Nihat Nasır - Muhabir
Yumurta kaynatmak günlük yaşamımız içinde acil bir yer doldurmaya bilir, ancak bu gerçeğin ardındaki yasalar dünyanın birçok yerinde hem yiyecek hem de içeceklerin hazırlanmasını etkilemektedir. Bu yasaların etrafından dolaşmanın hiçbir yolu yok çünkü bu evde ve bu evrende termodinamik yasalarına uyuyoruz ve asla termodinamiğe karşı bahis oynamıyorsunuz.
PEKİ, EVEREST YUMURTAYA NEDEN KARŞI?
Buradaki sorun atmosferik basınç. Deniz seviyesinde su 100°C (veya 212°F) sıcaklıkta kaynar. Bu kaynama noktasıdır ama kaynama noktası kesinlikle bir nokta değildir. Değişen basınçlara maruz kaldığında nokta bir çizgidir. Deniz seviyesinden ne kadar yüksekteyseniz, suyu kaynatmak için gereken sıcaklık o kadar düşük olur .
Bulunduğunuz yerdeki kaynama noktasını tam olarak hesaplamak için bir hesap makinesi kullanabilirsiniz , ancak kullanışlı bir yaklaşım olarak, her 300 metre (990 feet) yükseklik için kaynama sıcaklığı 1°C (veya 1,8°F) düşer. La Rinconada kasabası, yaklaşık 5.052 metre (16.600 feet) yükseklikte, dünyanın en yüksek kalıcı yerleşim yeridir . Burada su 82,8°C'de (veya 181°F) kaynar. Yumurta için hâlâ yeterince iyi ancak bu , kahve yapmak için ideal sıcaklığın altında ; yine de yapabilirsiniz.
SUYUN KAYNAMA SICAKLIĞI 68°C'YE KADAR DÜŞER
Everest Dağı'nın tepesi La Rinconada'dan önemli ölçüde daha yüksektir. Deniz seviyesinden 8.849 metre (29.031 feet) yüksekte olup atmosfer basıncının yaklaşık üçte biri kadardır. Sonuç olarak, oradaki suyun kaynama sıcaklığı 68°C'ye (veya 154°F) düşer. Bu hala ciddi yanıklara neden olacak kadar sıcak, ancak artık bir yumurtayı tamamen pişirecek kadar sıcak değil.
Hem beyaz hem de yumurta sarısı farklı maddelerden yapılmıştır ve proteinler farklı sıcaklıklarda pıhtılaşır . Beyaz, yüzde 54'e kadar ovalbumin'den oluşur ve 80°C'ye (176°F) kadar pıhtılaşmaz; yumurta sarısının katılaşması için en az 70°C'ye (158°F) ihtiyaç vardır. Kaynar suyun sıcaklığı size güzel bir haşlanmış yumurta vermeye yetmeyecektir.
Everest Dağı'nın zirvesindeyseniz ve gerçekten haşlanmış yumurta arıyorsanız, tek çözüm termodinamiğe boyun eğmek ve düdüklü tencere kullanmaktır. Bu pişirme yöntemi, tencere içindeki basıncı artırarak kaynama noktasını yükseltecektir. Söylediğimiz gibi termodinamiğe karşı kazanamazsınız; yalnızca onun söylediğini yapabilirsiniz.
Tüm "açıklayıcı" makalelerin doğruluğu, yayınlanma sırasında doğruluk denetleyicileri tarafından onaylanır . Bilgileri güncel tutmak için metinler, resimler ve bağlantılar daha sonraki bir tarihte düzenlenebilir, kaldırılabilir veya bunlara ekleme yapılabilir.