DEMET İLCE / MUHABİR
Konu diyabetin önlenmesi olduğunda, 206 farklı gıda türünü analiz eden yeni bir araştırmaya göre, bu faydalar yalnızca bitki bazlı beslenmenin yüksek oranda işlenmiş veya şeker yüklü gıdaları azaltan sağlıklı bir beslenme olması durumunda ortaya çıkabilir.
Birleşik Krallık Biobank çalışmasının 113.000'den fazla katılımcısının beslenme kalıplarının 12 yıllık analizi, insanları taze meyve, sebze ve tam tahıl alımlarına göre dört kategoriye ayırdı.
En üstteki %25'lik kesimde yer alan kişiler çoğunlukla tatlılar, rafine tahıllar ve şekerli içeceklerin düşük olduğu bitki bazlı bir diyetle besleniyordu. En alttaki yüzde 25'lik kesimdeki insanlar bu sağlıksız bitki bazlı gıdalardan çok daha fazlasını tüketiyordu.
Diabetes & Metabolism dergisinde Salı günü yayınlanan araştırmaya göre, en düşük seviyedeki insanlarla karşılaştırıldığında, en fazla tam tahıl, taze meyve ve sebze yiyen ve sağlıksız seçeneklerin alımını sınırlayanlar, diyabet riskini %24 oranında azalttı.
En sağlıklı diyeti uygulayan kişilerin vücut kitle indeksi ve bel çevresinin daha zayıf olduğu, ayrıca kan şekeri düzeylerinin daha iyi olduğu ve inflamatuar seviyelerin daha düşük olduğu görüldü.
Çalışmada, genetik olarak diyabete yatkın kişilere ve obezite gibi diyabet için diğer risk faktörlerine sahip olanlara fayda sağlandığı ortaya çıktı.
Kuzey İrlanda'daki Queen's University Belfast'tan doktora öğrencisi olan başyazar Alysha Thompson, "Bu veriler, özellikle tip 2 diyabet geliştirme riskinin yüksek olduğu düşünülen kişiler için gerçekten önemlidir, çünkü sağlıklı bitki bazlı bir diyet uygulayarak risklerini büyük ölçüde azaltabileceklerini göstermektedir" dedi.
Bununla birlikte, çalışma, en az sağlıklı bitki bazlı beslenmeyi tüketen kişilerde tip 2 diyabet geliştirme riskinin %37 daha yüksek olduğunu, bunun yanı sıra daha geniş bel çevresi ve bir kolesterol türü olan trigliserit seviyelerinin daha yüksek olduğunu buldu.
Queen's Üniversitesi Belfast Küresel Gıda Güvenliği Enstitüsü'nden Viyana Tıp Üniversitesi'nden öğretim görevlisi ve aynı zamanda halk sağlığı beslenmesi başkanı olan ortak yazar Tilman Kühn, aslında obezitenin "sağlıksız bitki bazlı diyetleri takip eden bireyler arasında daha fazla tip 2 diyabet riskinin altında yatan temel aracı" olduğunu söyledi.
Peki sağlıklı bitki temelli bir diyet, vücudun tip 2 diyabetten korunmasına nasıl yardımcı olur? Kühn, "kan şekeri ve lipit düzeyleri ile vücut yağ oranının azalması dahil olmak üzere bir dizi antidiyabetik mekanizmayı etkileyerek" diye cevapladı.
Queen Üniversitesi Belfast Küresel Gıda Güvenliği Enstitüsü'nden profesör Aedín Cassidy, bir başka bulgunun da böbrek ve karaciğerin tip 2 diyabet riskini azaltmada oynadığı önemli rol olduğunu söyledi.
Cassidy bir açıklamasında, "Sağlıklı bitki bazlı beslenmenin sonucu olarak hem metabolizma hem de karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında görülen iyileşmelerin, bu beslenmenin tip 2 diyabet riskini nasıl azaltabileceğini ilk kez açıklayabileceğini gösterdik" dedi.
Uzmanlar, bazı bitki bazlı diyetlerin diğerlerinden daha sağlıklı olduğunu söylüyor; bu nedenle tam tahıllara, taze meyve ve sebzelere sadık kalın.
Araştırmada doğrudan bir neden-sonuç değil, yalnızca bir ilişki bulunsa da, bulguların "ilginç" olduğu belirtildi.
Çalışmaya dahil olmayan Mellor, analizin "karaciğer sağlığı ve diğer inflamasyon ölçümlerinin yönlerine baktığını ve bunların diyet ve tip 2 diyabet geliştirme riskiyle nasıl bağlantılı olabileceğini araştırdığını" söyledi. "Bu, gelecekteki araştırmalar için, bu tür bitki bazlı beslenmenin gerçekten tip 2 diyabet geliştirme riskini azaltıp azaltamayacağını değerlendirmek için bir dizi olası tasarımı akla getiriyor." dedi.