Etibank’ın kurucusu, Atatürk kabul edilir. Etibank’ın kurulması Atatürk’ün yönlendirmesiyle gerçekleşmiştir. Etibank’ın kuruluşunun asıl amacı, Türkiye’nin sahip olduğu yer altı kaynaklarını işletmek ve değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda henüz çıkarılmamış madenlere rezerv görevi yüklenmiştir.
Etibank Nedir?
Etibank, sanayinin devamlı olarak işleyebilmesi için gerekli hammaddelerin üretimi ve çıkarımına kaynak sağlayan kuruluştur. Kuruluşundan bir süre sonra, demir ve çelik maddelerinin üretimleri Türkiye Demir Çelik İşletmeleri'ne, kömür madeni üretimleri de Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’na verilmiştir. 1955 ve 1957 yıllarında gerçekleşen bu olaylardan sonra, Etibank Eti Maden İşletmeleri ismini almıştır. 2001 yılında Etibank’ın resmen kapanmasıyla da sadece Türkiye’de bulunan Bor Madenleri ve bu madenlerin işletmesiyle ilgilenen bir şirkete dönüşmüştür. 1998 yılında Dinç Bilgin ve Cavit Çağlar tarafından satın alınarak özelleşen şirketin tüm hisseleri, 2001 yılından sonra T.C. Hazinesi’ne aittir.
Etibank’ın Fabrikaları Nerededir?
Etibank’ın faaliyet yaptığı yerler, şunlardır:
- Kırma
- Emet
- Bandırma
Bu 3 ilçede yer alan Bor fabrikaları, Türkiye’den çıkarılan tüm Bor madenlerinin işlemesini gerçekleştirir. Hepsi tesis niteliğindedir. Bunlarla beraber, Etibank’ın yurt dışında da ortaklık kurduğu şirketler vardır. Bu ortaklık kurulan fabrikalar da şunlardır:
- Ab Etiproducts Oy
- Etimine SA.
İştirak kurulmuş bu fabrikaların da temel üretim alanları Bordur.
Eti Maden Nedir?
Eti Maden İşletmeleri, devlete ait olan ve başta bor olmak üzere Türkiye’den çıkarılan bazı madenleri işleyen bir kurumdur. Eti Maden, kuruluşu itibariyle Etibank’ın devredilmesinden ve kapanmasından sonra işletimine 2012 yılında başlanılmış bir kurumdur. Genel Müdürlüğü Ankara’da bulunur. Hala aktif olarak hizmet vermeye devam eden bir devlet kurumudur ve Türkiye’de çıkarılan bor ve türevlerinin Pazar payının %47’sine sahiptir.
Eti Maden Hangi Ülkelerde Aktiftir?
Eti Maden’in pazarında olduğu ülkeler, şunlardır:
Eti Maden Hangi Ürünlerin Üretimini Sağlar?
Eti Maden’in ürettiği ürünler, şunlardır:
- Borik asit (Normal Sülfatlı)
- Borik asit (Düşük Sülfatlı)
- Bor oksit
- Etibor-48 (Boraks Pentahidrat)
- Boraks Dekahidrat
- Etibor-68 (Susuz Boraks)
- Etidot-67 (Disodyum Oktaborat Tetrahidrat)
- Kolemanit
- Ulexit
- Kireçli Tinkal (Sıkıştırılmış)
- Bigadiç Kolemanit
- Kestelek Kolemanit
- Hisarcık Kolemanit
- Espey Kolemanit
- Doğal Zeolit
- Sülfürik Asit (Teknik/Saf)
- Kireçlenmiş Pirit (Toz)
- Boron (Renkli/Beyaz çamaşır temizlik ürünü-Toz)
- Boron (Renkli/Beyaz çamaşır temizlik ürünü-Sıvı)
- Boron (Bulaşık temizlik ürünü ve parlatıcı)
- Borel (El dezenfektanı)
- Bortam (Yüzey dezenfektanı)
Eti Maden, ürettiği ürünlerin hem ihracatını hem de ithalatını sağlayan bir şirkettir.
Eti Maden Hangi Maddelerle Çalışır?
Eti Maden’in işlediği maddeler, şunlardır:
- Kükürt
- Krom
- Demir
- Çelik
- Kömür
- Elekrometalurji
- Kolemanit
- Bakır
- Cıva
- Bor
- Alüminyum
- Fosfat
- Gümüş
Etibank Devredilene Kadar Hangi Faaliyetlerde Bulunmuştur?
Etibank’ın faaliyetleri, kuruluşu itibariyle şöyle sıralanmıştır:
- 1934 Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk maden yatırımlarından Keçiborlu/Isparta Kükürt İşletmesi kuruldu.
- 1939 Ergani/Elazığ Bakır İşletmesi ve Guleman/Elazığ Krom İşletmesi kuruldu.
- 1955 Demir madenciliği ve demir-çelik üretimi TDÇİ'ne devredildi.
- 1957 Kömür madenciliği TKİ'ne devredildi. Üçköprü/Muğla Krom İşletmesi ve Antalya Elekrometalurji İşletmesi kuruldu.
- 1958 Emet/Kütahya Kolemanit İşletmesi kuruldu.
- 1959 Küre/Kastamonu Bakır İşletmesi kuruldu.
- 1960 Halıköy/İzmir Civa İşletmesi kuruldu.
- 1964 Bandırma/Balıkesir Boraks İşletmesi kuruldu.
- 1965 Seydişehir/Konya Alüminyum İşletmesi kuruldu.
- 1968 Milas/Muğla Boksit İşletmesi kuruldu. KBİ ve Çinkur kuruldu.
- 1970 Kırka/Eskişehir Boraks İşletmesi kuruldu.
- 1974 Beyşehir/Konya Barit İşletmesi ve Mazıdağı/ Mardin Fosfat İşletmesi kuruldu.
- 1976 Bigadiç Bor İşletmesi kuruldu.
- 1979 Kestelek/Bursa Kolemanit İşletmesi kuruldu.
- 1980 Gümüşköy/Kütahya Gümüş İşletmesi kuruldu.
- 1994 Ergani Bakır, Keçiborlu Kükürt, Halıköy Civa, Mazıdağı Fosfat İşletmeleri kapatıldı.
Etibank, Eti Maden olana dek Türkiye’nin farklı konumlarında çeşitli alanlardan fabrikalar açmıştır ve bu fabrikaların bir çoğu hala işletilmeye devam etmektedir.