etkileyen ve şu anda tedavisi bulunmayan yıkıcı bir sinir sistemi bozukluğudur.
Semptomlar arasında titreme, yavaşlık ve sertlik ve denge güçlüğü yer alır.
Bu yürüme, konuşma ve yutma güçlüğüne yol açabilir. Birçok hastada demans gelişir.
The New England Journal of Medicine'de yayınlanan makale, erken dönem Parkinson hastalığı olan ve rastgele ilaç - liksisenatid - veya plasebo almak üzere atanan ve bir yıl boyunca takip edilen 156 kişiyi içeriyordu.
Bu süre zarfında, titreme, sertlik, yavaşlama ve denge gibi Parkinson semptomları plasebo alanlarda kötüleşti, ancak ilacı alanlarda kötüleşme olmadı.
Araştırmacılara göre etki "mütevazı" idi.
Ancak bunun nedeninin Parkinson hastalığının yavaşça kötüleşmesi olabileceğini ve bir yıl daha takip edildiğinde farkların çok daha büyük hale gelebileceğini eklediler.
Çalışmalar, tip 2 diyabetli kişilerin Parkinson hastalığı riskinin yüksek olduğunu defalarca ortaya koymuştur.
Ancak şeker hastalığını tedavi etmek için GLP-1 ilacı kullananlarda bu artan risk azalıyor.
Parkinson's UK'ye göre, GLP-1 reseptörleri beyinde de bulunduğundan, lixisenatid gibi diyabet ilaçları Parkinson tedavisi için bilim adamları tarafından inceleniyor.
Önceki deneyler, bunları aktive etmenin dopamini artırabileceğini, antiinflamatuar özelliklere sahip olabileceğini, enerji üretimini artırabileceğini ve hücre hayatta kalma sinyallerini açabileceğini buldu.
Lixisenatide, Parkinson için klinik denemelerden geçen ikinci diyabet ilacıdır; ilki eksenatiddir.